Tabędz
53°00′11″N 22°08′05″E/53,003056 22,134722| wieś | |
 Kościół drewniany | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-300[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BZA |
| SIMC |
0411306[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Zambrów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zambrowskiego  | |
| 53°00′11″N 22°08′05″E/53,003056 22,134722[1]
| |
Tabędz – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie zambrowskim, w gminie Zambrów[5][6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś szlachecka Tabądz położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie zambrowskim ziemi łomżyńskiej[7]. W latach 1921–1939 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Długobórz.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwały 324 osoby w 57 budynkach mieszkalnych[8]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w Zambrowie. Podlegała pod Sąd Grodzki w Zambrowie i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Zambrowie[9].
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. Od 22 lipca 1941 r. do wyzwolenia włączona w skład okręgu białostockiego III Rzeszy[10].
Do 1954 roku miejscowość należała do gminy Długobórz. Z dniem 18 sierpnia 1945 roku została wyłączona z woj. warszawskiego i przyłączona z powrotem do woj. białostockiego[11]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Religia[edytuj | edytuj kod]
W miejscowości znajduje się kościół, który jest siedzibą parafii NMP Częstochowskiej. W strukturze kościoła rzymskokatolickiego parafia należy do metropolii białostockiej, diecezji łomżyńskiej, dekanatu Zambrów.
W okresie okupacji sowieckiej w czasie II wojny światowej od 12 kwietnia 1940 roku do 14 lipca 1941 roku we wsi przebywała, pełniąc posługę w miejscowym kościele, część zakonnic ze zburzonego w trakcie bombardowań we wrześniu 1939 roku Opactwa Benedyktynek pw. Przenajświętszej Trójcy w Łomży[12].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[13]:
- kościół parafialny pod wezwaniem MB Częstochowskiej, drewniany, z 1776 roku, przebudowany w 1937, nr rej.: 5 z 13.03.1951
- krzyż i mogiła na cmentarzu rzymskokatolickim z 1940 roku, nr rej.: 330 z 14.09.1987
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 138585
- ↑ Wieś Tabędz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-03-08], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1277 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 50.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1717.
- ↑ Bezirk Bialystok [online], www.territorial.de [dostęp 2020-04-16].
- ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167
- ↑ Kronika Panien Benedyktynek Opactwa Św. Trójcy w Łomży. Część 4 - Serwis Historyczny Ziemi Łomżyńskiej [online], 5 lipca 2015 [dostęp 2023-01-17] (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 grudnia 2023, s. 90 [dostęp 2024-02-10] [zarchiwizowane 2024-01-26] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Tabądź, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 353.
- Siedziba gminy: Zambrów
