Wyprawa Napoleona do Egiptu: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Starscream (dyskusja | edycje) m Dodano kategorię "Wydarzenia 1798" za pomocą HotCat |
drobne techniczne |
||
Linia 10: | Linia 10: | ||
|przyczyna = |
|przyczyna = |
||
|terytorium = |
|terytorium = |
||
|strona1 = {{ |
|strona1 = {{państwo|Wielka Brytania|1707}}<br />{{państwo|Turcja|1453}} |
||
|strona2 = {{ |
|strona2 = {{państwo|Francja|1792}} |
||
|dowódca1 = [[Horatio Nelson]] <br />[[Ibrahim Pasza]]<br />[[Jezzar Pasza]]<br />[[Murad Bej]] |
|dowódca1 = [[Horatio Nelson]] <br />[[Ibrahim Pasza]]<br />[[Jezzar Pasza]]<br />[[Murad Bej]] |
||
|dowódca2 = [[Napoleon Bonaparte]]<br />[[Maximilien Caffarelli]] †<br />[[Jean-Baptiste Kléber]] †<br />[[Dominique Martin Dupuy]] † |
|dowódca2 = [[Napoleon Bonaparte]]<br />[[Maximilien Caffarelli]] †<br />[[Jean-Baptiste Kléber]] †<br />[[Dominique Martin Dupuy]] † |
Wersja z 12:41, 22 wrz 2014
Wojny napoleońskie | |||
{{{opis grafiki}}} | |||
Czas |
{{{czas}}} | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} |
Wyprawa Napoleona do Egiptu (wyprawa egipska) rozpoczęła się 19 maja 1798 roku, kiedy flota Bonapartego wypłynęła z Tulonu, a trwała do października 1801 roku, gdy ostatnie oddziały francuskie opuściły Egipt. Miała ona na celu głównie odcięcie Anglii od jej kolonii w Afryce i Azji. Do Afryki Napoleon zabrał także 187 naukowców, którzy mieli badać kraj (będący wtedy częścią imperium osmańskiego) i jego historię.
2 lipca 1798 Napoleon zajął Aleksandrię, 21 lipca wygrał bitwę pod piramidami, następnie wkroczył do Kairu i opanował cały kraj. Flota angielska w zwycięskiej bitwie morskiej pod Abukirem zniweczyła jednak nadzieje na trwałe opanowanie Egiptu i odcięcie Zjednoczonego Królestwa od Indii.
Cele naukowe
Wraz z oddziałami Napoleona do Egiptu przybyła również w 1798 roku duża grupa badaczy. Stworzyli oni ogólny obraz tego kraju, a zebrane informacje opublikowali w 12-tomowym dziele pt. Description de l'Egypte w latach 1809–1822. Duży wkład w szerzenie wiedzy powszechnej miał Dominique Vivant Denon. Sztuka starożytnego Egiptu w tej oficjalnej publikacji Instytutu Francuskiego była skromnym fragmentem pracy poświęconej także geografii, hydrografii, zoologii i innym zagadnieniom ówczesnego Egiptu. Naukowcy założyli także w Kairze Instytut Egipski. Wielkie korzyści w dziedzinie archeologii przyniosło odkrycie, podczas wyprawy napoleońskiej, Kamienia z Rosetty, który posłużył Jean-François Champollionowi do odczytania hieroglifów.
W wyprawie uczestniczył Polak, adiutant Napoleona, Józef Sułkowski, który wspomnienia z ekspedycji zapisał w Notes sur l’expedition d’Egypte.
Po upadku Napoleona i podpisaniu pokoju z Anglią w 1815 roku znaczną część zabytków przywiezionych do Francji z Egiptu zabrali Anglicy, którzy następnie zdeponowali je w British Museum w Londynie (w tym także Kamień z Rosetty).
Wielkie budowle starożytnego Egiptu wywarły na Napoleonie duże wrażenie. Śmiały, młody generał spędził samotnie noc w Wielkiej Piramidzie i podobno był to dla niego ogromny wstrząs, o którym nigdy nie mówił. Bonaparte obliczył też, że z kamienia użytego do budowy trzech piramid w Gizie mógłby otoczyć całą Francję murem wysokości 3 m i 30 cm.
Następstwa
Dzięki wyprawie z 1798 roku Europa zainteresowała się kulturą kraju nad Nilem. Rozpoczęto pierwsze wykopaliska, a także przystąpiono do rysowania i opisywania znalezisk. Jednak oprócz pozytywnych stron tego zainteresowania były też i te negatywne. Zaczęto masowo wywozić zabytki, rozwinął się również handel artefaktami pochodzącymi z epoki starożytnej.
Zasługi poznawcze wyprawy francuskiej na terenie Egiptu zapoczątkowały napływ ekspedycji archeologicznych z różnych krajów, w tym także, w XX wieku, z Polski.
Zobacz też
Bibliografia
- Marian Brandys, Oficer największych nadziei, Warszawa 1964.
- Aleksander Furtak, Napoleon w Egipcie, www.historia.org.pl, dostęp od dn. 19 IX 2009 r.
- Zenon Kosidowski, Gdy słońce było bogiem, Warszawa 1962.
- Tomasz Rogacki, Egipt 1798-1801, Warszawa 1999.
- Paul Strathern, Napoleon w Egipcie, Poznań 2009.