Powstanie praskie

Powstanie praskie

Powstanie majowe ludu czeskiego Front wschodni II wojny światowej
{{{opis grafiki}}}
Czas	{{{czas}}}
Miejsce	Praga
Terytorium	Protektorat Czech i Moraw
Wynik	zawieszenie broni, wycofanie się Niemców z miasta
Strony konfliktu
III Rzesza Czechosłowacja ROA ZSRR
Dowódcy
Karl Hermann Frank Rudolf Toussaint Carl Friedrich von Pückler-Burghauss Otakar Machotka Siergiej Buniaczenko Iwan Koniew
Siły
40 000 żołnierzy 30 000 żołnierzy 18 000 żołnierzy
Straty
1000 zabitych 1500 zabitych 300 zabitych 30 zabitych w Pradze
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}

{{Wojna infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | czas = | współrzędne = | opis grafiki = Nieznane pola: "data", "słownik", "źródła", "opis" oraz "cytaty".

Plik:Alois Kříž (1911–1947).jpg

Niemiecki kolaborant Alois Kříž aresztowany w czasie powstania

Powstanie praskie (czes. Pražské povstání) – powstanie ludności Pragi przeciw administracji niemieckiej, oraz kolaboracyjnemu rządowi i administracji czeskiej trwające od 5 do 8 maja 1945. Powstanie praskie było częścią powstania majowego ludu czeskiego.

Przebieg

Żywiołowe starcia ludności z wojskami okupacyjnymi, które rozpoczęły się w Pradze 4 maja, przeobraziły się w dniu następnym w ogólne powstanie kierowane przez komunistów. W stolicy Protektoratu Czech i Moraw rozgorzały zacięte walki, przy czym już pod koniec 7 maja sytuacja powstańców stała się krytyczna. 8 maja czołgi hitlerowskie wtargnęły na ulice śródmieścia Pragi. Wobec takiej sytuacji Stawka Najwyższego Naczelnego Dowództwa Armii Czerwonej zażądała od wszystkich wojsk maksymalnego zwiększenia tempa pościgu prowadzonego w ramach operacji praskiej.

Z godziny na godzinę sytuacja powstańców w Pradze stawała się katastrofalna. Pomocy Czechom udzieliła dywizja Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej (ROA), lecz mimo tego Niemcy dławili powstanie błyskawicznie. Opanowali centrum miasta i rozpoczęli represje wobec powstańców i ludności. Do akcji wkroczyły działa samobieżne, miotacze ognia i SS-mani z pobliskiego poligonu w Benešovie tworzący Kampfgruppe Wallenstein. Jednocześnie czołgi Armii Czerwonej i jej sojuszników zajęły Jaroměřice nad Rokytnou i Igławę wieczorem 7 maja. Następnego dnia prawe skrzydło 1 Frontu Ukraińskiego wkroczyło na terytorium Czech na głębokość 40 km, zajęto tego samego dnia Drezno. Wieczorem Niemcy podjęli pertraktacje z powstańcami zakończone podpisaniem układu o zawieszeniu broni i zaczęli wycofywać się w stronę wojsk amerykańskich, wkraczających na ziemie czeskie od strony Bawarii. W nocy 9 maja pierwsze oddziały sowieckie wkroczyły do Pragi. Atak na Pragę z wielu kierunków udaremnił wycofanie się większości sił Grupy Armii „Środek”. Strach przed radzieckimi wojskami spowodował dalsze walki i przedzieranie się Niemców przez linie sowieckie do 11 maja. Z milionowej armii feldmarszałka Schörnera do Amerykanów dotarło tylko 140 tysięcy.

Uczestnicy walk

Czeski Komitet Narodowy

• grupy Komunistycznej Partii Czechosłowacji
• grupy opozycji prawicowej wierne rządowi emigracyjnemu w Londynie (Obrona Narodu)
• 1 Batalion Wojsk Rządowych
• Czeskie Bataliony Porządkowo-Ochronne Żandarmerii i Policji Protektoratu

Powstańców wsparła 600 Dywizja Piechoty Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej.

Niemieckie siły okupacyjne

• Waffen-SS, SS, Sipo, SD i Orpo
• 31 Ochotnicza Dywizja Grenadierów SS Böhmen und Mähren
• 35 Dywizja Grenadierów Policji SS
• 4 Pułk Grenadierów Pancernych SS „Der Führer”
• Wehrmacht.

Upamiętnienie

Jedna ze stacji metra w Pradze nosi nazwę Pražského povstání.

Linki zewnętrzne

• Powstanie praskie (cz.)
• Wyzwolenie Pragi w serwisie YouTube