Sepp Herberger

Josef "Sepp" Herberger (ur. 28 marca 1897 w Mannheim, zm. 28 kwietnia 1977), niemiecki piłkarz (łącznik) i trener piłkarski, wieloletni selekcjoner reprezentacji Niemiec.

Herberger reprezentował barwy SV Waldhof Mannheim, VfR Mannheim i Tennis Borussia Berlin, trzykrotnie w latach 1921-1925 występując w reprezentacji swego kraju.

Od 1934 roku był asystentem Otto Nerza w reprezentacji Niemiec. Po Igrzyskach Olimpijskich, które odbyły się w Berlinie w 1936 roku został selekcjonerem drużyny niemieckiej. Na stanowisku tym pozostał aż do 1963 roku, biorąc udział w aż czterech finałach Mistrzostw Świata.

Pierwsze Mistrzostwa Świata (1938) zakończyły się dla Herbergera porażką – zespół uważany za jednego z kandydatów do tytułu odpadł już w 1/8 finału, po porażce ze Szwajcarią. Na kolejny start w MŚ przyszło Niemcom czekać 16 lat – RFN była objęta sankcjami ze względu na wywołanie II wojny światowej i piłkarzy nie dopuszczono do udziału w eliminacjach MŚ 50. Niejako w rekompensacie pierwszy powojenny start zakończył się sensacyjnym wywalczeniem tytułu mistrzowskiego.

Niemcy wyszły z grupy dzięki dwukrotnemu pokonaniu Turcji (4:1 i 7:2). Nie przeszkodziła im nawet porażka ze stuprocentowym kandydatem do wywalczenia Złotej Nike – Węgrami. Klęska 3:8 zdawała się eliminować zespół niemiecki z grona drużyn mogących walczyć o medal, ale Herberger nie wystawił najmocniejszego składu na ten pojedynek. W ćwierćfinale Niemcy uporali się z Jugosławią (wygrana 2:0) a w półfinale rozgromili silną wówczas Austrię 6:1.

W finale doszło do rewanżu z Węgrami – mecz ten określa się także mianem Cudu w Bernie. Według wielu fachowców Herberger bardzo umiejętnie zneutralizował nieprawdopodobnie silny atak węgierski, z takimi asami jak Sandor Kocsis, Nandor Hidegkuti i przede wszystkim wracający do składu po kontuzji Ferenc Puskás. Po 9 minutach Węgrzy prowadzili 2:0, jednak po kolejnych 9 był remis za sprawą Maxa Morlocka i Helmuta Rahna. Fenomenalnie grający Niemcy zdołali w końcówce strzelić decydującego gola (ponownie Rahn) i jedna z największych sensacji w historii futbolu stała się faktem. Herberger został uznany w Niemczech za bohatera narodowego, tacy piłkarze jak Fritz Walter (kapitan zespołu), Helmut Rahn, Anton Turek czy Max Morlock są pamiętani do dziś.

Cud w Bernie wywołał wiele dyskusji, nie tylko wśród fanów piłki nożnej. Drużyna Herbergera nie uchodziła za faworyta do medalu, jej pierwszy start po II wojnie światowej zapowiadał się przed finałami bardzo marnie. Istnieje podejrzenie, iż drużyna niemiecka znajdowała się wówczas na dopingu. Często wspomina się o tajemniczych zastrzykach wykonywanych przez lekarza reprezentacji tuż przed meczem, zdają się tę teorię potwierdzać późniejsze liczne przypadki zachorowań niemieckich piłkarzy na żółtaczkę – dwóch członków kadry zmarło na tą chorobę. Drużyna węgierska nie miała możliwości przygotowania się do decydującego meczu – w miasteczku w którym została zakwaterowana dzień przed meczem odbywał się festyn. Wpływ na wynik finału miała również kontuzja Ferenca Puskása odniesiona we wcześniejszych meczach – nie wiadomo czy wystawienie go w tym meczu nie było błędem węgierskiego trenera. Mimo wszystkich tych wątpliwości sensacyjne zwycięstwo Niemiec było wydarzeniem na skalę światową – kraj odpowiedzialny za holocaust po raz pierwszy od końca wojny triumfował w jakiejkolwiek dziedzinie życia społecznego.

Herberger przygotowywał drużynę do kolejnych MŚ, wprowadzając do niej choćby Uwe Seelera, jednego z najlepszych piłkarzy w historii niemieckiego futbolu. Na mistrzostwach w Szwecji (1958) Niemcy bez problemu wyszli z grupy (eliminując między innymi słabą wówczas Argentynę), dochodząc aż do półfinału, gdzie ulegli gospodarzom turnieju 1:3. Mecz ten wzbudził duży zawód w Niemczech, przez lata obowiązywał bojkot szwedzkich towarów. Ostatecznie zespół Seppa Herbergera po porażce 3:6 z Francją zajął 4. miejsce.

Na MŚ w Chile, w 1962 roku Herberger prowadził zespół po raz ostatni. W grupie łatwo uporał się z konkurentami wyprzedzając gospodarzy i Włochów. Mundial zakończył się jednak niepowodzeniem – w ćwierćfinale RFN uległ Jugosławii 0:1 i w 1964 roku na stanowisku selekcjonera reprezentacji Niemiec zastąpił go wieloletni asystent Helmut Schön.

Sepp Herberger uważany jest za jednego z najwybitniejszych trenerów w historii nie tylko niemieckiej piłki nożnej, jednak pewne kontrowersje wzbudza dziś postawa DFB oraz samego Herbergera w czasie dyktatury Hitlera. Należy pamiętać, iż sukcesy drużyny narodowej były w III Rzeszy wykorzystywane propagandowo.

Herberger chętnie powoływał do kadry Niemiec piłkarzy z polskimi korzeniami, w tym najwybitniejszego polskiego przedwojennego piłkarza, Ernesta Wilimowskiego.