Przejdź do zawartości

Wodnicha złocista

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wodnicha złocista
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

wodnichowate

Rodzaj

wodnicha

Gatunek

wodnicha złocista

Nazwa systematyczna
Hygrophorus chrysodon (Batsch) Fr.
Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 320 (1838)

Wodnicha złocista (Hygrophorus chrysodon (Batsch) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Takson ten oficjalnie po raz pierwszy zdiagnozował w 1789 r. Batsch nadając mu nazwę Agaricus chrysodon. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries.

Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus chrysodon Batsch 1789)
  • Agaricus chrysodon Batsch 1789, var. chrysodon
  • Agaricus chrysodon var. leucodon Alb. & Schwein. 1805
  • Hygrophorus chrysodon (Batsch) Fr. 1838, var. chrysodon
  • Hygrophorus chrysodon var. cistophilus Pérez-De-Greg., Roqué & Macau 2009
  • Hygrophorus chrysodon var. leucodon Alb. & Schwein. 1805
  • Limacium chrysodon (Batsch) P. Kumm. 1871

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 3–6 cm, za młodu półkulisty, później łukowaty, a u starszych okazów płaski, czasami zapadnięty lub z tępym garbem. Brzeg cienki, długo podwinięty, kosmkowaty, a czasami ząbkowany. Powierzchnia śluzowata, szczególnie u młodych okazów, u starszych wysychająca. Jest biała, kremowa lub złotożółta i znajdują się na niej pozostałości osłony w postaci bardzo delikatnych żółtych łuseczek lub gruzełków. Szczególnie dobrze widoczne są na brzegu kapelusza. Skórka po potarciu oraz w reakcji z KOH żółknie[4].

Blaszki

Dość rzadkie, grube, przyrośnięte i łukowato nieco zbiegające na trzon. Oprócz blaszek kompletnych występują międzyblaszki. U młodych owocników są białe, u starszych kremowe lub żółtawe. Na ostrzach występują czasami żółte kosmki[4].

Trzon

Wysokość 4–8 cm, grubość 0,8–1,5 cm, walcowaty i zwężony dołem, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia biała, filcowata, lepka i mazista. Na górnej części występują złoto-żółte gruzełki lub kosmki[4].

Miąższ

Soczysty, miękki, nie zmieniający barwy po naciśnięciu. Jest biały, tylko pod skórka kapelusza nieco żółtawy. Smak łagodny, zapach słaby, grzybowy, nieco przypominający zapach gorzkich migdałów[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników biały. Zarodniki długo elipsoidalne, gładkie, nieamyloidalne i bezbarwne w KOH. Mają rozmiar 7–10 × 3,5–4,5 μm. Podstawki 4-zarodnikowe. W hymenium brak cystyd. Strzępki w tramie rozbieżne[5].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Opisano występowanie wodnichy złocistej w Ameryce Północnej, Europie i Korei[6]. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. wymieniono około 10 jej stanowisk, ale częstość występowania i rozprzestrzenienie na terenie kraju nie są znane[3]. Według niektórych internetowych atlasów grzybów jest dość częsta[7].

Pojawia się od września do listopada. Rośnie na ziemi w lasach liściastych, mieszanych i iglastych, szczególnie pod bukami[3] i świerkami[4].

Znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

Grzyb mikoryzowy[3]. Jest grzybem jadalnym[4].

Gatunki podobne

[edytuj | edytuj kod]

Charakterystycznymi cechami wodnichy złocistej są woskowobiała barwa, zbiegające blaszki i delikatne żółte kosmki i grudki na kapeluszu i trzonie. U starszych okazów jednak (lub po obfitym deszczu) żółte elementy mogą zanikać. Pewnym sposobem rozpoznania pozostaje reakcja z KOH, pod wpływem którego skórka barwi się na żółto[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Index Fungorum. [dostęp 2016-01-18]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2016-01-18]. (ang.).
  3. a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f Ewald Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Stefan Łukomski (tłum.), Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2, OCLC 836313700.
  5. a b MushroomExpert. [dostęp 2016-01-16]. (ang.).
  6. Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
  7. Grzybland. Wodnicha złocista. [dostęp 2016-01-18].