Stuart Roosa

Stuart Allen Roosa
Data i miejsce urodzenia	16 sierpnia 1933 ; Durango
Data i miejsce śmierci	12 grudnia 1994 ; Waszyngton
Narodowość	amerykańska
Funkcja	pilot modułu dowodzenia
Łączny czas misji kosmicznych	9 dni 1 minuta i 58 sekund
Misje	Apollo 14
Stopień wojskowy	pułkownik United States Air Force
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stuart Allen Roosa (ur. 16 sierpnia 1933 w Durango, zm. 12 grudnia 1994 w Waszyngtonie) – amerykański astronauta, pułkownik United States Air Force.

Wykształcenie oraz służba wojskowa

Szkołę średnią (Claremore High School) ukończył w Claremore w stanie Oklahoma. Naukę kontynuował w stanowych uniwersytetach w Oklahomie (Oklahoma State University) i Arizonie (University of Arizona). Licencjat z inżynierii lotniczej zdobył na stanowym Uniwersytecie Kolorado (University of Colorado). Na początku lat 50. XX wieku służył w pożarniczym zespole spadochronowym Straży Leśnej.

1953 – wstąpił do Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych. Szkolenie lotnicze przeszedł w bazach – Del Rio w Teksasie i Luke w Arizonie. Kwalifikacje pilota wojskowego uzyskał w szkole pilotów w bazie Williams w Arizonie. Służył również w bazie Langley w Wirginii, gdzie latał samolotami F-84F i F-100.
1962–1964 – był pilotem myśliwca F-101 w bazie lotniczej Olmstead w Pensylwanii. Jako szef służby obsługi technicznej służył w amerykańskiej bazie Tachikawa w Japonii.
1965 – ukończył Szkołę Pilotów Doświadczalnych Aeronautyki (Aerospace Research Pilot School) w bazie Edwards w Kalifornii. Do 1966 był tam pilotem doświadczalnym.
1973 – ukończył wyższy kurs zarządzania w Harvard Business School.
Luty 1976 – w stopniu pułkownika przeszedł do rezerwy.

Jako pilot wylatał ponad 5500 godzin, z czego 5000 na samolotach z napędem odrzutowym.

Kariera astronauty

4 kwietnia 1966 – zakwalifikował się do piątej grupy astronautów NASA (NASA 5), liczącej 19 osób.
Marzec 1969 – podczas lotu statku Apollo 9 utrzymywał łączności radiową (CapCom) z załogą pracującą na orbicie.
31 stycznia – 9 lutego 1971 – uczestniczył w locie statku Apollo 14.
Kwiecień 1972 – był dublerem pilota modułu dowodzenia misji Apollo 16. W czasie lotu pełnił funkcję operatora łączności (CapCom).
Grudzień 1972 – ponownie był dublerem pilota modułu dowodzenia tym razem statku Apollo 17. W czasie lotu utrzymywał łączności radiową (CapCom) z załogą pracującą w kosmosie.
Do odejścia z Korpusu Astronautów był kandydatem do wzięcia udziału w programie Space Shuttle.
Luty 1976 – opuścił szeregi NASA.

Apollo 14

Start misji Apollo 14 nastąpił 31 stycznia 1971. Dowódcą wyprawy był Alan Shepard, pilotem modułu księżycowego „Antares” – Edgar Mitchell, a pilotem modułu dowodzenia „Kitty Hawk” – Roosa. 5 lutego Shepard i Mitchell wylądowali na Księżycu. Roosa pozostawał w tym czasie na orbicie wokółksiężycowej w module „Kitty Hawk”, na pokładzie którego realizował program badań naukowych. Dzień później lądownik księżycowy przycumował pomyślnie do modułu dowodzenia. Podczas 33 godzin pobytu na powierzchni Księżyca Shepard i Mitchell zebrali około 45 kg próbek gruntu. Odbyli dwa spacery na Srebrnym Globie, przebywając poza lądownikiem przez ponad dziewięć godzin. Transmisje z powierzchni Księżyca po raz pierwszy były zrealizowane przy użyciu telewizji kolorowej. 9 lutego kapsuła z astronautami wodowała na Oceanie Spokojnym w odległości około siedmiu kilometrów od jednostki ratunkowej – uderzeniowego okrętu desantowego USS „New Orleans”.

Po opuszczeniu NASA

Luty 1976 – lipiec 1977 – był wiceprezesem ds. kontaktów z partnerami zagranicznymi firmy U.S. Industries, Inc. w Oak Brook w Illinois oraz prezesem jej filii w Atenach.
Lipiec 1977 – marzec 1981 – był wiceprezesem przedsiębiorstwa Charles Kenneth Campbell Investments.
1981 – od marca kierował własną firmą, Gulf Coast Coors, Inc., w Gulfport w Missisipi.

Coda

Zmarł 12 grudnia 1994 w Waszyngtonie, wskutek powikłań będących rezultatem zapalenia trzustki, na które cierpiał. Został pochowany na Cmentarzu Narodowym w Arlington.

Odznaczenia i nagrody

Air Force Distinguished Service Medal
NASA Distinguished Service Medal
Air Force Command Pilot Astronaut Wings
Johnson Space Center Superior Achievement Award (1970)
American Astronautical Society's Flight Achievement Award (1971)
Doktorat honorowy Uniwersytetu św. Tomasza w Houston (1971)
Order Narodowy (Czad, 1973)
Order Zasługi (Republika Środkowoafrykańska, 1973)

Dane lotu

Lot kosmiczny, w którym uczestniczył Stuart A. Roosa
Data startu	Data lądowania	Statek kosmiczny	Funkcja	Czas trwania
31 stycznia 1971	9 lutego 1971	Apollo 14	Pilot modułu dowodzenia	9 dni 1 minuta i 58 sekund
Łączny czas spędzony w kosmosie — 9 dni 1 minuta i 58 sekund

Zobacz też

Bibliografia

Biografia na stronie NASA (ang.)
Biogram na stronie Spacefacts (ang.)