Szpilówka
 Widok z Iwkowej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
516 m n.p.m. |
Położenie na mapie powiatu brzeskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 49°50′07,0″N 20°33′43,1″E/49,835278 20,561972
| |
Szpilówka (516 m) bądź Spilówka – całkowicie porośnięte lasem wzniesienie znajdujące się na Pogórzu Wiśnickim w długim 20-kilometrowym grzbiecie zwanym pasmem Szpilówki, który ciągnie się od doliny Uszwicy na zachodzie, po dolinę Dunajca na wschodzie[1].
Szpilówka wznosi się nad miejscowością Iwkowa oraz Lipnica Dolna. Jej północne stoki znajdują się na obszarze Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego (jego granica biegnie grzbietem Pasma Szpilówki)[2]. Ze stoków tych spływa jeden z dopływów Piekarskiego Potoku (w zlewni Uszwicy). W północno-wschodnim kierunku Szpilówka tworzy krótki grzbiet zakończony wzniesieniem Ostrej Góry. Po obu jego stronach znajdują się jary potoków. Spływają nimi dopływy Beli (zlewnia Dunajca)[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Około 1962 roku w lesie na Szpilówce powstała tajna baza wojsk Związku Radzieckiego. W niewielkiej placówce na powierzchni około 4 ha stacjonowało około 20 żołnierzy. Część z nich pełniła wartę bezpośrednio na placówce, część mieszkała na obrzeżach Iwkowej. Działalność bazy była otoczona tajemnicą. Miejscowa ludność sądziła, że są w niej wyrzutnie rakiet, bunkry z rakietami atomowymi, a nawet stacja kosmiczna. W rzeczywistości była to stacja anten nadawczo-odbiorczych zasilanych przez agregaty prądotwórcze. Ich pracę słychać było w okolicy. Żołnierze handlowali z miejscową ludnością wymieniając paliwo, głównie za bimber i żywność. Opuścili bazę w 1962 r., potem ponownie powrócili do niej w 1968 r. podczas inwazji na Czechosłowację. Ostatecznie bazę zlikwidowano w 1970 r.[4]
Żołnierze stacjonujący przy stacji anten chronili się w ziemiance. Wkopana była w ziemię, przykryta deskami i obłożona darniną. Ziemianka na potrzeby turystów została odbudowana w jej pierwotnym miejscu[4].
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
We wrześniu 2018 r. gmina Iwkowa, wzniosła 30-metrową ogólnodostępną stalową wieżę wieżę widokową na Szpilówce wraz z towarzyszącą infrastrukturą techniczno-turystyczną[5].
Przez całe Pasmo Szpilówki prowadzi zielony szlak turystyczny, na wieżę widokową poprowadzono ponadto ścieżkę dydaktyczną.
– z Rajbrotu przez Dominiczną Górę, Piekarską Górę, Szpilówkę, Bukowiec i Machulec do Czchowa[2]
– z Iwkowej do wieży widokowej na Szpilówce
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Andrzej Matuszczyk, Beskid Wyspowy, Pruszków: Oficyna Wyd. „Rewasz”, 2001, ISBN 83-85557-86-5.
- ↑ a b Beskid Wyspowy 1:50 000 Mapa turystyczna, Kraków: 2006, ISBN 83-89165-86-4.
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2019-07-29].
- ↑ a b Na podstawie tablicy informacyjnej zamontowanej przy wieży widokowej na Szpilówce.
- ↑ W Iwkowej powstaje 30-metrowa wieża widokowa https://mojebrzesko.pl/?p=169566 [dostęp 2018-09-23].
