Przejdź do zawartości

Teatr Stary w Lublinie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez 89.230.194.27 (dyskusja) o 20:53, 15 mar 2021. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Teatr Stary w Lublinie
{{{nazwa oryginalna}}}
{{{alt grafiki}}}
Prezydent Bronisław Komorowski podczas otwarcia Teatru Starego w 2012
Typ teatru

teatr impresaryjny

Założyciel

{{{założyciel}}}

Kierownictwo
artystyczne

Karolina Rozwód

Data powstania

1822

Państwo

 Polska

Lokalizacja

ul. Jezuicka 18, Lublin

Położenie na mapie Lublina
Mapa konturowa Lublina, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Teatr Stary w Lublinie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Teatr Stary w Lublinie”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Teatr Stary w Lublinie”
51°14′50,6400″N 22°34′09,1200″E/51,247400 22,569200
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Teatr Stary w Lublinie
Symbol zabytku nr rej. A/224 z 14.02.1967
Ilustracja
Widok od strony ul. Jezuickiej
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Miejscowość

Lublin

Styl architektoniczny

klasycyzm

Architekt

Łukasz Rodakiewicz

Kondygnacje

obecnie 5, w tym dwie podziemne

Ukończenie budowy

1822

Ważniejsze przebudowy

1853, 1884, 1905, 1911[1], 2007–2012

Zniszczono

1939[1]

Pierwszy właściciel

Łukasz Rodakiewicz

Kolejni właściciele

Paweł Biernacki, Romuald Makowski, Fundacja Galeria na Prowincji[1]

Obecny właściciel

miasto Lublin

Multimedia w Wikimedia Commons

Teatr Stary w Lublinie – teatr impresaryjny[2] w Lublinie otwarty w 1822. Początkowo mieściły się w nim lubelska scena dramatyczna i operowa, a w XX wieku także kino.

Informacje ogólne

Teatr Stary w Lublinie jest najstarszym po Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie zachowanym teatrem w Polsce[1]. XIX-wieczny obiekt znajduje się w granicach lubelskiego Starego Miasta, został wystawiony w stylu klasycystycznym z dekoracją w postaci ślepych arkad i prostokątnych płycin oraz dekoracjami sztukateryjnymi od ul. Jezuickiej[1], na fasadzie umieszczono płaskorzeźby masek i gryfów[3].

Oryginalnie budynek był podzielony na cztery piętra: parter, krzesła na I piętrze, balkon i galerię. Scenę oświetlano przy pomocy oświetlenia olejowego, później naftowego[1]. W wyniku przebudowy z lat 2007–2012 budynek uzyskał dwie dodatkowe kondygnacje podziemne mieszczące magazyny oraz zaplecze sanitarne (pierwotnie teatr nie był podpiwniczony). W teatrze zachowano pierwotny układ foyer – widownia – scena – zascenie. Po przebudowie Teatr ma 165 miejsc siedzących[4].

W obecnym kształcie Teatr Stary jest miejscem różnorodnych wydarzeń kulturalnych. Zaplanowane są zarówno spektakle teatralne, jak i koncerty, ale także spotkania, debaty oraz zajęcia edukacyjne dla dzieci[5]. Placówka ma charakter interdyscyplinarny, konfrontujący, dynamiczny i edukacyjny[6].

Historia

Teatr Stary w Lublinie został wystawiony 5 lipca w 1822 roku w miejscu zrujnowanych szesnastowiecznych kamienic, na tyłach kamienicy Łukasza Rodakiewicza według jego projektu[7]. Pierwsze przedstawienie odbyło się 20 października 1822. Pomimo że budynek był ciasny, niewygodny i prymitywnie urządzony, służył miastu jako budynek teatru zimowego do 1886. Od końca XIX w., po wzniesieniu nowego i znacznie większego Teatru im. Juliusza Osterwy, w staromiejskim obiekcie występowały głównie wędrowne trupy teatralne i artyści cyrkowi[5].

W 1907 powstało tam kino noszące nazwę Théâtre Optique Parisien, a obiekt funkcjonował jako kinoteatr. W latach międzywojennych często gościły w teatrze żydowskie zespoły teatralne[7]. W późniejszych latach kino nosiło nazwę Rialto, a później Staromiejskie, zaś ostatni seans kinowy odbył się w 1981. Później budynek, w którym kilka razy wybuchały pożary (między innymi w 1993), stawał się coraz bardziej zaniedbany. W 1994 Fundacja Galeria na Prowincji odkupiła teatr za 100 zł, obiecując wyremontowanie go w ciągu dwóch lat. Nie dotrzymała słowa, a budynek obracał się w ruinę[8].

W 2000 i 2003 konserwator zabytków zwrócił się do władz o wywłaszczenie fundacji, ale prezydent Andrzej Pruszkowski odmawiał, twierdząc między innymi, że naraziłoby to miasto na wypłatę odszkodowania. W styczniu 2005 prokuratura oskarżyła prezesów fundacji o spowodowanie możliwości zawalenia się budynku i zaniechania prac remontowych. Dopiero perspektywa wyroku spowodowała, że Skarb Państwa odzyskał zabytek. W 2007 zabytek przejęło miasto[9].

Na skutek postępującej degradacji budynek został wpisany na listę 100 Najbardziej Zagrożonych Obiektów Światowej Straży Zabytków, programu Światowego Funduszu Zabytków (WMF)[8]. W takim stanie obiekt wiele lat czekał na renowację, a prace remontowe zaczęły się w 2007. Remont teatru kosztował ponad 26 mln zł; 20 mln zł dofinansowania na ten cel miasto Lublin otrzymało z unijnego programu Infrastruktura i Środowisko[4]. W grudniu 2010 ogłoszono konkurs na dyrektora Teatru Starego, od którego wymagano m.in. koncepcji na funkcjonowanie w roku 2016 (Lublin ubiegał się o noszenie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury[10]). Dyrektorem została związana m.in. z Urzędem Miasta, TVP Kultura i Polskim Instytutem Sztuki Filmowej Karolina Rozwód[11].

16 lutego 2012 ogłoszono dzień otwarty i zaprezentowano odrestaurowane wnętrze Teatru Starego[12]. Pierwszy po remoncie spektakl odbył się 11 marca 2012[13], a na widowni zasiadł między innymi Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski. Działalność artystyczna Teatru Starego została zainaugurowana koncertem gitarzysty flamenco José Fernándeza Torresa z zespołem. Koncert pod tytułem „Luz de Guia" był transmitowany przez TVP Kultura oraz na telebimie na placu po Farze w Lublinie[4], a całe wydarzenie poprowadziła Grażyna Torbicka[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Teatr Stary w Lublinie. Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN”. [dostęp 2010-01-14]. (pol.).
  2. ↑ Wiadomo, co będzie w Starym: teatr impresaryjny. Gazeta.pl. [dostęp 2009-03-30]. (pol.).
  3. ↑ Teatr Stary w Lublinie. Foto Podróże, 2010-10-01. [dostęp 2010-01-14]. (pol.).
  4. ↑ a b c Wizyta Pary Prezydenckiej w Lublinie. prezydent.pl. [dostęp 2012-03-11]. (pol.).
  5. ↑ a b Komorowski otworzy odrestaurowany Teatr Stary w Lublinie. Wprost. [dostęp 2012-03-14]. (pol.).
  6. ↑ a b Niedziela z... Teatrem Starym w Lublinie. tvp.pl. [dostęp 2012-03-14]. (pol.).
  7. ↑ a b Historia Teatru Starego. Teatr Stary w Lublinie, 2010-01-14. [dostęp 2010-01-14]. (pol.).
  8. ↑ a b Teatr Stary. Magiczny Lublin, 2007-05-25. [dostęp 2010-01-14]. (pol.).
  9. ↑ Pierwszy akt remontu teatru. Teatr Stary w Lublinie, 2007-08-24. [dostęp 2010-01-14]. (pol.).
  10. ↑ Teatr Stary czeka do piątku. Tylko jeden kandydat na dyrektora. Dziennik Wschodni, 2010-01-14. [dostęp 2010-01-14]. (pol.).
  11. ↑ Karolina Rozwód nowym dyrektorem Teatru Starego. Dziennik Wschodni, 2011-02-22. [dostęp 2011-02-22]. (pol.).
  12. ↑ Zobacz nowy Teatr Stary. Dziś dzień otwarty. www.dziennikwschodni.pl, 2012-02-16. [dostęp 2012-02-18]. (pol.).
  13. ↑ Teatr Stary otwarty po 31 latach.... www.dziennikwschodni.pl data =2012-02-16. [dostęp 2012-02-18]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Teatr_Stary_w_Lublinie&oldid=62639695”