Wilcze (województwo wielkopolskie)

Wilcze
	wieś
	; Fragment miejscowości Wilcze
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	wolsztyński
Gmina	Wolsztyn
Liczba ludności (2014)	77
Strefa numeracyjna	68
Kod pocztowy	64-224
Tablice rejestracyjne	PWL
SIMC	0916673
	Położenie na mapie Polski Wilcze
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Wilcze
	Położenie na mapie powiatu wolsztyńskiego Wilcze
	Położenie na mapie gminy Wolsztyn Wilcze
	52°01′27″N 15°58′30″E/52,024167 15,975000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wilcze (daw. Wilcza, do 1945 r. niem. Wilze^[a])^[4] – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Wolsztyn, nad jeziorami Wilcze oraz Wuszno^[5]^[6].

Historia

Nazwa wsi pochodzi od nazwy jeziora Wilcze. W jednym z historycznych, archiwalnych dokumentów z 1579 zapisano lokację od jeziora Wilczim, od jeziora Wilcza Tereny, na których leżała miejscowość pierwotnie związane były z Wielkopolską. Jezioro odnotowywane było już w średniowieczu, co najmniej od XIV wieku. Nazwa po raz pierwszy odnotowana w dokumencie zapisanym po łacinie z 1311 jako Vilzche, 1521 Wylcz, 1527 Wilcza, 1527 Wylcze^[7].

Pierwsza wzmianka dotyczy jeziora Wilcze. W 1311 komesi Ninosz oraz Dobiesław, synowie. komesa Zbyluta Ninoszewica, nadali kościołowi klasztornemu NMP w Obrze jaz, znajdujący się pomiędzy jeziorami Orchowo i Wilcze, którego nazwę zapisano po łacinie jako Vilzche. Leżało one w powiecie kościańskim Korony Królestwa Polskiego. W 1521 opisano granice pomiędzy wsią Jaromierz a wsiami opactwa cystersów w Obrze biegła od kopca narożnego dzielącego Jaromierz, Nieborzę i Wojciechowo, przekraczała Obrę i dalej biegła strugą Olszyny, dochodziła do miejsca zwanego Wilcze, po czym biegła dalej do stojącego w miejscu Mały Ostrów kopca narożnego zwanego Jasiowy, który dzielił miejscowości Jaromierz, Obrę i Kiebłowo^[7].

Po rozbiorach Polski miejscowość wraz z całą Wielkopolską znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Wilcze należała do wsi większych w ówczesnym powiecie babimojskim rejencji poznańskiej^[8]. Wilcze należały do babimojskiego okręgu policyjnego tego powiatu i stanowiły część majątku Obra, którego właścicielem był Dziembowski^[8]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Wilcze liczyły 118 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 19 dymów (domostw)^[8].

Od 5 stycznia do 10 sierpnia 1919 r. wieś przynależała do tzw. Republiki Świętnieńskiej, uznawanej przez społeczność międzynarodową^[9]^[10].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zielonogórskiego.

Zobacz też

Uwagi

↑ Niemieckojęzyczna nazwa geograficzna w brzmieniu administracyjnym do 1945 roku, obecnie na terenie RP.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147695
↑ Stan ludności na dzień 31 grudnia 2014 (Stan ludności Miasta i Gminy Wolsztyn wg miejscowości i płci). Urząd Miejski w Wolsztynie, 8 stycznia 2015. [dostęp 2015-02-11].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1469 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Kolej Skwierzyna - Stare Bielice. Kolejowy modernizm w Polsce, Łódź 2013
↑ Wolsztyn, 1:100 000, Pas 40 Słup 22. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny, 1936, s. 1. (pol.).
↑ N-33-140-D (Kargowa), 1:50 000, Wojskowa Mapa Topograficzna. Warszawa: Sztab Generalny WP, 1989, s. 1. (pol.).
↑ ^a ^b Dębiński 2015 ↓, s. 654.
↑ ^a ^b ^c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Lipsk: Księgarnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 188.
↑ TomaszT. Grzywaczewski TomaszT., Wymazana granica, Śladami II Rzeczpospolitej, Czarne, 2020, s. 74-92 .
↑ Zob. „Wolne Państwo Świętno” na stronie Powiat Wolsztyn.

Bibliografia

P. Dębiński: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. V (Ś – W), zeszyt 3, hasło „Wilcze”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 2014, s. 654.

Linki zewnętrzne

Wilcze w „Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu”

[u-4] Niemieckojęzyczna nazwa geograficzna w brzmieniu administracyjnym do 1945 roku, obecnie na terenie RP.

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147695

[BIPWol-2] Stan ludności na dzień 31 grudnia 2014 (Stan ludności Miasta i Gminy Wolsztyn wg miejscowości i płci). Urząd Miejski w Wolsztynie, 8 stycznia 2015. [dostęp 2015-02-11].

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1469 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[5] Kolej Skwierzyna - Stare Bielice. Kolejowy modernizm w Polsce, Łódź 2013

[Mapa_WIG-6] Wolsztyn, 1:100 000, Pas 40 Słup 22. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny, 1936, s. 1. (pol.).

[Mapa_WP-7] N-33-140-D (Kargowa), 1:50 000, Wojskowa Mapa Topograficzna. Warszawa: Sztab Generalny WP, 1989, s. 1. (pol.).

[CITEREFDębiński2015654-8] Dębiński 2015 ↓, s. 654.

[Bobrowicz-9] Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Lipsk: Księgarnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 188.

[TG-10] TomaszT. Grzywaczewski TomaszT., Wymazana granica, Śladami II Rzeczpospolitej, Czarne, 2020, s. 74-92 .

[PS-11] Zob. „Wolne Państwo Świętno” na stronie Powiat Wolsztyn.

[2]

[3]

[1]

[a]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Miasto	Wolsztyn
Wsie	Adamowo Barłożnia Gościeszyńska Barłożnia Wolsztyńska Berzyna Błocko Borki Chorzemin Gościeszyn Karpicko Kębłowo Komorowo Niałek Wielki Nowa Dąbrowa Nowa Obra Nowe Tłoki Nowy Widzim Obra Powodowo Rudno Stara Dąbrowa Stary Widzim Stradyń Świętno Tłoki Wilcze Wola Dąbrowiecka Wroniawy
Osady	Krutla Nowy Młyn Ruchocki Młyn Zdrogowo
Osady leśne	Kębłowo Krzyż Winnica
Części wsi	Młyńsko Niałek Mały Przydatki-Podlas Ustronie Widzim-Bambry
Przysiółek wsi	Berzyna-Las
Zniesione osady leśne	Kębłowo Rudno Sarny Stara Dąbrowa Zacisze