Stanisław Gabriel Worcell
Stanisław Gabriel Worcell (ur. 26 marca 1799 w Stepaniu na Wołyniu, zm. 3 lutego 1857 w Londynie) – polski działacz polityczny, publicysta.
Życiorys
Pochodził z hrabiowskiej rodziny przybyłej do Polski w czasach saskich. Kształcił się w Liceum Krzemienieckim[1]. We wczesnym wieku zaczął się interesować ówczesną myślą europejską i ideami socjalizmu utopijnego. Był członkiem loży masońskiej[2]. Uczestnik walk partyzanckich na Wołyniu. 11 sierpnia 1831 roku odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[3]. W 1831 r. został wybrany posłem z powiatu rówieńskiego na sejm powstańczy[4].
Po powstaniu listopadowym udał się na emigrację do Francji i Anglii. Wielokrotnie zmieniał organizacje, w których działał: najpierw był w Towarzystwie Demokratycznym Polskim (TDP), skąd w 1835 r. go usunięto, następnie był jednym ze znaczących założycieli Gromad Ludu Polskiego, potem odszedł do Zjednoczenia Emigracji, a na koniec powrócił znowu do TDP. Przyjaźnił się z włoskim politykiem Giuseppe Mazzinim.
Pod pseudonimem Gryzomir Tukan działał w Towarzystwie Szubrawców.
Autor rozprawy ideologicznej „O własności”.
Jego brat, Mikołaj Worcell, uwięziony w 1827, zesłany został do karnej kompanii na Kaukaz. Uwolniony w drodze łaski w 1843 r. wrócił do kraju. Zwrócono mu skonfiskowane po powstaniu listopadowym rodowe dobra.
- ↑ Jacek Kolbuszewski, Kresy, Wrocław 2002, s. 61.
- ↑ M. Karpińska, „Podług miary krawca”? – próba portretu zbiorowego członków sejmu rewolucyjnego 1830-1831, Przegląd Historyczny, R. 2003, s. 279.
- ↑ Xsięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów, tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymż roku Krzyżem Wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych, Lwów 1881, s. 132.
- ↑ Ireneusz Ihnatowicz, Andrzej Biernat, Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 482.
Bibliografia
- Stanisław Worcell Co przed nami? Paryż 1850
- Bolesław Limanowski Stanisław Worcell: życiorys Kraków 1910
- Członkowie Gromad Ludu Polskiego
- Członkowie Towarzystwa Demokratycznego Polskiego
- Posłowie z ziem zabranych (powstanie listopadowe)
- Polscy wolnomularze
- Powstańcy listopadowi
- Polscy zesłańcy na Kaukaz
- Polscy zesłańcy w Imperium Rosyjskim
- Absolwenci Liceum Krzemienieckiego
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (powstanie listopadowe)
- Urodzeni w 1799
- Zmarli w 1857