Wanda Bacewicz
Data i miejsce urodzenia |
10 czerwca 1914[1] lub 10 sierpnia 1911[2][3] lub 10 sierpnia 1914[3] |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Język | |
Alma Mater |
Konserwatorium Muzyczne Heleny Kijeńskiej-Dobkiewiczowej w Łodzi |
Dziedzina sztuki | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() |

Wanda Bacewicz (ur. 10 czerwca 1914[1] lub 10 sierpnia 1911[4][3] lub 10 sierpnia 1914[3] w Łodzi, zm. 1 stycznia 2011 tamże[5]) – polska poetka, prozaik i dziennikarka[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Córka Wincentego i Marii z Modlińskich Bacewiczów. W Łodzi ukończyła Gimnazjum Humanistyczne Janiny Pryssewiczówny oraz (w 1930) studia teoretyczne i fortepianowe w Konserwatorium Muzycznym Heleny Kijeńskiej-Dobkiewiczowej[1]. Następnie, po ukończeniu Wyższej Szkoły Dziennikarskiej w Warszawie, uzyskała w 1937 stopień magistra dziennikarstwa[1]. Podczas okupacji przebywała w Warszawie. Ciężko ranna w czasie powstania warszawskiego, znalazła się w obozie w Pruszkowie, skąd rodzina przewiozła ją do szpitala w Grodzisku Mazowieckim.
W 1945 przeniosła się z Grodziska do Lublina, gdzie na krótko znalazła się w zespole redakcyjnym „Gazety Lubelskiej”. Drugą połowę 1945 spędziła u siostry, Grażyny Bacewicz, profesora w łódzkim Konserwatorium Muzycznym (która dedykowała jej Allegro na fortepian skomponowane w 1929[6]). Wtedy też Wanda Bacewicz zadebiutowała jako prozaik – napisała nowele dla Polskiego Radia.
Wkrótce przeprowadziła się do Warszawy, gdzie nawiązała współpracę z kilkoma pismami („Ruch Muzyczny”, „Nowiny Literackie”, „Stolica”) i rozpoczęła regularną działalność dziennikarsko-publicystyczną pisząc recenzje muzyczne, literackie, teatralne. Jednocześnie drukowała też swoje utwory prozatorskie, głównie jednak na łamach czasopism. W 1958 miał miejsce jej debiut poetycki – „Trybuna Literacka” opublikowała wiersz Drzewa. W 1959, za Drewniany tryptyk, otrzymała wyróżnienie w Pierwszej Wiośnie Poetów, jednak pierwszy z jej wielu tomów poezji ukazał się dopiero w 1961.
Na początku lat 50. związała się z Polskim Radiem. W latach 1951–1964 pracowała w Warszawskiej Rozgłośni PR w Dziale Audycji Słowno-Muzycznych, a od roku 1967 do 1974 redagowała audycję Nuty, nutki stanowiącej połączenie muzyki poważnej i poezji. W 1963, po serii rozmów ze Stefanem Spiessem (przyjacielem Karola Szymanowskiego), powstała książka Ze wspomnień melomana. W tym też roku zdobyła dwie nagrody w konkursie na reportaż o Warszawie, rozpisany przez Stołeczną Radę Narodową.
W 1974 przeszła na emeryturę i zajęła się własną twórczością oraz, prowadzoną już od kilku lat, opieką nad spuścizną twórczą siostry – Grażyny Bacewicz. W latach 1963–1981 była członkiem Związku Literatów Polskich, od 1989 należała do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Zmarła w Łodzi, pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 101-3-15)[7].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]- 1961: Cisza i ciemność (wiersze), Warszawa, Czytelnik
- 1963: Ze wspomnień melomana, Warszawa, PWM (współautor Stefan Spiess)
- 1964: Wykradanie ognia (wiersze), Warszawa, Czytelnik
- 1966: Wada (poezje), Warszawa, PIW
- 1969: Krąg otwarty (wiersze), Warszawa, Czytelnik
- 1974: Gwiazdy na wodzie (wiersze), Warszawa, PIW[1]
- 1979: Odchodzenie (wiersze), Warszawa, PIW
- 1984: Wiersze zebrane i nowe (wiersze), Warszawa, Czytelnik
- 1987: Ucieczka (wiersze), Warszawa, PIW
- 1991: Jasność i czerń (wiersze), Warszawa, Aldyna
- 2003: Póki trwamy (wiersze), Warszawa, Anagram
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi (1974)[8][9]
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2009)[10]
- Medal 90-lecia ZAiKS-u (2009)[11]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Bartelski 1977 ↓, s. 13.
- ↑ https://katalog.nukat.edu.pl/cgi-bin/koha/opac-authoritiesdetail.pl?authid=112070
- ↑ a b c d e f https://omnis.bn.org.pl/personal_descriptor/a0000001157944
- ↑ https://katalog.nukat.edu.pl/cgi-bin/koha/opac-authoritiesdetail.pl?authid=112070
- ↑ Zeszyty Literackie.
- ↑ Małgorzata Gąsiorowska, Bacewicz, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1999, s. 447, ISBN 978-83-224-0547-5 .
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: Maria Bacewiczowa, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-05-05] .
- ↑ Odznaczenia dla wybitnych twórców i działaczy kultury. „Dziennik Polski”. Nr 175 (9456), s. 2, 26 lipca 1974.
- ↑ Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 11. ISBN 83-223-2073-6.
- ↑ Medale Gloria Artis m.in. dla Wandy Bacewicz i Janusza Andermana [online], ksiazki.wp.pl, 5 czerwca 2010 .
- ↑ Laureaci Nagród ZAiKS-u [online], zaiks.org.pl [dostęp 2025-03-16] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Lesław Marian Bartelski: Polscy pisarze współcześni. Informator 1944-1974. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1977. (pol.).
- Leksykon polskiego dziennikarstwa Warszawa 2000 (podaje następujące daty: rok urodzenia – 1911, ukończenia Konserwatorium – 1932, Szkoły Dziennikarskiej – 1938).
- Kto jest kim w Polsce, Warszawa 1989.
- Współcześni polscy pisarze i badacze literatury, Warszawa 1994.
- Członkowie Stowarzyszenia Pisarzy Polskich
- Członkowie Związku Literatów Polskich (Polska Rzeczpospolita Ludowa)
- Ludzie urodzeni w Łodzi
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Polscy dziennikarze kulturalni
- Polscy pisarze współcześni
- Polscy poeci
- Urodzeni w 1914
- Więźniowie Dulagu 121 Pruszków
- Zmarli w 2011