Przejdź do zawartości

Szymon Gorczyński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Szymon Górczyński)
Szymon Gorczyński
Ilustracja
Szymon Gorczyński ppor rok 1920
kapitan administracji (piechoty) kapitan administracji (piechoty)
Data i miejsce urodzenia

18 lipca 1894
Chełm

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Departament Dowodzenia Ogólnego MSWojsk.

Stanowiska

referent

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-czechosłowacka
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Szymon Gorczyński (ur. 18 lipca 1894 w Chełmie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 18 lipca 1894 w Chełmie[2], w rodzinie Ludwika i Józefy[3]. Brał udział w I wojnie światowej, żołnierz I Korpusu Polskiego w Rosji[4]. 1 kwietnia 1920 został zatwierdzony w stopniu porucznika w grupie „byłych Korpusów Wschodnich i armii rosyjskiej”[5]. W maju 1919 został adiutantem w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Poznaniu[6]. 25 marca 1921 został odkomenderowany na Uniwersytet Poznański (kierunek filozofia) w celu ukończenia studiów wyższych[7][8]. W 1923 dekretem Naczelnego Wodza z dn. 4.1.1920 otrzymał odznakę honorową Naczelnego Komitetu Wojskowego (Naczpol) za wybitne zasługi przy organizowaniu Wojska Polskiego w Rosji[9]. W 1923 był oficerem 9 pułku piechoty Legionów z tytułem adiutanta sztabowego[10]. W 1924 w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 280 lokatą był oficerem Oddziału I Sztabu Generalnego. Jego oddziałem macierzystym był 9 pułk piechoty Legionów. W marcu 1925 został kandydatem na słuchacza kursu w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Egzaminy zdawał w tzw. grupie 8 w dniach 7–9 maja i 10 maja 1925 powrócił do zajęć służbowych w Sztabie Generalnym[11]. 31 sierpnia 1926 został przeniesiony do Biura Ogólno-Organizacyjnego MSWojsk[12]. W lutym 1929 został skierowany na trzymiesięczny XIII kurs normalny w Centralnej Szkole Strzelań[13]. W 1932 został przeniesiony z 72 pułku piechoty do Dowództwa Okręgu Korpusu nr IX[14]. W marcu 1939 pełnił służbę w Departamencie Dowodzenia Ogólnego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisku referenta[15].

Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku[16]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i potajemnie pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[16], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[17] – grób [4], 19/95, nr inw. 1140/96[18]. Zidentyfikowano go podczas ekshumacji prowadzonej w latach 1995–1996 na podstawie napisu wyrytego na odwrocie drewnianej papierośnicy. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 621[16] (Rosjanie napisali nazwisko jako Gurczyński)[18].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[19][20][21]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[22][23][24].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 197.
  2. Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2021-10-04].
  3. Ciesielski i inni, Charków, Księga Cmentarna, 2000, s. 142.
  4. a b „Dziennik Personalny” (R.6, nr 44), MSWojsk, 20 kwietnia 1925, s. 211.
  5. „Dziennik Personalny” (R.2, nr 9), MSWojsk, 5 marca 1921, s. 362.
  6. Szkic historyczny 1924 ↓, s. 10, 21.
  7. Szkic historyczny 1924 ↓, s. 39.
  8. „Dziennik Personalny” (R.2, nr 32, dodatek), MSWojsk, 13 sierpnia 1921, s. 3.
  9. „Polska Zbrojna” (R.3, nr 329), Warszawa, 1 grudnia 1923, s. 4.
  10. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1923, s. 149, 450.
  11. „Dziennik Personalny” (R.6, nr 33, dodatek), MSWojsk, 20 marca 1925, s. 3.
  12. „Dziennik Personalny” (R.8, nr 3), MSWojsk, 29 stycznia 1927, s. 27.
  13. „Dziennik Personalny” (R.10, nr 11), MSWojsk, 6 lipca 1929, s. 226.
  14. „Dziennik Personalny” (R.13, nr 13), MSWojsk., 9 grudnia 1932, s. 416.
  15. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 296, 433.
  16. a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 142.
  17. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  18. a b Małgorzata Grupa, Szymon Kazimierczak, Dowody wydobyte z ziemi, Warszawa 2001, s. 27.
  19. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 35 [dostęp 2024-10-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  20. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  21. Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  22. Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  23. Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  24. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  25. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1924, s. 8, 143, 370.
  26. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-23].
  27. M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  28. „Dziennik Personalny” (R.14, nr 4), MSWojsk, 19 marca 1933, s. 60.
  29. M.P. z 1925 r. nr 296, poz. 1253 „za zasługi, położone na polu organizacji armji”.
  30. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1932, s. 156, 643.
  31. „Polska Zbrojna” (R.1, nr 56), Warszawa, 4 grudnia 1921, s. 3.
  32. „Polska Zbrojna” (R.3, nr 198), Warszawa, 22 lipca 1923, s. 5.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych.
  • Polska Zbrojna ; pismo codzienne, Warszawa 1921–1939.
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych, Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 1932.
  • Wielkopolska Szkoła Podchorążych Piechoty. Szkic historyczny z 55-ma ilustracjami. Jan Załuska (red.). Bydgoszcz: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1924.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • Małgorzata Grupa, Ryszard Kaźmierczak, Dowody wydobyte z ziemi, Nazwiska oficerów Wojska Polskiego odczytane na dokumentach i przedmiotach wydobytych podczas prac archeologiczno-ekshumacyjnych w Charkowie w latach 1995–1996, Warszawa: ROPWiM, 2001.
  • Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.