Zbigniew Wielowieyski
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Zbigniew Jan Nepomucen Wielowieyski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
20 marca 1894 |
| Data śmierci |
6 sierpnia 1970 |
| Zawód, zajęcie |
rolnik |
| Odznaczenia | |
    
| |
Zbigniew Jan Nepomucen Wielowieyski herbu Półkozic[1] (ur. 20 marca 1894 w Paryżu, zm. 6 sierpnia 1970) – polski rolnik i ziemianin, major kawalerii rezerwy Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 20 marca 1894 w Paryżu, w rodzinie Stefana, prokurenta instytucji eksportowej, i Zofii z Deskurów[2][1][3]. W latach 1906–1910 uczęszczał do siedmioklasowej Szkoły Handlowej Męskiej w Kielcach[3]. W 1911 zdał maturę w Liceum Aleksandryjskim w Petersburgu i rozpoczął studia na Wydziale Nauk Prawnych i Ekonomicznych Petersburskiego Uniwersytetu Politechnicznego Piotra Wielkiego[3]. 28 maja 1915, po ukończeniu studiów, został wcielony do armii rosyjskiej[4].
W czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach 3 Pułku Ułanów Śląskich. 27 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu rotmistrza, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[5]. 1 czerwca 1921 był przydzielony z macierzystego pułku do Inspektora Instytucji Oficerskich[6]. 11 lutego 1922 został przeniesiony do rezerwy[7] i przydzielony w rezerwie do 3 puł. w Tarnowskich Górach[8][9][10]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 141. lokatą w korpusie oficerów rezerwy jazdy[11][12].
Po zwolnieniu ze służby prowadził rodzinny majątek Chełmo[2][13] i słodownię Lubicha w Jędrzejowie[14]. W 1934, jako oficer rezerwy 3 puł. pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[15]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 9. lokatą w korpusie oficerów rezerwy kawalerii[16].
9 września 1939 w Lublinie został zmobilizowany i skierowany do Krzemieńca[17]. W Zaleszczykach przekroczył granicę z Węgrami. Był dowódcą jednego z obozów Polaków internowanych nad Balatonem. Po zajęciu Węgier przez Niemców w 1944 został uwięziony Genshagen[17]. 5 stycznia 1945 został wysłany do Stalagu XVII A Kaisersteinbruch, skąd wyjechał 19 stycznia. 26 stycznia przybył do obozu jeńców w Luckenwalde, a dwa później został przeniesiony do filii tego obozu w Genshagen. 23 kwietnia został uwolniony przez Armię Czerwoną. 8 maja 1945 zgłosił się w Rejonowej Komendzie Uzupełnień Poznań Miasto, a trzy dni później w Punkcie Przesyłkowym Nr 3 w Krakowie.
Zbigniew był żonaty z Katarzyną z Kurnatowskich (1900–1982), z którą miał troje dzieci: Andrzeja (ur. 1927), Stanisława Jana (1929–2019) i Elżbietę (1931–2012) zamężną z Olgierdem Mackiewiczem[1][18]. Wiosną 1945 jego rodzina została pozbawiona majątku i zmuszona do wyjazdu z Chełma[19].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6800[20]
- Krzyż Walecznych trzykrotnie[21][2]
- Medal Niepodległości – 9 października 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[22][21]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[21]
- Medal Zwycięstwa[21]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Marek Minakowski: Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl). Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2021-05-23]..
- ↑ a b c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-05-23]..
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 2, 5.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 3, 5.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 1 września 1920 roku, s. 795.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 245, 941.
- ↑ Druga lista 1922 ↓, s. 24.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 316.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 606.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 548.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 697.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 619.
- ↑ Wielowieyski 2008 ↓, s. 11-12.
- ↑ Wielowieyski 2008 ↓, s. 24.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 118, 588.
- ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 602.
- ↑ a b Wielowieyski 2008 ↓, s. 28.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Wielowieyski 2008 ↓, s. 29.
- ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 423.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 235, poz. 355.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zbigniew Wielowieyski. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.14049 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-04].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Druga lista oficerów rezerwowych WP. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-01-26.
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
- Księga Jazdy Polskiej. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (red.) Bronisław Rakowski (red.) Władysław Dziewanowski (red.) Karol Koźmiński (red.) Stanisław Strumph-Wojtkiewicz (red.) Stanisław Ostoja-Chrostowski (red.) Stanisław Haykowski (ilust.). Warszawa: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1938.
- Andrzej Wielowieyski. Wspomnienia. „Glaukopis”. 13-14, 2008. Warszawa. ISSN 1730-3419.
- Absolwenci Petersburskiego Uniwersytetu Politechnicznego Piotra Wielkiego
- Ludzie urodzeni w Paryżu
- Majorowie kawalerii II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Oficerowie 3 Pułku Ułanów Śląskich
- Polacy odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Polscy rolnicy
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1894
- Wielowieyscy herbu Półkozic
- Zmarli w 1970