Stadion Juvenii Kraków
 Mecz rugby Juvenia - Arka Gdynia w 2019 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Adres |
ul. Na Błoniach 7 |
| Właściciel | |
| Klub | |
| Inauguracja | |
| Nawierzchnia boiska | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
 50°03′31,2″N 19°54′24,2″E/50,058667 19,906722
| |
,_Krakow,_Poland.jpg)
Stadion Juvenii – stadion Rzemieślniczego Klubu Sportowego Juvenia Kraków znajdujący się na krakowskich Błoniach, przy ul. Na Błoniach 7. Swoje mecze rozgrywają na nim drużyny rugby Juvenii.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwszym obiektem sportowym w miejscu dzisiejszego stadionu był Park Sportowy „Juvenia”. Otwarto go uroczyście 25 czerwca 1911; został urządzony na fragmencie krakowskich Błoń, obok nowego koryta Rudawy, przekazanym dzięki życzliwości prezydenta Krakowa Juliusza Leo w dzierżawę istniejącemu od 1906 Związkowi Młodzieży Przemysłowej i Rękodzielniczej. Znajdowały się tu boisko piłkarskie, korty tenisowe, bieżnia, kręgielnia, przyrządy do ćwiczeń; zbudowano też pawilon do ćwiczeń z szatniami[1][2][3]. Park wzorowany był na znajdującym się po przeciwległej stronie Błoń parku dr. Jordana, miał służyć podniesieniu sprawności fizycznej i zdrowa wśród młodzieży – był jednak przeznaczony głównie dla młodzieży terminatorskiej, stał się także miejscem wypoczynku rodzin rzemieślniczych. W 1912 w ramach Związku powołano Towarzystwo Sportowe im. dr. H. Jordana, któremu powierzono zarząd nad drużynami sportowymi Związku oraz parkiem[3].
Po I wojnie światowej obiekt zmodernizowano i ponownie otwarto 19 czerwca 1921; dodano wówczas do kompleksu dodatkową bieżnię, boiska do siatkówki i koszykówki[2][3]. Wsparcia przy odbudowie udzieliło stowarzyszenie YMCA. Ponieważ zaczynało brakować miejsca dla młodzieży Związek uzyskał od miasta prawo do rozszerzenia parku – 3 maja 1927 uroczyście otwarto jego nową część, a łączna powierzchnia obiektu zwiększyła się z 0,8 ha do 3,2 ha[3].
Podczas okupacji hitlerowskiej, w latach 1940–1941 na obiekcie Juvenii organizowano nielegalne mecze piłkarskie, w tym rozgrywki o mistrzostwo Krakowa[4][5][6][2]. Z czasem musiały jednak one zostać przeniesione w inne miejsce, ponieważ obiekt został przez hitlerowców zdewastowany (zgodnie ze wspomnieniami Jerzego Jurowicza – pod koniec 1941) – włączono go w obszar zorganizowanego na Błoniach toru wyścigów konnych[5][6][2]. Jeszcze w 1941, przed zamknięciem, tutaj odbyły się obchody 35-lecia Wisły Kraków, pozbawionej w tym czasie swojego obiektu[5][4][6].
Po drugiej wojnie światowej klub Juvenia długo starał się o odzyskanie, a następnie utrzymanie praw do terenu[2]. W 1957 część obszaru dawnego Parku Sportowego władze oddały Zwierzynieckiemu Klubowi Sportowemu, a w odebraniu obiektu Juvenii niemały udział miał ówczesny premier, kibic Zwierzynieckiego Józef Cyrankiewicz[7].
Obecnie stadion służy drużynom jedynej sekcji Juvenii, rugby[2]. Podczas obchodów stulecia istnienia Juvenii, 7 października 2006, odbył się na stadionie oficjalny międzypaństwowy mecz rugby w ramach Pucharu Narodów Europy pomiędzy Polską i Andorą[8]. Drugi raz reprezentacja Polski zagrała tutaj na 115-lecie Juvenii, 11 września 2021, w towarzyskim spotkaniu z Węgrami[9]. Regularnie odbywają się tu międzynarodowe turnieje rugby 7[10]. Swoje mecze na tym stadionie rozgrywała także krakowska drużyna futbolu amerykańskiego Kraków Tigers[11].
Na terenie obiektu Juvenii w 75-lecie klubu w 1981 odsłonięto popiersie twórcy Związku Młodzieży Rzemieślniczej i Rękodzielniczej, księdza Mieczysława Kuznowicza, autorstwa Bronisława Chromego, ufundowane przez Izbę Rzemieślniczą oraz Cechy Rzemieślnicze Krakowa[2][12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Czesław Michalski. Obiekty sportowe w Krakowie w dobie zaborów i II Rzeczypospolitej. „Annales Universitatis Pedagogicae Cracoviensis. Studia Historica”. 14, s. 324, 2013. ISSN 2081-3341.
- ↑ a b c d e f g Artur Gac: Juvenia Kraków - rówieśniczka Cracovii i Wisły. dziennikpolski24.pl, 2016-06-18. [dostęp 2018-08-11].
- ↑ a b c d Małgorzata Jacko: Powstanie i działalność Parku „Juvenia” w latach 1911–1939. W: Polska kultura fizyczna i turystyka w czasie zaborów i II Rzeczypospolitej. Dobiesław Dudek (red.). Kraków: Akademia wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, 2009, s. 324–334, seria: Studia i Monografie. 61. ISBN 978-83-89121-54-7.
- ↑ a b Piotr Dobosz. Piłka nożna w okupowanym Krakowie (na tle piłkarstwa europejskiego). „Rocznik Krakowski”. LXXVI, s. 119–124, 2010. ISSN 0080-3499.
- ↑ a b c Dla podtrzymania ducha polskości. W: Księga pamiątkowa wydana z okazji jubileuszu 50-lecia Gwardia *Wisła* Kraków. s. 29–34.
- ↑ a b c Jerzy Jurowicz: Pamiętniki. T. Toliński (opr.). 2015, s. 28–31.
- ↑ Klub z Wielkiej Łąki. 90. lat Zwierzynieckiego Klubu Sportowego. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2013-07-25. [dostęp 2018-08-16].; Andrzej Kozioł: Historia piłki nożnej w Krakowie. Gol24, 2004-10-20. [dostęp 2018-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-30)].
- ↑ RKS Juvenia - dostojna 100-latka. rugby.info.pl, 2006-10-09. [dostęp 2018-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-16)].
- ↑ Radosław Nawrot: Polska rozgromiła Węgry w meczu rugby. Interia.pl, 2021-09-11. [dostęp 2022-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-20)].
- ↑ Krakow Rugby Festival. [dostęp 2020-08-18].; Kraków Sevens. [dostęp 2020-08-18].
- ↑ Przed 3. kolejką PLFA II - Grupa Południowa i Zachodnia. plfa.pl, 2017-07-06. [dostęp 2018-08-13].
- ↑ Pomniki. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 791. ISBN 83-01-13325-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Grzegorz Bednarczyk: Juvenia Kraków w latach 1906–1989. 2021. [dostęp 2021-12-14]. (pol.).
- Kraków, stadion "Juvenii" i Błonia, widok (fotografia, lata 30. XX wieku). Muzeum Historii Fotografii. [dostęp 2018-08-11].
- Park Sportowy Juvenia w Krakowie (fotografie, lata 30. XX wieku). Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 2018-08-16].
- Okupacyjne Mistrzostwa Krakowa. [w:] historiawisly.pl [on-line]. [dostęp 2018-10-23].