Województwo warszawskie (1944–1975)

Województwo warszawskie
	1945–1975
Państwo	PRL
Data powstania	1945
Data likwidacji	1975
Siedziba wojewody i sejmiku	Warszawa
Powierzchnia (1973)	29 426 km²
Populacja (31 XII 1974); • liczba ludności	; 2558 tys.
• gęstość	87 os./km²
Podział administracyjny
Liczba powiatów miejskich	5
Liczba powiatów	33
	Położenie na mapie Polski;
	Portal Polska

Województwo w latach 1946–1950

Województwo warszawskie – jednostka administracyjna Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej istniejąca w latach 1945–1975 ze stolicą w Warszawie, która stanowiła osobną jednostkę stopnia wojewódzkiego. Powstała poprzez reaktywację 22 sierpnia 1944 r. Dekretem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 21 sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administracji ogólnej I i II instancji^[1] przedwojennego województwa warszawskiego. W 1973 r. województwo liczyło 28 powiatów ziemskich i 5 grodzkich.

Zmiany administracyjne[edytuj | edytuj kod]

18 sierpnia 1945 r. z województwa warszawskiego wyłączono powiat łomżyński do województwa białostockiego^[2].
12 marca 1948 r. zniesiono powiat błoński, a z jego obszaru utworzono powiat grodziskomazowiecki^[3].
1 stycznia 1949 r. do województwa warszawskiego przyłączono powiat siedlecki i powiat miejski Siedlce z województwa lubelskiego^[4].
1 lipca 1952 r. zniesiono powiat warszawski i utworzono powiaty: piaseczyński, pruszkowski, nowodworski i miejsko-uzdrowiskowy Otwock^[5].
1 stycznia 1956 r. utworzono powiaty: łosicki, rycki, wyszkowski i żuromiński^[6].
1 stycznia 1958 r. zniesiono powiat miejsko-uzdrowiskowy Otwock oraz utworzono powiat otwocki i powiat miejski Otwock^[7].

Ludność[edytuj | edytuj kod]

Data	Liczba mieszkańców
Data	ogółem	miejska (%)	wiejska (%)
14 II 1946 (spis sumaryczny)^[8]	2 114 415	360 585 (17,05%)	1 753 830 (82,95%)
3 XII 1950 (spis powszechny)^[9]	2 042 425	420 334 (20,58%)	1 622 091 (79,42%)
31 XII 1956^[10]	2278 tys.	609 tys. (26,7%)	1669 tys. (73,3%)
6 XII 1960 (spis powszechny)^[11]	2 314 930	728 061 (31,45%)	1 586 869 (68,55%)
31 XII 1963^[12]	2416 tys.	777 tys. (32,2%)	1639 tys. (67,8%)
31 XII 1965^[13]	2453 tys.	b.d.	b.d.
8 XII 1970 (spis powszechny)^[14]	2 517 940	896 226 (35,59%)	1 621 714 (64,41%)
31 XII 1971^[15]	2522,8 tys.	905 tys. (35,9%)	1617,8 tys. (64,1%)
31 XII 1972^[16]	2537,3 tys.	923,3 tys. (36,4%)	1614 tys. (63,6%)
31 XII 1973^[17]	2542 tys.	947 tys. (37,3%)	1595 tys. (62,7%)
31 XII 1974^[18]	2558 tys.	968 tys. (37,8%)	1590 tys. (62,2%)

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

1946[edytuj | edytuj kod]

Powiat	Powierzchnia (km²)^[19]	Liczba ludności 14 II 1946^[20]
Powiat	Powierzchnia (km²)^[19]	ogółem	na km²
błoński	1074	138 885	129
ciechanowski	1209	75 072	62
działdowski	842	40 639	48
garwoliński	2044	158 348	77
gostyniński	1147	73 157	64
grójecki	1699	122 539	72
makowski	1136	48 728	43
miński	1228	98 358	80
mławski	1486	94 390	64
ostrołęcki	2281	103 537	45
ostrowski	1467	89 109	61
płocki	1485	121 528	82
płoński	1289	79 633	62
przasnyski	1410	63 744	45
pułtuski	1527	93 099	61
radzymiński	1076	79 659	74
sierpecki	1204	80 378	67
sochaczewski	1052	72 246	69
sokołowski	1276	75 599	59
warszawski	1766	326 768	185
węgrowski	1301	79 004	61

1973[edytuj | edytuj kod]

Źródło^[21]:

Powiat	Powierzchnia (km²)	Liczba ludności 31 XII 1972		Miasta		Gminy	Siedziba
Powiat	Powierzchnia (km²)	ogółem (tys.)	na km²	ogółem	w tym posiadające wspólną radę narodową z gminami	Gminy	Siedziba
ciechanowski	1226	84,5	69	1	0	10	Ciechanów
garwoliński	1111	88	79	3	2	11	Garwolin
gostyniński	1118	72,1	64	2	1	9	Gostynin
grodziskomazowiecki	736	91,6	124	3	1	7	Grodzisk Mazowiecki
grójecki	1224	92,3	75	3	1	10	Grójec
łosicki	1033	47	46	1	1	8	Łosice
makowski	1064	50,8	48	2	1	8	Maków Mazowiecki
miński	1116	104,4	94	2	1	11	Mińsk Mazowiecki
mławski	993	68,1	69	1	0	9	Mława
nowodworski	896	109,1	122	4	2	9	Nowy Dwór Mazowiecki
ostrołęcki	1670	91,6	55	1	0	9	Ostrołęka
ostrowski	1218	75,1	62	2	0	9	Ostrów Mazowiecka
Otwock (miejski)	47	40,8	865	1	nd.	nd.	Otwock
otwocki	640	88	138	4	1	6	Otwock
piaseczyński	546	101	185	3	0	6	Piaseczno
Płock (miejski)	52	77,3	1489	1	nd.	0	Płock
płocki	1331	89,9	68	1	1	11	Płock
płoński	1262	81,1	64	1	0	10	Płońsk
pruszkowski	613	147,8	241	6	1	7	Pruszków
Pruszków (miejski)	19	44,5	2339	1	nd.	nd.	Pruszków
przasnyski	1404	64,4	46	2	1	8	Przasnysz
pułtuski	1014	66,3	65	2	0	8	Pułtusk
rycki	774	66,5	86	2	0	6	Ryki
Siedlce (miejski)	32	40,6	1274	1	nd.	nd.	Siedlce
siedlecki	1352	74,2	55	1	1	10	Siedlce
sierpecki	1164	73,4	63	2	1	8	Sierpc
sochaczewski	819	80,3	98	2	0	8	Sochaczew
sokołowski	1130	61,7	55	1	0	8	Sokołów Podlaski
węgrowski	1223	73	60	2	0	8	Węgrów
wołomiński	1078	167,5	155	7	1	9	Wołomin
wyszkowski	788	53	67	1	0	5	Wyszków
żuromiński	720	37,9	53	1	1	6	Żuromin
Żyrardów (miejski)	11	33,5	2986	1	nd.	nd.	Żyrardów

W wyniku reformy administracyjnej tereny dotychczasowego województwa warszawskiego weszły w skład nowo utworzonych województw białostockiego, ciechanowskiego, lubelskiego, łomżyńskiego, ostrołęckiego, płockiego, radomskiego, siedleckiego, skierniewickiego i stołecznego warszawskiego^[22]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8.
↑ Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167.
↑ Dz.U. z 1948 r. nr 12, poz. 97.
↑ Dz.U. z 1948 r. nr 49, poz. 371.
↑ Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185.
↑ Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 282.
↑ Dz.U. z 1957 r. nr 39, poz. 176.
↑ Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, 5 (s. 21 dokumentu PDF) .
↑ Narodowy Spis Powszechny z dnia 3 grudnia 1950 r. Struktura zawodowa i demograficzna ludności. Indywidualne gospodarstwa rolne. Polska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1954, 3 (s. 8 dokumentu PDF) .
↑ Rocznik statystyczny 1957. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1957, s. 4 (strona 43 dokumentu PDF).
↑ Spis Powszechny z dnia 6 grudnia 1960 r. Wyniki ostateczne. Ludność, gospodarstwa domowe. Polska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, grudzień 1965, 6 i 7 (strony 5 i 6 dokumentu PDF) .
↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1964, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 32 .
↑ Wielka encyklopedia powszechna PWN, t. t. 9, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 5 .
↑ Narodowy Spis Powszechny 8 XII 1970. Struktura demograficzna i zawodowa ludności, gospodarstwa domowe. Polska. Wyniki ostateczne, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, grudzień 1972, 4-6 (strony 60-62 dokumentu PDF) .
↑ Rocznik statystyczny 1972, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1972, s. 77 .
↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1973, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 37 .
↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1974, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1975, s. 85 .
↑ Encyklopedia powszechna PWN, t. 3, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 577 .
↑ Rocznik Statystyczny 1947, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, 15 (s. 32 dokumentu PDF) .
↑ Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, 5-6 (s. 21–22 dokumentu PDF) .
↑ Polska. Zarys encyklopedyczny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 772 .
↑ Dz.U. z 1975 r. nr 16, poz. 91.

[1] Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8.

[2] Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167.

[3] Dz.U. z 1948 r. nr 12, poz. 97.

[4] Dz.U. z 1948 r. nr 49, poz. 371.

[5] Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185.

[6] Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 282.

[7] Dz.U. z 1957 r. nr 39, poz. 176.

[8] Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, 5 (s. 21 dokumentu PDF) .

[9] Narodowy Spis Powszechny z dnia 3 grudnia 1950 r. Struktura zawodowa i demograficzna ludności. Indywidualne gospodarstwa rolne. Polska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1954, 3 (s. 8 dokumentu PDF) .

[10] Rocznik statystyczny 1957. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1957, s. 4 (strona 43 dokumentu PDF).

[11] Spis Powszechny z dnia 6 grudnia 1960 r. Wyniki ostateczne. Ludność, gospodarstwa domowe. Polska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, grudzień 1965, 6 i 7 (strony 5 i 6 dokumentu PDF) .

[12] Rocznik polityczny i gospodarczy 1964, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 32 .

[13] Wielka encyklopedia powszechna PWN, t. t. 9, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 5 .

[14] Narodowy Spis Powszechny 8 XII 1970. Struktura demograficzna i zawodowa ludności, gospodarstwa domowe. Polska. Wyniki ostateczne, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, grudzień 1972, 4-6 (strony 60-62 dokumentu PDF) .

[15] Rocznik statystyczny 1972, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1972, s. 77 .

[16] Rocznik polityczny i gospodarczy 1973, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 37 .

[17] Rocznik polityczny i gospodarczy 1974, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1975, s. 85 .

[18] Encyklopedia powszechna PWN, t. 3, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 577 .

[19] Rocznik Statystyczny 1947, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, 15 (s. 32 dokumentu PDF) .

[20] Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, 5-6 (s. 21–22 dokumentu PDF) .

[21] Polska. Zarys encyklopedyczny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 772 .

[22] Dz.U. z 1975 r. nr 16, poz. 91.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

Okręgi (1945–46)	(I) Śląsk Opolski (II) Dolny Śląsk (III) Pomorze Zachodnie (IV) Mazurski (Prusy Wschodnie)
Województwa	białostockie bydgoskie (od 1950) gdańskie (od 1945) katowickie (1950–1953, 1956–1975) kieleckie koszalińskie (od 1950) krakowskie lubelskie łódzkie olsztyńskie (od 1946) opolskie (od 1950) pomorskie (do 1950) poznańskie rzeszowskie (od 1945) stalinogrodzkie (1953–1956) szczecińskie (od 1946) śląskie (do 1950) warszawskie wrocławskie (od 1946) zielonogórskie (od 1950)
Miasta na prawach województwa	Kraków (od 1957) Łódź (od 1944) Poznań (od 1957) Warszawa Wrocław (od 1957)