Stanisław Gilewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Gilewicz
Ilustracja
tytularny pułkownik lekarz tytularny pułkownik lekarz
Data i miejsce urodzenia

13 listopada 1869
Cieszanów

Data i miejsce śmierci

29 marca 1943
Sanok

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

Szpital Wojskowy Przemyśl Zasanie
Szpital Wojskowy w Żurawicy

Stanowiska

dowódca szpitala wojskowego

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Kawaler Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913
Nagrobek Stanisława i Stanisławy Gilewiczów w Sanoku

Stanisław Romuald Gilewicz herbu Kotwicz[a] (ur. 13 listopada 1869 w Cieszanowie, zm. 29 marca 1943 w Sanoku) – tytularny pułkownik lekarz Wojska Polskiego, lekarz dentysta z tytułem doktora.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1890 ukończył C. K. IV Gimnazjum we Lwowie[1]. Ukończył studia medyczne uzyskując tytuł naukowy doktora i dyplom lekarza w 1897[2][3].

Był oficerem lekarzem c. i k. armii. Pełnił funkcję lekarza pułkowego w Sanoku (1911)[4]. Był członkiem oddziału Towarzystwa Lekarzy Galicyjskich w Sanoku[5]. W czasie I wojny światowej był lekarzem Komendy Okręgu Uzupełnień Sanok, a jego oddziałem macierzystym był c. i k. 45 pułk piechoty. 1 marca 1915 roku został awansowany na stopień lekarza sztabowego (niem. Stabsarzt), który odpowiadał stopniowi majora[6].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości dekretem Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego z 6 lutego 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony w randze podpułkownika lekarza[7]. 24 czerwca 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu podpułkownika, w korpusie lekarskim, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej. Był wówczas dowódcą Szpitala Wojskowego Przemyśl Zasanie[8]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Szpitalu Wojskowym w Żurawicy, a jego oddziałem macierzystym była Kompania Zapasowa Sanitarna Nr 1[9]. Z dniem 1 kwietnia 1922 roku został przeniesiony w stan spoczynku, jako inwalida, z prawem noszenia munduru[10]. 26 października 1923 roku Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził go w stopniu tytularnego pułkownika[11]. W latach 20. XX wieku mieszkał w Lesku[12][13], a w 1928 roku w Sanoku[14]). W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Sanok. Posiadał przydział mobilizacyjny do Kadry Zapasowej 10 Szpitala Okręgowego w Przemyślu[15].

Na przełomie lat 20./30. był lekarzem dentystą w Sanoku[2][3][16]. Był członkiem Lwowskiej Izby Lekarskiej[17]. Pod koniec lat 30. był lekarzem szkolnym w Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym im. Królowej Zofii w Sanoku[18].

Stanisław Gilewicz zmarł 29 marca 1943 w Sanoku podczas II wojny światowej[19][20].

Jego żoną była Stanisława z domu Soswińska[21] (zm. 9 kwietnia 1941[22]). Oboje zostali pochowani we wspólnym grobowcu na cmentarzu przy ul. Jana Matejki w Sanoku.

Dziećmi Stanisława i Stanisławy Gilewiczów byli:

  • Adam Stanisław Julian (1902–1964), który poślubił Wandę (1909–1973), córkę Mariana Kawskiego[23][24], a ich wnuczka Jolanta Gilewicz (ur. 1935) została żoną Władysława Woltera (ur. 1930), fizyka, syna prof. Władysława Woltera;
  • Jadwiga Maria Stanisława (ur. 1903 w Jaworowie), która w 1929 poślubiła Jana Pohorskiego[21].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Stanislaus Gilewicz”.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Władysław Kucharski: Przegląd historyczny 50-lecia Gimnazjum IV im. Jana Długosza we Lwowie. Ósmacy i abiturienci. W: Władysław Kucharski (red.): Księga pamiątkowa 50-lecia Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie. Lwów: 1928, s. 90.
  2. a b Urzędowy spis lekarzy uprawnionych do wykonywania praktyki lekarskiej oraz aptek w Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: 1925, s. 217.
  3. a b Spis urzędowy lekarzy 1939 ↓, s. 61.
  4. Skorowidz powiatu sanockiego. Wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 43.
  5. Wiadomości bieżące. Z Towarzystwa Lekarzy Galicyjskich. „Przegląd Lekarski”, s. 479, Nr 29 z 20 lipca 1912. 
  6. Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 596, 1686.
  7. 673. Dekret. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. Nr 21, s. 500, 25 lutego 1919. 
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 14 lipca 1920 roku, s. 578.
  9. Spis oficerów 1921 ↓, s. 423, 628.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 14 kwietnia 1922 roku, s. 311.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 70 z 7 listopada 1923 roku, s. 740.
  12. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1581.
  13. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1410.
  14. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 889.
  15. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 804.
  16. Księga Adresowa Polski (wraz z W. M. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, 1930. Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1930, s. 783.
  17. Lista członków Lwowskiej Izby Lekarskiej według stanu z lipca 1931. „Dziennik Urzędowy Izb Lekarskich”, s. 332, Nr 9 z 1 września 1931. 
  18. W gimnazjalnym mundurku. W: Bolesław Baraniecki: Opowieści leskie. Z pamięci i z fotografii. Olszanica: BOSZ, 2008, s. 186. ISBN 978-83-7576-007-1.
  19. Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. G 1943, (Tom K, str. 189, poz. 36).
  20. Józef Krętowski: Ich pamięci. Straty osobowe lekarzy na Kresach Rzeczypospolitej w latach drugiej wojny światowej. Białystok: Skryba, 2018, s. 76. ISBN 978-83-950874-0-0.
  21. a b Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 323.
  22. Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. G 1941, (Tom K, str. 148, poz. 44).
  23. Księga Zmarłych 1959–1975 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 59 (poz. 67).
  24. Księga Zmarłych 1959–1975 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 166 (poz. 34).
  25. M.P. z 1939 r. nr 131, poz. 307 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  26. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 226.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]