Przejdź do zawartości

Stanisław Borowiczka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Borowiczka
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

25 czerwca 1872
Lwów

Data i miejsce śmierci

20 lipca 1930
Sanok

Faksymile
Odznaczenia
Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Stanisław Tomasz Borowiczka (ur. 25 czerwca 1872 we Lwowie, zm. 20 lipca 1930 w Sanoku) – polski nauczyciel, profesor i dyrektor gimnazjalny, działacz społeczny, kapitan rezerwy artylerii Wojska Polskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Tomasz Borowiczka[a] urodził się 25 czerwca 1872 we Lwowie[1][2][3][4]. Był synem Karola (c. k. profesor historii naturalnej w C. K. Gimnazjum w Stanisławowie[5]) i Marii[2][4]. Miał braci Kazimierza (ur. 1870, rewident rachunkowy w C. K. Krajowej Dyrekcji Skarbu we Lwowie)[6][7][8], Tadeusza (1876-1934, także od 1899 nauczyciel i potem profesor gimnazjalny, również oficer c. k. armii oraz kapitan Wojska Polskiego, cztery lata młodszy i zmarły cztery lata później)[9].

Kształcił się w C. K. Gimnazjum w Stanisławowie, gdzie w 1891 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości[10][3]. Podjął studia na Uniwersytecie Lwowskim, najpierw studiował trzy lata na Wydziale Prawa, po czym przeniósł się na Wydział Filozoficzny, gdzie od 1896 do 1899 studiował historię i geografię[3][11].

Na przełomie 1896/1897 został mianowany jednorocznym ochotnikiem w artylerii c. k. armii[12]. W rezerwie artylerii polowej został mianowany kadetem z dniem 1 stycznia 1897[13], potem awansowany na stopień podporucznika z dniem 1 stycznia 1899[14]. Jako rezerwista był przydzielony do 31 pułku artylerii dywizyjnej w Stanisławowie do około 1904[15][16].

Z wykształcenia został nauczycielem historii i geografii jako przedmiotów głównych[1][11]. 5 sierpnia 1899 został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. II Gimnazjum we Lwowie z językiem niemieckim wykładowym[17]. Podjął pracę nauczyciela od 1 września 1899[1]. Uczył języka łacińskiego, języka polskiego, języka niemieckiego, historii[18][19][20]. 28 października 1902 został przeniesiony w tym samym charakterze do C. K. IV Gimnazjum we Lwowie[21][22][23][3][11]. W oddziałach równorzędnych IV Gimnazjum uczył języka niemieckiego, języka polskiego, historii, geografii[24][25][26]. Egzamin zawodowy złożył 22 listopada 1904[1]. W tym celu do komisji egzaminacyjnej we Lwowie przedstawił w 1903 jako pracę domową pracę seminaryjną z 1900 pt. Fryderyk II Hohenstauf a Innocenty IV (1243-1250)[27].

23 lipca 1906 został mianowany nauczycielem rzeczywistym w C. K. Gimnazjum w Sanoku i podjął tam pracę od 1 września 1906[28][29][30][23][3][11]. W tej szkole nauczał historii i geografii, historii krajowej (dziejów ojczystych[31]), był zawiadowcą zbiorów historycznych i geograficznych[32][33][34][35]. W trakcie roku szkolnego 1907/1908 przebywał na urlopie[36]. Reskryptem z 24 grudnia 1908 został zatwierdzony w zawodzie nauczycielskim i otrzymał tytuł c. k. profesora[37][38]. W roku szkolnym 1913/1914 nadzorował także filię sanockiego gimnazjum[39].

Po wybuchu I wojny światowej od 28 września 1914 przebywał w Wullersdorf[40]. Później podczas wojny w roku szkolnym 1915/1916, 1916/1917 i 1917/1918 pełnił służbę wojskową w C. K. Armii[41][42]. 29 stycznia 1916 otrzymał tytuł profesora VIII rangi[43]. Do pracy nauczycielskiej w sanockim gimnazjum powrócił w roku szkolnym 1918/1919, przy czym do stycznia 1919 przebywał na urlopie celem poratowania zdrowia[44]

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Awansowany na stopień kapitana rezerwy artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[45][46][4]. Około 1923 był oficerem rezerwowym 10 pułku artylerii ciężkiej w Przemyślu[47], a około 1924 oficerem pospolitego ruszenia, przydzielonym do tego pułku[48].

Po stałym powrocie do pracy nauczyciela w sanockiej szkole, przemianowanej Państwowe Gimnazjum, uczył języka niemieckiego, historii, geografii, od 1919/1920 nadzorował filię gimnazjum i był pomocnikiem kancelaryjnym dyrekcji[49][50][51][52][53][54]. Od 1 kwietnia 1922 otrzymał zniżoną liczbę godzin lekcyjnych[55]. Od 1 kwietnia do 30 czerwca 1923 oraz ponownie od 1 grudnia 1924 przebywał na urlopie dla poratowania zdrowia[56][57]

Po przejściu na emeryturę dyrektora Stanisława Basińskiego, od 31 sierpnia 1925 do 1927 był kierownikiem sanockiego gimnazjum[58][59][60], w tym w roku szkolnym 1926/1927, gdy formalnie będący dyrektorem szkoły Stanisław Cebula sprawował inne stanowisko poza Sanokiem[61][62][63]. W czasie jego urzędowania dokonano odrestaurowania budynku szkoły, dotkniętego zniszczeniami podczas I wojny światowej[64]. W roku szkolnym 1927/1928 przebywał na urlopie dla poratowania zdrowia[65]. W ostatnim okresie życia z uwagi na stan zdrowia nie był w stanie prowadzić intensywnej pracy nauczycielskiej[66].

Nagrobek Bośniackich i Borowiczków w Sanoku

W Sanoku udzielał się społecznie. Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1906, 1912)[67][68]. Pełnił funkcję członka i sekretarza wydziału Bursy Jubileuszowej im. Cesarza Franciszka Józefa w Sanoku[69][70][71]. Przy C. K. Sądzie Obwodowym w Sanoku został wybrany przysięgłym zastępcą w 1910[72]. Był działaczem sanockiego koła Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych: 4 grudnia 1910 został członkiem zarządu[73][3], 26 października 1919 zastępcą prezesa[74]. Po przekształceniu 29 stycznia 1922 został wybrany zastępcą prezesa sanockiego koła Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych[75].

25 lutego 1911 zawarł związek małżeński z Heleną Ludwiką Bośniacką (ur. 1885) córkę Antoniego Leona Grzymały Bośniackiego (radca C. K. Sądu Krajowego, adwokat przy C. K. Sądzie Obwodowym w Sanoku[2]), a ślubu młodej parze udzielił katecheta sanockiego gimnazjum, ks. dr Józef Drozd w Kościele Przemienienia Pańskiego w Sanoku[76][77]. Szwagrem S. Borowiczki był sanocki lekarz dr Jan Puzdrowski, od 1904 mąż Zofii Bośniackiej[78].

Stanisław Borowiczka zmarł 20 lipca 1930 w Sanoku[79][80]. Został pochowany w grobowcu rodzin Bośniackich i Borowiczków na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 22 lipca 1930 po pogrzebie pod przewodnictwem ks. Franciszka Witeszczaka[77].

W roku szkolnym 1912/1913 uczniem II klasy był Karol Borowiczka (ur. 1901; wzgl. Władysław, zm. 1958[81]), będący wówczas pod opieką Stanisława Borowiczki[82][83].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

austro-węgierskie

  1. W ewidencji urzędników Austro-Węgier oraz w ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Stanislaus Borowiczka”.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 67.
  2. a b c Księga małżeństw rz. kat. Sanok (1905–1912). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 95 (poz. 16).
  3. a b c d e f Z żałobnej karty. Ś. p. Stanisław Borowiczka. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 27, s. 624, 11 października 1930. 
  4. a b c Stanisław Borowiczka. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-04-24].
  5. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie za rok szkolny 1894/5. Stanisławów: 1895, s. 21, 40.
  6. Szematyzm galicyjskich władz i urzędów skarbowych na rok 1914. Lwów: Prezydyum Krajowej Dyrekcyi Skarbu, 1914, s. 151.
  7. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 265.
  8. Nadesłane. „Nowa Reforma”. Nr 441, s. 3, 6 października 1914. 
  9. Tadeusz Borowiczka. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-04-24].
  10. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stanisławowie za rok szkolny 1890/91. Stanisławów: 1891, s. 54, 64.
  11. a b c d Alicja Puszka: Nauczyciele historii i geografii państwowych szkół średnich w Galicji w okresie autonomii (1868-1914). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1999, s. 276. ISBN 83-87703-59-1.
  12. Mianowania jednorocznych ochotników. „Słowo Polskie”. Nr 6, s. 3, 9 stycznia 1897. 
  13. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1899. Wiedeń: 1898, s. 765.
  14. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1900. Wiedeń: 1899, s. 788.
  15. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1899. Wiedeń: 1898, s. 821.
  16. a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1900. Wiedeń: 1899, s. 846.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1901. Wiedeń: 1900, s. 855.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1902. Wiedeń: 1901, s. 862.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1903. Wiedeń: 1902, s. 858.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1904. Wiedeń: 1903, s. 862.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1905. Wiedeń: 1904, s. 869.
  17. Jahresbericht des K. K. Zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg fur das Schuljahr 1900. Lwów: 1900, s. 39.
  18. Jahresbericht des K. K. Zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg fur das Schuljahr 1900. Lwów: 1900, s. 37.
  19. Jahresbericht des K. K. Zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg fur das Schuljahr 1901. Lwów: 1901, s. 23.
  20. Jahresbericht des K. K. Zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg fur das Schuljahr 1902. Lwów: 1902, s. 35.
  21. Jahresbericht des K. K. Zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg fur das Schuljahr 1903. Lwów: 1903, s. 48.
  22. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1903. Lwów: 1903, s. 36.
  23. a b Władysław Kucharski: Przegląd historyczny 50-lecia Gimnazjum IV im. Jana Długosza we Lwowie. W: Księga pamiątkowa 50-lecia Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie. Władysław Kucharski (red.). Lwów: 1928, s. 50.
  24. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1903. Lwów: 1903, s. 29–30.
  25. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1905. Lwów: 1905, s. 22.
  26. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1906. Lwów: 1906, s. 18.
  27. Alicja Puszka: Nauczyciele historii i geografii państwowych szkół średnich w Galicji w okresie autonomii (1868-1914). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1999, s. 109, 110. ISBN 83-87703-59-1.
  28. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy C. K. Rady Szkolnej Krajowej w Galicyi”. Nr 14, s. 271, 4 lipca 1906. 
  29. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1907. Lwów: 1907, s. 31.
  30. 26. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1906/1907. Sanok: 1907, s. 5.
  31. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: Prezydyum C.K. Namiestnictwa, 1911, s. 578.
  32. 26. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1906/1907. Sanok: 1907, s. 1, 3.
  33. XXVII. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1907/8. Sanok: Fundusz Naukowy, 1908, s. 1.
  34. XXVIII. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1908/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1909, s. 1, 3.
  35. XXIX. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1909/10. Sanok: Fundusz Naukowy, 1910, s. 1, 3.
  36. XXVII. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1907/8. Sanok: Fundusz Naukowy, 1908, s. 6.
  37. XXVIII. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1908/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1909, s. 5.
  38. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy C. K. Rady Szkolnej Krajowej w Galicyi”. Nr 1, s. 1, 11 stycznia 1909. 
  39. XXXIII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1913/14. Sanok: Fundusz Naukowy, 1914, s. 1.
  40. Księga pamiątkowa i adresowa wygnańców wojennych z Galicyi i Bukowiny 1914-1915 oraz Album pamiątkowe. Cz. 3. Prowincya i Bukowina. Wiedeń: 1915, s. 137.
  41. XXXIV. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1915/16. Sanok: Fundusz Naukowy, 1916, s. 1, 6.
  42. XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata: 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: Fundusz Naukowy, 1921, s. 1, 11.
  43. XXXIV. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1915/16. Sanok: Fundusz Naukowy, 1916, s. 13.
  44. XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata: 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: Fundusz Naukowy, 1921, s. 23.
  45. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 838.
  46. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 794.
  47. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 797.
  48. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 717.
  49. XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata: 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: Fundusz Naukowy, 1921, s. 35, 38, 46.
  50. XXXVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1921/1922. Sanok: 1922, s. 1.
  51. XXXVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1922/1923. Sanok: 1923, s. 1.
  52. XXXVII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1923/1924. Sanok: 1924, s. 17.
  53. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 324.
  54. XXXVIII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1924/1925. Sanok: 1925, s. 1.
  55. XXXVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1921/1922. Sanok: 1922, s. 4.
  56. XXXVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1922/1923. Sanok: 1923, s. 4.
  57. XXXVIII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1924/1925. Sanok: 1925, s. 1, 4.
  58. XXXIX. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1925/1926. Sanok: 1926, s. 1, 4.
  59. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 156.
  60. Józef Stachowicz: Gimnazjum Męskie w latach 1880–1958. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 57.
  61. XXXX. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1926/1927. Sanok: 1927, s. 1.
  62. XLIII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1929/30. Sanok: 1930, s. 7.
  63. Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne, Szkolnictwo podstawowe i średnie. Nauczycielski ruch związkowy, Państwowe Gimnazjum Męskie im. Królowej Zofii w Sanoku, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 576.
  64. XLI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1927/1928. Sanok: 1928, s. 13, 14, 16.
  65. XLI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1927/1928. Sanok: 1928, s. 11, 14.
  66. Władysław Dajewski: Ze wspomnień polonisty. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 274.
  67. Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 2009-11-29. [dostęp 2016-03-15].
  68. Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 145, 147. ISBN 978-83-939031-1-5.
  69. Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 8, s. 3, 19 czerwca 1910. 
  70. Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 27, s. 3, 30 października 1910. 
  71. Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 50, s. 3, 15 grudnia 1912. 
  72. Kronika. Lista przysięgłych. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 20, s. 3, 11 września 1910. 
  73. Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 33, s. 3, 11 grudnia 1910. 
  74. Z działalności kół T. N. S. W.. „Muzeum”. Z. 9, s. 469, 1919. 
  75. Kronika towarzystwa. Z okręgu lwowskiego. Sanok. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 17, s. 7, 13 maja 1922. 
  76. Kronika. Ślub. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 9, s. 3, 26 lutego 1911. 
  77. a b Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 353 (poz. 106).
  78. Księga małżeństw 1888–1905 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 218 (poz. 19).
  79. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sygn. 43/106.
  80. XLIV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1930/31. Sanok: 1931, s. 5.
  81. Karol Borowiczka. bielskokatedra.grobonet.com. [dostęp 2020-04-24].
  82. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok 1912/13 (zespół 7, sygn. 59). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 250.
  83. XXXII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1912/13. Sanok: Fundusz Naukowy, 1913, s. 79.
  84. a b c Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 637.
  85. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 577.
  86. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1021.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]