Zamek w Bytowie
nr rej. A-4 z 31 marca 1953 | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
ul. Zamkowa 2 |
Powierzchnia użytkowa |
3430 |
Rozpoczęcie budowy |
1394 |
Ukończenie budowy |
1406[1] |
Położenie na mapie Bytowa Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie powiatu bytowskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie gminy Bytów Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |
Strona internetowa |
Zamek w Bytowie – gotycki zamek krzyżacki, następnie książąt pomorskich z XIV-XV wieku.
Historia
Zamek krzyżacki
W 1390 roku Krzyżacy zaczęli budować w Bytowie murowany zamek na wzniesieniu w południowo-wschodniej części miasta. Właściwe prace budowlane przeprowadzono jednak w latach 1398–1406 pod kierunkiem Mikołaja Fellensteina. Zamek wzniesiono na planie prostokąta o wymiarach 49×70 metrów z kamieni eratycznych i cegły. W narożach powstały 3 okrągłe i jedna kwadratowa wieża. Przy skrzydle północno-zachodnim postawiono trzypiętrowy, podpiwniczony dom mieszkalny. W budynku tym znajdowały się najważniejsze pomieszczenia, takie jak refektarz, kaplica i mieszkanie prokuratora. Na najwyższej kondygnacji mieściły się magazyny.
Przy skrzydle południowo-zachodnim zbudowano piętrową kuchnię z magazynem żywności. W jej sąsiedztwie znajdowała się studnia. Brama wjazdowa została wzniesiona od strony północno-wschodniej. Przed bramą wjazdową wykopano fosę nad którą przerzucono most zwodzony. W narożnikach skrzydeł postawiono cztery potężne baszty. Warownia pozwalała zastosować do obrony broń palną.
W 1410 został opanowany przez wojska Władysława Jagiełły, lecz zwrócono go Krzyżakom po I pokoju toruńskim.
Zamek książąt pomorskich
Podczas wojny 13-letniej zamek ponownie opanowały wojska polskie, po czym król Kazimierz Jagiellończyk oddał go w 1466 roku w lenno księciu pomorskiemu Erykowi II. W 1500 roku otoczono warownię ziemnymi fortyfikacjami i bastejami mogącymi prowadzić ostrzał artyleryjski. W drugiej połowie XVI wieku zamek był w rękach Gryfitów, którzy w latach 1560–1570 wybudowali przy skrzydle południowo-wschodnim Dom Książęcy. W XVII wieku w domu średniowiecznym umieszczono piekarnię i browar. Przy kurtynie północno-wschodniej w roku 1623 zbudowano nowy budynek zwany „Domem Wdów”. Niewielkie zniszczenia przyniosła warowni wojna trzydziestoletnia. Wraz ze śmiercią w 1638 roku ostatniego z Gryfitów, na mocy układu zamek przechodzi w ręce Polski i pełni rolę siedziby starosty.
W czasie wojny polsko-szwedzkiej zamek spłonął. Częściowo odbudowany po przejęciu miasta przez elektora brandenburskiego Fryderyka Wilhelma I. W XIX wieku umieszczono na zamku sąd i więzienie. Pierwsze prace konserwatorskie przeprowadzono w latach 1930–1939. W 1945 mieściło się tu więzienie (obóz przejściowy) NKWD, w którym przetrzymywano mieszkańców okolicy[2]. Ostatecznie zamek odbudowano z przerwami w latach 1957–1962 i 1969–1990 umieszczając w nim Muzeum Zachodniokaszubskie oraz hotel z restauracją i bibliotekę[3].
Zobacz też: Bytów, Księstwo Pomorskie, Zakon krzyżacki
- ↑ Historia zamku. [dostęp 3 marca 2013].
- ↑ Benedykt Reszka: Czas zła. Gdańsk: Oficyna Czec, 2001. ISBN 83-87408-45-X.
- ↑ Rys historyczny zamku. [dostęp 3 marca 2013].
Bibliografia
- polskiezabytki.pl - Bytów. [dostęp 2014-02-07]. (pol.).