Szymon Gorczyński
Szymon Gorczyński ppor rok 1920 | |
kapitan administracji (piechoty) | |
Data i miejsce urodzenia |
18 lipca 1894 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
referent |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Szymon Gorczyński (ur. 18 lipca 1894 w Chełmie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 18 lipca 1894 w Chełmie[2], w rodzinie Ludwika i Józefy[3]. Brał udział w I wojnie światowej, żołnierz I Korpusu Polskiego w Rosji[4]. 1 kwietnia 1920 został zatwierdzony w stopniu porucznika w grupie „byłych Korpusów Wschodnich i armii rosyjskiej”[5]. W maju 1919 został adiutantem w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Poznaniu[6]. 25 marca 1921 został odkomenderowany na Uniwersytet Poznański (kierunek filozofia) w celu ukończenia studiów wyższych[7][8]. W 1923 dekretem Naczelnego Wodza z dn. 4.1.1920 otrzymał odznakę honorową Naczelnego Komitetu Wojskowego (Naczpol) za wybitne zasługi przy organizowaniu Wojska Polskiego w Rosji[9]. W 1923 był oficerem 9 pułku piechoty Legionów z tytułem adiutanta sztabowego[10]. W 1924 w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 280 lokatą był oficerem Oddziału I Sztabu Generalnego. Jego oddziałem macierzystym był 9 pułk piechoty Legionów. W marcu 1925 został kandydatem na słuchacza kursu w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Egzaminy zdawał w tzw. grupie 8 w dniach 7–9 maja i 10 maja 1925 powrócił do zajęć służbowych w Sztabie Generalnym[11]. 31 sierpnia 1926 został przeniesiony do Biura Ogólno-Organizacyjnego MSWojsk[12]. W lutym 1929 został skierowany na trzymiesięczny XIII kurs normalny w Centralnej Szkole Strzelań[13]. W 1932 został przeniesiony z 72 pułku piechoty do Dowództwa Okręgu Korpusu nr IX[14]. W marcu 1939 pełnił służbę w Departamencie Dowodzenia Ogólnego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisku referenta[15].
Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku[16]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i potajemnie pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[16], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[17] – grób [4], 19/95, nr inw. 1140/96[18]. Zidentyfikowano go podczas ekshumacji prowadzonej w latach 1995–1996 na podstawie napisu wyrytego na odwrocie drewnianej papierośnicy. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 621[16] (Rosjanie napisali nazwisko jako Gurczyński)[18].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[19][20][21]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[22][23][24].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Walecznych[25][26]
- Medal Niepodległości (9 listopada 1932)[27][28]
- Srebrny Krzyż Zasługi (15 grudnia 1925)[29][30]
- Krzyż Za Obronę Śląska Cieszyńskiego II klasy[31]
- Odznaka Honorowa Naczelnego Komitetu Wojskowego nr 293[32]
- Medal Zwycięstwa[4]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jędrzej Tucholski , Mord w Katyniu, 1991, s. 197 .
- ↑ Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2021-10-04] .
- ↑ Ciesielski i inni, Charków, Księga Cmentarna, 2000, s. 142 .
- ↑ a b „Dziennik Personalny” (R.6, nr 44), MSWojsk, 20 kwietnia 1925, s. 211 .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.2, nr 9), MSWojsk, 5 marca 1921, s. 362 .
- ↑ Szkic historyczny 1924 ↓, s. 10, 21.
- ↑ Szkic historyczny 1924 ↓, s. 39.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.2, nr 32, dodatek), MSWojsk, 13 sierpnia 1921, s. 3 .
- ↑ „Polska Zbrojna” (R.3, nr 329), Warszawa, 1 grudnia 1923, s. 4 .
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1923, s. 149, 450 .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.6, nr 33, dodatek), MSWojsk, 20 marca 1925, s. 3 .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.8, nr 3), MSWojsk, 29 stycznia 1927, s. 27 .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.10, nr 11), MSWojsk, 6 lipca 1929, s. 226 .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.13, nr 13), MSWojsk., 9 grudnia 1932, s. 416 .
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 296, 433.
- ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 142.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ a b Małgorzata Grupa , Szymon Kazimierczak , Dowody wydobyte z ziemi, Warszawa 2001, s. 27 .
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 35 [dostęp 2024-10-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1924, s. 8, 143, 370 .
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-23].
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.14, nr 4), MSWojsk, 19 marca 1933, s. 60 .
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 296, poz. 1253 „za zasługi, położone na polu organizacji armji”.
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1932, s. 156, 643 .
- ↑ „Polska Zbrojna” (R.1, nr 56), Warszawa, 4 grudnia 1921, s. 3 .
- ↑ „Polska Zbrojna” (R.3, nr 198), Warszawa, 22 lipca 1923, s. 5 .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych.
- Polska Zbrojna ; pismo codzienne, Warszawa 1921–1939.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych, Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 1932.
- Wielkopolska Szkoła Podchorążych Piechoty. Szkic historyczny z 55-ma ilustracjami. Jan Załuska (red.). Bydgoszcz: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1924.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Małgorzata Grupa, Ryszard Kaźmierczak, Dowody wydobyte z ziemi, Nazwiska oficerów Wojska Polskiego odczytane na dokumentach i przedmiotach wydobytych podczas prac archeologiczno-ekshumacyjnych w Charkowie w latach 1995–1996, Warszawa: ROPWiM, 2001.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Kapitanowie administracji II Rzeczypospolitej
- Ludzie urodzeni w Chełmie
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem za Obronę Śląska Cieszyńskiego II klasy
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-czechosłowackiej (strona polska)
- Urodzeni w 1894
- Zmarli w 1940