Władysław Okręt
.jpg) Władysław Okręt (przed 1906) | |
| Data i miejsce urodzenia |
29 kwietnia 1870 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
15 sierpnia 1910 |
| Przyczyna śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
redaktor, wydawca |
Władysław Okręt (ur. 29 kwietnia 1870 w Warszawie, zm. 15 sierpnia 1910 tamże) – redaktor i wydawca warszawski.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 29 kwietnia 1870 w Warszawie. Jego rodzicami byli Rudolf Okręt, kupiec, publicysta, księgarz i wydawca żydowskiego pochodzenia oraz Matylda z domu Paprocka[2].
Do gimnazjum uczęszczał w Warszawie, a po jego ukończeniu poznawał fach wydawniczy w Lipsku (pierwotnie miał kształcić się w zawodzie handlowym[3]). Po powrocie do Warszawy pracował w branży księgarsko-wydawniczej[2]. W 1901 zmienił wyznanie z judaizmu na kalwinizm[2].
Wydawał własnym nakładem przekłady wybitnych pisarzy europejskich, m.in. Gerharta Hauptmanna, Edmonda Rostanda, Gabriele D’Annunzia, Rudyarda Kiplinga[2]. Współpracował z „Gazetą Handlową” (wydawaną przez jego ojca[3]), przekształconą później w „Nową Gazetę”, kierował „Kalendarzem Handlowym”[2].
W 1905 wydał w Warszawie „Rocznik Naukowo-Literacko-Artystyczny”. Zawierał on noty biograficzne współcześnie żyjących literatów, aktorów, księgarzy, muzyków. Było to ważne dzieło i bywało nadal używane nawet ponad 70 lat po wyjściu drukiem. W tym samym roku Okręt zaczął wydawać mające lewicowy charakter czasopismo „Nowiny”; zostało ono zawieszone po 17 numerach. Jego współpracownikami byli m.in. Hieronim Kon, Leo Belmont, Bolesław Gorczyński i Mieczysław Srokowski. Okręt został kilka razy aresztowany za tzw. przestępstwa prasowe[4]. Jeden z takich przypadków opisał w artykule „Na Pawiaku. Wspomnienie więźnia stanu” („Nowiny” 1905 nr 14–17)[2].
W 1908 został skazany na rok twierdzy, ponownie za przestępstwa prasowe związane z wydawaniem „Nowin”[3]. Wyrok odbywał we Włocławku, a potem w Warszawie przy ul. Dzielnej tj, na Pawiaku[3]. W jego trakcie zmarł na anewryzm serca dwa miesiące przed końcem kary, 15 sierpnia 1910[5][3]. „Tygodnik Ilustrowany” i Polski Słownik Biograficzny podają, że nie były to dwa miesiące, lecz dwa tygodnie[2][6] oraz że warunki życia więziennego miały związek z rozwojem choroby serca[2] lub bezpośrednio ze śmiercią będącą skutkiem schorzenia[6].
Został pogrzebany na cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym w Warszawie. Nekrologi i artykuły wspomnieniowe zamieściły m.in. „Bluszcz”, „Kurjer Warszawski”, „Nowa Gazeta”, „Nowości Ilustrowane”, „Świat” i „Tygodnik Ilustrowany”[2].
Żoną Władysława Okręta była Cezara Skoryna, z którą miał córkę. Jego teściem był Cezary Skoryna, przemysłowiec i społecznik warszawski[2][7]. Bratem Władysława był adwokat i dziennikarz Leon Okręt[2]. Mężem siostry Władysława był Stanisław Aleksander Kempner[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Z życia więźniów politycznych na Pawiaku. „Świat”. 24, s. 18-19, 16 czerwca 1906.
- ↑ a b c d e f g h i j k Cecylia Gajkowska: Władysław Okręt. W: Polski Słownik Biograficzny. Emanuel Rostworowski, red. T. XXIII. Instytut Historii PAN, 1978.
- ↑ a b c d e Zgon redaktora w więzieniu. „Nowości Illustrowane”. Nr 34, s. 3-4, 20 sierpnia 1910.
- ↑ Władysław Okręt przed sądem. „Nowości Illustrowane”. Nr 6, s. 9, 10 lutego 1906.
- ↑ Rubryka „Osobiste”. „Kurjer Warszawski”. 225, s. 4, 16 sierpnia 1910.
- ↑ a b Władysław Okręt. „Tygodnik Ilustrowany”. 35, s. 712, 27 sierpnia 1910.
- ↑ Stanisław Konarski: Cezary Skoryna. W: Polski Słownik Biograficzny. Henryk Markiewicz, red. T. XXXVIII. Instytut Historii PAN, 1997-1998, s. 290–291.
- ↑ Zuzanna Kołodziejska: Izraelita (1866-1915): Znaczenie kulturowe i literackie czasopisma. books.google.pl. [dostęp 2016-11-04]. (pol.).