Hieronim Derdowski: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 16:44, 25 paź 2016

Szablon:Pisarz infobox

Hieronim Derdowski (kaszb.: Hieronim Derdowsczi lub Jarosz Derdowsczi) (ur. 9 marca 1852 w Wielu w ówczesnym powiecie chojnickim, zm. 13 sierpnia 1902 r. w Winonie, Minnesota, USA) – poeta kaszubski, humorysta, dziennikarz, wydawca prasy emigracyjnej w USA.

Życiorys

Pochodził z zamożnej rodziny chłopskiej. Stryjem i wychowawcą Derdowskiego był ks. Jan Derdowski, proboszcz w Polskim Brzoziu w latach 1836-1851 oraz w Kazanicach (1851-1886). Derdowski uczył się w kilku szkołach m.in. w progimnazjum w Kurzętniku. i gimnazjum w Olsztynku, które ukończył w 1870. Później pracował w księgarni w Poznaniu, a także jako prywatny nauczyciel w Wielkopolsce i na Kaszubach. Od 1876 publikował artykuły i utwory literackie w „Gazecie Toruńskiej”. W 1879 zamieszkał w Toruniu. Wszedł wtedy do redakcji tej gazety, nawiązał także kontakt z czasopismem „Przyjaciel”. Z powodu szykan władz pruskich wyemigrował w 1885 do Stanów Zjednoczonych, gdzie w środowiskach polonijnych prowadził działalność społeczną i dziennikarską. W Detroit redagował „Gazetę Narodową” i „Pielgrzyma Polskiego”, zaś w Winonie od 1886 „Wiarusa”.

Hieronim Derdowski jest autorem powiedzenia "Nie ma Kaszub bez Polonii, a bez Kaszub Polski" oraz autorem Marsza Kaszubskiego. Jest też patronem I Liceum Ogólnokształcącego w Kartuzach.

Twórczość (wyjątki)

O Panu Czorlińścim co do Pucka po sece jachoł, Toruń 1880
Walek na jarmarku, Toruń 1883
Kaszube pod Widnem, Toruń 1883
Jasiek z Knieji, Toruń 1884
Jasiek z Knieji i Szymek z Wiela w podróży do Ameryki, Winona (USA) 1889 [w:] "Wiarus", 1889
Nórcyk Kaszëbsczi, Winona (USA) 1897

Poemat O Panu Czorlińścim co do Pucka po sece jachoł był ważnym wydarzeniem w historii literatury regionalnej. Bohaterem utworu jest ubogi, ale dzielny i roztropny rybak-szlachcic z Chmielna. Zaczarowana czapka wpędza go w tarapaty i zmusza do wędrówki przez północne Kaszuby i ziemię słowińską. Dzięki tej podróży autor wprowadza do poematu różnorodne krajobrazy, typy ludzkie i sytuacje obyczajowe. Utwór ma charakter satyryczny, obecne są jednak także poważniejsze motywy, zwłaszcza we fragmentach dotyczących dawniejszej historii i związków Kaszubszczyzny z resztą Polski.

Bibliografia przedmiotowa

Stanisław Janke, Derdowski, Gdańsk: Oficyna Czec, 2002, ISBN 83-87408-32-8
O życiu i twórczości Hieronima Derdowskiego (1852-1902). Owoc konferencji z 2002 r. Zebrał, opracował i wstępem opatrzył Józef Borzyszkowski, Gdańsk: Instytut Kaszubski; Wejherowo: Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej, 2004, ISBN 83-89692-07-4, ISBN 83-89079-33-X
Henryk Markiewicz: Pozytywizm. Wyd. VII. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 328-329, 453, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13849-3.

@@ Linia 5: / Linia 5: @@
  |pełne imię i nazwisko    =
  |pseudonim                =
- |data i miejsce urodzenia = [[9 marca]] [[1852]]<br/>[[Wiele (województwo pomorskie)|Wiele]]
+ |data i miejsce urodzenia = [[9 marca]] [[1852]]<br />[[Wiele (województwo pomorskie)|Wiele]]
  |data i miejsce śmierci   = [[13 sierpnia]] [[1902]]<br /> [[Winona (Minnesota)|Winona]]
  |narodowość               =
@@ Linia 26: / Linia 26: @@
 '''Hieronim Derdowski''' ([[język kaszubski|kaszb.]]: ''Hieronim Derdowsczi'' lub ''Jarosz Derdowsczi'') (ur. [[9 marca]] [[1852]] w [[Wiele (województwo pomorskie)|Wielu]] w ówczesnym [[Powiat chojnicki|powiecie chojnickim]], zm. [[13 sierpnia]] [[1902]] r. w [[Winona (Minnesota)|Winonie]], [[Minnesota]], [[Stany Zjednoczone|USA]]) – poeta [[Kaszubi|kaszubski]], humorysta, dziennikarz, wydawca prasy emigracyjnej w USA.
-== Biografia ==
+== Życiorys ==
-Pochodził z zamożnej rodziny chłopskiej. Stryjem i wychowawcą Derdowskiego był ks. Jan Derdowski, proboszcz w [[Brzozie (powiat brodnicki)|Polskim Brzoziu]] w latach 1836-1851 oraz w [[Kazanice|Kazanicach]] (1851-1886). Derdowski uczył się w kilku szkołach m.in. w progimnazjum w [[Kurzętnik]]u. i gimnazjum w [[ Olsztynek|Olsztynku]], które ukończył w 1870. Później pracował w księgarni w [[Poznań|Poznaniu]], a także jako prywatny nauczyciel w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]] i na [[Kaszuby|Kaszubach]]. Od 1876 publikował artykuły i utwory literackie w „Gazecie Toruńskiej”. W 1879 zamieszkał w [[Toruń|Toruniu]]. Wszedł wtedy do redakcji tej gazety, nawiązał także kontakt z czasopismem „Przyjaciel”. Z powodu szykan władz pruskich wyemigrował w 1885 do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], gdzie w środowiskach polonijnych prowadził działalność społeczną i dziennikarską. W [[Detroit]] redagował „Gazetę Narodową” i „Pielgrzyma Polskiego”, zaś w Winonie od 1886 „Wiarusa”.
+Pochodził z zamożnej rodziny chłopskiej. Stryjem i wychowawcą Derdowskiego był ks. Jan Derdowski, proboszcz w [[Brzozie (powiat brodnicki)|Polskim Brzoziu]] w latach 1836-1851 oraz w [[Kazanice|Kazanicach]] (1851-1886). Derdowski uczył się w kilku szkołach m.in. w progimnazjum w [[Kurzętnik]]u. i gimnazjum w [[Olsztynek|Olsztynku]], które ukończył w 1870. Później pracował w księgarni w [[Poznań|Poznaniu]], a także jako prywatny nauczyciel w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]] i na [[Kaszuby|Kaszubach]]. Od 1876 publikował artykuły i utwory literackie w „Gazecie Toruńskiej”. W 1879 zamieszkał w [[Toruń|Toruniu]]. Wszedł wtedy do redakcji tej gazety, nawiązał także kontakt z czasopismem „Przyjaciel”. Z powodu szykan władz pruskich wyemigrował w 1885 do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], gdzie w środowiskach polonijnych prowadził działalność społeczną i dziennikarską. W [[Detroit]] redagował „Gazetę Narodową” i „Pielgrzyma Polskiego”, zaś w Winonie od 1886 „Wiarusa”.
 Hieronim Derdowski jest autorem powiedzenia "Nie ma Kaszub bez Polonii, a bez Kaszub Polski" oraz autorem [[Marsz Kaszubski|Marsza Kaszubskiego]]. Jest też patronem I Liceum Ogólnokształcącego w [[Kartuzy|Kartuzach]].