Wola Stróska
wieś | |
Budynek szpitala polowego żołnierzy AK | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | |
Strefa numeracyjna |
14 |
Kod pocztowy |
32-840[4] |
Tablice rejestracyjne |
KTA |
SIMC |
0837301 |
Położenie na mapie gminy Zakliczyn | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego | |
49°50′00″N 20°46′37″E/49,833333 20,776944[1] | |
Strona internetowa |
Wola Stróska (daw. Wola Strózka) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Zakliczyn[5][6]}. Wieś leży na północnym stoku Mogiły na Pogórzu Rożnowskim.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0837318 | Górki | część wsi |
0837324 | Kamieniec | część wsi |
0837330 | Podlesie | część wsi |
0837347 | Stawiska | część wsi |
0837353 | Zagórze | część wsi |
0837360 | Zagumnie | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki w źródłach historycznych o miejscowości Wola Stróska pochodzą z 1353 roku, kiedy to Wola Stróska była wsią rycerską. Kronikarz Jędrzej Mytnik pisał na przełomie XIX i XX wieku:
"... A gospodarzów z gór Stróskich przesiedlił swojem kosztem na południową stronę za górę do dolin, mówiąc im że stamtąd nie będą odrabiać pańszczyzny, na co się gospodarze swoją wolą zgodzili i z tych gór przesiedlili na południe za górę do dolin, a grunta na górach zabrał do dworu. A podług chłopskiego głupiego rozumu i woli, że się na to swoją głupią wolą zgodzili, nazwał dziedzic podstępny później te chałupy w dolinach już nie Stróżami ale Wolą Stróżką. ... "
(Jędrzej Mytnik, "26 II 1930 Krótki opis Rudy Kameralnej").
II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]
Podczas II wojny światowej w rejonie Woli Stróskiej – Rudy Kameralnej operowało zgrupowanie partyzanckie (kompania) pod dowództwem por. Pawła Chwały ps. "Skory" i jego z-cy ppor. Zdzisława Tadeusza Straszyńskiego (cichociemnego) ps. "Meteor". Miejscem zgrupowania było wzgórze "Mogiła". W zgrupowaniu tym, oprócz żołnierzy Armii Krajowej, było też 14 uciekinierów z armii niemieckiej (Własowa), których nazywano "Azerbejdżanami", oraz 3 żołnierzy rosyjskich.
Bitwa[edytuj | edytuj kod]
Najważniejszą akcją oddziału partyzanckiego była bitwa z żandarmerią niemiecką w Woli Stróskiej 4 października 1944 roku. W akcji tej zginęło 9 partyzantów z oddziału, głównie znajdujących się w punkcie sanitarnym tzw. "szpitaliku" (leśniczówka) oraz lekarz zgrupowania. Byli to m.in.: Władysław Mossoczy – lekarz z Brzeska, Franciszek Baca, Józef Macheta, Jan Gajda, Stanisław Świerczek, Józef Gągolik, Ludwik Chrzan, oraz Franciszek Pitala z Krakowa. Kilka lat po wojnie został w tym miejscu postawiony krzyż i pomnik. Szczegóły dotyczące zgrupowania partyzanckiego i walka z Niemcami w lasach Woli Stróskiej – wzgórze "Mogiła" opisane są w opracowaniu Światowego Związku Żołnierzy AK, Koło 32-840 Zakliczyn. Wspomnienia te zebrał i opracował Franciszek Kubala, ps. "Tarnowski", Kraków, 31.03.1995. (Dane personalne poległych różnią się nieco od tych podanych na obelisku).
'Szpitalik'[edytuj | edytuj kod]
Koło Światowego Związku Armii Krajowej wybudowało obok szpitalika pomnik pamięci poległych partyzantów odsłonięty 5 października 1986 roku. Okolicznościowa tablica mówi:
... W tym miejscu dnia 5 X 1944 z rąk hitlerowskich barbarzyńców polegli na polu chwały lekarz i pacjenci partyzanckiego szpitala: 1) Władysław Mossoczy, 2) Franciszek Baca, 3) N. Gajda 4) Władysław Chrzan 5) Franciszek Pitala, 6) Franciszek Świerczek, 7) N. Wolak 8) N. Gącelik, 9) Bolesław Wołek 10) N.N podpisano - Społeczeństwo Ziemi Zakliczyńskiej 9. V. 1974 roku.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 150298
- ↑ Wieś Wola Stróska w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-02-26] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-02-24].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1479 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)