Lubecz

Lubecz

Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	czernihowski
Populacja (2001) • liczba ludności	2600
Nr kierunkowy	+380 4641
Kod pocztowy	15041
Położenie na mapie obwodu czernihowskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Ukrainy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:airport}

{{Miejscowość infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | współrzędne = Nieznane pola: "sekundN", "stopniN", "sekundE", "stopniE", "minutE" oraz "minutN".

Lubecz lub Lubiacz, (ukr. Любеч) – miasto na Ukrainie, nad rzeką Dniepr i Użyk, obwód czernihowski, od zachodniej strony przy granicy z Białorusią. Był miastem królewskim Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Historia

Lubecz to jedno z najstarszych miast na terenie współczesnego państwa Ukraina, pierwsza wzmianka historyczna z roku 882, gród został założony i obwarowany przez normańskich Waregów. W roku 907 książę Rusi Oleg Mądry w czasie wyprawy na Kijów zajął ponownie gród i ustanowił w nim swoje rządy. W latach 1024-1036 i 1054-1239 Lubecz wchodził w skład księstwa czernihowskiego. W roku 1097 w Lubeczu odbył się zjazd książąt ruskich z udziałem Włodzimierza Monomacha oraz Wasyla Rościsławowica. Na zjeździe omawiano plany obronne przed najazdami tatarskich plemion Kumanów.

Od II poł. XIV w. do 1503 Lubecz znajdował się w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego, starostwo starodubowskie. Następnie Lubecz należał do Carstwa Moskiewskiego. Po wojnie polsko-rosyjskiej zakończonej Rozejmem w Dywlinie, w latach 1618-1667 w granicach Korony Królestwa Polskiego i Rzeczypospolitej, województwo kijowskie, starostwo lubeckie i łojowskie. W roku 1623 Lubecz otrzymał prawa miejskie magdeburskie, od roku 1635 w składzie województwa czernihowskiego. W 1646 roku Sejm zdecydował, że Lubecz zostanie przyłączony do Wielkiego Księstwa Litewskiego do czasu odzyskania przez WKL Trubecka, który król Władysław IV przekazał dobrowolnie Moskwie w 1644 roku. W 1648 roku zdobyli go Kozacy, ale odzyskał go hetman Janusz Radziwiłł. Następnie ponownie zajęty przez Kozaków, ale po II bitwie pod Łojowem w 1651 roku odzyskany przez Janusza Radziwiłła. Ponownie zajęte przez Kozaków, spalone i w 1654 roku opisane jako "puste". Przyłączony do Rosji w 1667 według postanowień rozejmu andruszowskiego, potwierdzonych pokojem Grzymułtowskiego w 1686. Lubecz należał do dóbr królewskich. W okresie panowania króla Jana Kazimierza miasto dzierżawili książęta Radziwiłłowie oraz ks. Tyszkiewiczowie.

Od roku 1801 w guberni czernihowskiej, powiat horodnicki. W roku 1876 miasto liczyło 459 domów oraz 2091 mieszkańców. W latach 1922-1991 należał do Ukraińskiej SRR, od roku 1932 w obwodzie czernihowskim, od 1991 należy do Ukrainy. Uświęcając wydarzenia Lubeckiego zjazdu w 1997 roku został odsłonięty brązowy pomnik autorstwa Gennadija Jerszowa, ukazujący sylwetki książąt oraz mnicha sprzed 900 lat.

Znani

Św. Antoni Pieczerski (autor: G. Jerszow)

• urodzony w Lubeczu Antypas — Antoni Pieczerski (983-1073), św. Kościoła obrządku wschodniego
• książę Andrzej Wiśniowiecki, zm. 1584, starosta lubecki
• książę Paweł Sapieha, zm. 1580, starosta lubecki
• książę Michał Wiśniowiecki, zm. 1584, starosta lubecki
• książę Aleksander Wiśniowiecki, zm. 1594, starosta lubecki
• Mikołaj Abramowicz, zm. 1651, wojewoda trocki

Zobacz też

• Bitwa pod Lubeczem
• Zjazd w Lubeczu

Linki zewnętrzne

• Lubecz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 395 .