Stanisław Twardo

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Twardo
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

13 grudnia 1883
Warszawa, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

8 listopada 1982
Warszawa, Polska

Zawód, zajęcie

inżynier

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości z Mieczami Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Złoty Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa” Złoty Znak Związku OSP RP
Multimedia w Wikimedia Commons
Stanisław Twardo (przed 1934).
Grób Stanisława Twardo na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Stanisław Twardo (ur. 13 grudnia 1883 w Warszawie, zm. 8 listopada 1982 tamże) – polski inżynier, działacz niepodległościowy, żołnierz, działacz państwowy i urzędnik II Rzeczypospolitej. Wojewoda warszawski.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie rzemieślnika Władysława (zm. 1935) i Rozalii z Babeckich (zm. 1919). W Warszawie ukończył szkołę powszechną i średnią. Od 1896 r. czynnie działał w tajnej organizacji niepodległościowej młodzieży w Warszawie. W 1900 r. rozpoczął studia na Politechnice Warszawskiej, których musiał przerwać z powodu zaangażowania w manifestacje rewolucyjne na uczelni w styczniu 1905 r. Po wyrzuceniu z politechniki odbył półroczną praktykę w zakładach turbogeneratorów w Wysoczanach koło Pragi. Zamierzał dalej kontynuować naukę na politechnice praskiej, ale w 1906 r. za namową Kazimierza Sosnkowskiego objął kierownictwo podokręgu Praga w Organizacji Bojowej PPS. We wrześniu 1906 r. został aresztowany w Warszawie, w czerwcu 1907 r. zwolniony przez Sąd Wojenny, jednak do jesieni 1908 r. był przetrzymywany w twierdzy w Brześciu. Po zwolnieniu z twierdzy wyjechał do Pragi, gdzie studiował na Wydziale Mechaniki Politechniki Praskiej i w 1911 r. uzyskał dyplom inżyniera. Jednocześnie kierował oddziałem PPS i oddziałemTowarzystwa Sportowo-Gimnastycznego "Strzelec", który z ramienia Związku Walki Czynnej zorganizował w 1910 r. w Pradze. Po ukończeniu studiów przez 3 lata pracował w fabryce Rohn, Zieliński i Ska w Warszawie. W 1915 r., po wkroczeniu Niemców do Warszawy, zorganizował z ramienia Wydziału Oświecenia m. st. Warszawy II Miejską Szkołę Rzemiosła Artystycznego wraz z warsztatem przy ul. Nowowiejskiej[1].

Po odzyskaniu niepodległości od grudnia 1918 r. do marca 1919 r. był pierwszym Komisarzem Rządu RP ds. Gospodarki Warszawy. W tym czasie zachorował na "hiszpankę", z której ostatecznie wyleczył się dopiero na początku 1922 r., w międzyczasie podejmując, z przerwami, różne prace. W 1919 r. został Inspektorem Administracji Publicznej, a w 1923 r. mianowany głównym inspektorem administracji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Od 28 listopada 1927 do 3 lipca 1934 r. sprawował urząd wojewody warszawskiego. W 1934 r. przeniesiony w stan spoczynku.

W latach 1929–1935 prezes Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych. W sierpniu 1935 r. na kongresie pożarniczym w Dreźnie, w uznaniu zasług polskiego pożarnictwa dla współpracy międzynarodowej Stanisław Twardo został wybrany na stanowisko wiceprezesa CTIF (fr. Comité Technique International de Prévention et d’Extinction du Feu – Międzynarodowy Komitet Techniczny Prewencji i Zwalczania Pożarów). W 1935 r. został dyrektorem Państwowych Zakładów Przemysłu Drzewnego w Hajnówce[2].

W okresie międzywojennym angażował się również w działalność społeczną. Przy jego pomocy w 1930 r. utworzone zostało Księżackie Ognisko Kultury, Sztuki i Przemysłu Ludowego w Złakowie Kościelnym[3].

Po agresji Niemiec i ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 r. na emigracji we Francji.

Po 1945 r. wrócił do Polski. Organizował infrastrukturę uzdrowiskową na Pomorzu Zachodnim. Mieszkał w Szczecinie i był m.in. założycielem oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. W 1948 r. powrócił wraz z rodziną do Warszawy, został radcą ds. zakupu urządzeń zagranicznych w Ministerstwie Komunikacji. Aresztowany przez UB w 1951 r., dwa lata później skazany na 10 lat, zwolniony z więzienia w 1955 r. W latach 1960–1975 kierował kursami dla kadry kierowniczej w Instytucie Przemysłu Drobnego.

Członek honorowy Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich.

Od 1 listopada 1912 r. był mężem Wandy z Pohoskich.

Zmarł w wieku prawie 99 lat i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 168-2-25,26)[4].

W 2023 r. grób Stanisława Twardo został odnowiony przez Fundację Stare Powązki ze środków KPRM[5].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ S. Twardo, Ogniwa jednego życia, Biblioteka Narodowa, Magazyn rękopisów, Rkps akc. 10430.
  2. ↑ Echa Leśne, nr 42/43, 1935.
  3. ↑ Praca zbiorowa 1930 ↓.
  4. ↑ Cmentarz Stare Powązki: Rozalja Twardo, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-24].
  5. ↑ Facebook [online], facebook.com [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  6. ↑ M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1082 „za owocną działalność w dziedzinie administracji”.
  7. ↑ M.P. z 1930 r. nr 300, poz. 423 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  8. ↑ a b c Na podstawie fotografii [1].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Twardo S., Ogniwa jednego życia, Biblioteka Narodowa, Magazyn rękopisów, Rkps akc. 10430.
  • Praca zbiorowa: Statut Ogniska Książackiego Kultury, Sztuki i Przemysłu Ludowego w Złakowie Kościelnym pow. łowickiego. Warszawa: Warszawski Wojewódzki Komitet Regjonalny, Warszawskie Zakłady Graficzne, 1930.
  • Kto był kim w II Rzeczypospolitej, pod red. prof. Jacka. M. Majchrowskiego, Warszawa 1994, wyd. I.
Wojewodowie warszawscy (II Rzeczpospolita)

Warszawa

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Twardo&oldid=73614354”