Zbór Zrzeszenia Wolnych Badaczy Pisma Świętego w Krakowie
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Siedziba | |
Data powołania |
1927 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Dom Modlitwy |
ul. Nad Serafą 27 |
Położenie na mapie Krakowa | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
50°00′15,6″N 20°01′49,8″E/50,004333 20,030500 | |
Strona internetowa |
Zbór Zrzeszenia Wolnych Badaczy Pisma Świętego w Krakowie – chrześcijański unitariański zbór badacki działający w Krakowie od końca 1927 roku. Zbór należy do Zrzeszenia Wolnych Badaczy Pisma Świętego i jest najstarszym zborem Zrzeszenia w Polsce.
Siedziba zboru mieści się w Domu Modlitwy przy ul. Nad Serafą 27.
Zbór Badaczy Pisma Świętego
[edytuj | edytuj kod]Krakowski zbór Badaczy Pisma Świętego powstał 1920 roku. Został on zorganizowany przez Jana Kusinę po jego powrocie ze Stanów Zjednoczonych, który wierzeniami Badaczy Pisma Świętego zainteresował niedużą grupę zainteresowanych[1]. Ilustrowany Kurier Codzienny podał informację o założeniu w Krakowie mieście nowego związku o celach uprawiania „czystej etyki chrześcijańskiej”[2]. 23 marca po rewizji w mieszkaniu na krakowskich Grzegórzkach przesłuchiwała go policja. Od około 6 czerwca organizował regularne zebrania, początkowo w mieszkaniach zainteresowanych (m.in. przy ulicy Grzegórzeckiej, Straszewskiego, Sołtyka, na których było obecnych od 20 do 40 osób[2]). W 1921 roku z Francji do Krakowa powrócili Katarzyna i Zygmunt Jaworscy, którzy również włączyli się w działalność ewangelizacyjną[3].
W 1921 roku w rodzinne strony (Wola Batorska) powrócił Franciszek Puchała, który wierzenia Badaczy Pisma Świętego przyjął w Stanach Zjednoczonych, a ochrzczony został w roku 1918. Z powodu szykan ze względu na wyznawaną przez niego religię wydał on własnym kosztem ulotkę, zawierającą krytykę 13 doktryn katolickich. Ulotkę tą Puchała przygotował w oparciu o książkę ks. Antoniego Wapplera „Historya Kościoła Katolickiego”[4]. Treść ulotki stała się podstawą dyskusji, która miała miejsce 10 sierpnia 1922 roku w Krakowie w Podgórzu, w lokalu Badaczy Pisma Świętego przy ul. Kącik[a]. Uczestniczyli w niej ze strony Badaczy Pisma Świętego: Franciszek Puchała, Czesław Kasprzykowski i Wacław Narodowicz, a ze strony jezuitów: Jan Rostworowski[5], Józef Gliwa, Stanisław Chodoleński, którym towarzyszył prawnik Adam Konopka. Na życzenie jezuitów odbyła się ona przy drzwiach zamkniętych z udziałem kilku świadków i stenotypistek. Treść dyskusji podjętej i przegranej przez teologów jezuickich została wydana w formie broszury pt. „Bitwa na niebie” w nakładzie 10 000 egzemplarzy, nie licząc późniejszych dodruków[6]. Między innymi dzięki temu w 1923 roku w Krakowie na uroczystości Pamiątki zgromadziło się 69 osób. Z czasem władze kościelne wywierały coraz większą presję na władze świeckie, nakłaniając je do aresztowań Badaczy Pisma Świętego[6].
Badacze Pisma Świętego byli nękani przez policję, zdarzały się pobicia i aresztowania. Szczególnie często aresztowany i skazywany był Kusina. W wyniku donosów w 1921 roku policja krakowska przerywała zebrania, w których uczestniczyło około 40 osób. Powoływano się wówczas na brak odpowiedniego zezwolenia ze strony władz na urządzanie zebrań w mieszkaniach prywatnych w celu wysłuchania wykładów biblijnych[1]. By uniknąć aresztowań latem zebrania urządzano nad Wisłą lub na Skałkach Twardowskiego, a zimą w mieszkaniach prywatnych. W tym czasie Józef Krett, pielgrzym ze Stanów Zjednoczonych złożył wizytę w krakowskim zborze[7]. Chrztu udzielano w Wiśle, a w porze zimowej w wielkim basenie łaźni parowej hotelu Krakowskiego przy ul. Dunajewskiego 8[8]. Według niektórych artykułów prasy krakowskiej, w tym samym miesiącu na teren basenu w hotelu Krakowskiego przy ul. Dunajewskiego 8 w Krakowie, po donosie wkroczyła policja, przerywając uroczystość chrztu, której przewodził Jan Kusina, a chrztu udzielał Czesław Kasprzykowski (a także sam Jan Kusina)[9]. Jednakże Nowa Reforma zamieściła wypowiedz Kusiny, który zdementował informacje o takiej sytuacji. Stwierdził, że uroczystość chrztu odbyła się tam bez zakłóceń, a chrzest w Wiśle został zaplanowany w lipcu[8]. Zbór krakowski zbierał się w Podgórzu przy ulicy Kącik, w domu zakupionym z przeznaczeniem na salę zborową, przez emigranta pochodzącego z Mielca członka zboru o nazwisku Winiarz. Od połowy lat 20. w ruchu badackim w Polsce następowały podziały, ale jeszcze zgromadzano się razem[1].
Historia zboru WBPŚ
[edytuj | edytuj kod]Do II wojny światowej
[edytuj | edytuj kod]W 1927 roku do Krakowa ze Stanów Zjednoczonych przyjechał August Stahn, który zaczął organizować zbory Wolnych Badaczy Pisma Świętego. Zatrzymał się on w mieszkaniu Jaworskich przy ul. Bonerowskiej 3, gdzie miał swoje biuro. Pod koniec 1927 roku powstał, niezależny od głównej grupy BPŚw związanej z Towarzystwem Strażnica, zbór WBPŚw który liczył około 25 osób. W latach 1927–1930 zebrania WBPŚw odbywały się w prywatnym mieszkaniu przy ulicy Sołtyka[3]. Sługą zboru był w tym czasie Stefan Kloc[7].
25 i 26 grudnia 1927 roku zorganizowano konwencję, w której uczestniczyło około 225 osób. Następne konwencje na początku listopada 1928 i w roku 1930 zbory WBPŚ zorganizowały już niezależnie od Towarzystwa Strażnica. Pierwsza Konwencja Generalna WBPŚ odbyła się w Krakowie 30, 31 października i 1 listopada 1932 roku. Przybyło na nią około 500 osób z 50 zborów z całej Polski. Kolejne Konwencje Generalne organizowano w Krakowie w latach 1933, 1935, 1937. Podczas Konwencji Generalnej w 1935 roku wyświetlano „Fotodramę stworzenia”[7]. W latach 1930–1933 zbór krakowski zbierał się ponownie w małej sali przy ulicy Bonerowskiej 3, a w latach 1933–1935 przy ulicy Krowoderskiej 63. Od 1935 roku zbór zgromadzał się na ulicy Warszawskiej, gdzie w dniach 4–6 czerwca 1938 roku odbył się pierwszy zjazd braci starszych i przedstawicieli zborów. Drugi taki zjazd odbył się w dniach 27–29 maja 1939. W latach 1936–1939 spotkania religijne organizowano na ul. Warszawskiej 17[3].
Wkrótce po wybuchu II wojny światowej Stanisław Draguła zgłosił krakowski zbór do władz niemieckich i uzyskał zezwolenie na przeprowadzanie nabożeństw. Zbór zgromadzał się w sali przy ul. Krakowskiej 26 do 1 czerwca 1941 roku gdy zakazano działalności wszelkim niezarejestrowanym związkom wyznaniowym w tym także przeprowadzania zebrań religijnych[7]. Od tej pory zebrania urządzano w niewielkich grupach i zaprzestano działalności zborowej. Zmniejszało to ryzyko aresztowań[10]. W okresie II wojny światowej zbór nie poniósł strat osobowych[7].
Okres powojenny
[edytuj | edytuj kod]Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej Stanisław Draguła zgłosił krakowski zbór do władz co umożliwiło organizowanie zebrań[7]. Pierwszym po II wojnie światowej miejscem zebrań zboru krakowskiego były mieszkania prywatne a nieco później ponownie sala przy ul. Warszawskiej 17[11]. Od 25 grudnia 1948 do 31 października 2004 roku, miejscem zebrań zboru była sala przy ulicy św. Filipa 13 wydzielona na ten cel z prywatnego warsztatu przez członka zboru Stefana Ciechanowskiego[12]. W latach 50. starszym zboru był Leon Molo[11]. Tam też mieściła się siedziba Zarządu Zrzeszenia. Kraków był też miejscem organizowania większości Konwencji Generalnych oraz zjazdów braci starszych i przedstawicieli zborów.
Jesienią 1982 roku przy zborze krakowskim powstał Chór „SELA” wykonujący pieśni religijne na konwencjach Zrzeszenia oraz dokonujący nagrań muzycznych (na początku na kasetach magnetofonowych, a później na płytach CD). Wydane nagrania to: „Ja zaśpiewam o Chrystusie” (kaseta, 1984), „Pójdę za Jezusem” (kaseta, 1985), „Imię Jezus” (kaseta, 1987), „Mój Wielki Bóg” (kaseta, 1989), „Psalmy” (kaseta, 1990), „Pieśni Tęsknoty” (1997), „Myśli skrzydlate” (CD, 2003), „Pieśni Stopni” (CD, 2005) i „Śpiewajcie Panu pieśń nową” (2007)[13].
W 1988 roku zbór krakowski liczył 168 członków, a wraz z młodzieżą i sympatykami były to 263 osoby[7].
W latach 2004–2006 wynajmowano salę konferencyjną w budynku AZSOFT przy ulicy Życzkowskiego 41 C, a od 23 lipca 2006 do 2013 roku miejscem nabożeństw i konwencji było Nowohuckie Centrum Kultury. W tym czasie podjęto starania o wybudowanie nowych obiektów krakowskiego zboru. Wiosną 2007 roku zakupiono działkę budowlaną, na której budowę rozpoczęto w czerwcu 2011. 6 października 2013 roku odbyło się pierwsze nabożeństwo w nowym własnym Domu Modlitwy przy ulicy Nad Serafą 27. Od 1 listopada tego roku mieści się w nim również Biuro Zrzeszenia Wolnych Badaczy Pisma Świętego oraz wydawnictwo Na Straży[14].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pisma urzędowe i doniesienia prasowe z początku lat 20. podają adres siedziby zboru przy ul. Kącik nr 2, natomiast notatka (wspomnienie) w książce K. Bilińskiego „Hiobowie XX wieku” (s. 83) podaje budynek nr 5.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Rocznik Świadków Jehowy 1994 ↓, s. 182.
- ↑ a b Jan Pawlak , O badaczach pisma św., „Rycerz Niepokalanej”, maj 1922, s. 95 .
- ↑ a b c Od powstania zboru do początku II wojny światowej [online], zborkrakow.pl, 28 lutego 2011 [dostęp 2018-01-20] .
- ↑ Krzysztof Biliński, Hiobowie XX wieku, Wrocław: Wydawnictwo A PROPOS, 2012, s. 71–88, ISBN 978-83-63306-15-1 .
- ↑ Rocznik Świadków Jehowy 1994 ↓, s. 180.
- ↑ a b Rocznik Świadków Jehowy 1994 ↓, s. 184.
- ↑ a b c d e f g Jan Szczepanik , Krótki zarys historii Zboru Ludu Pana w Krakowie, „Na Straży”, marzec 1988, s. 36 .
- ↑ a b Echa chrztu Badaczy Pisma Świętego, „Nowa Reforma”, 22 stycznia 1922 .
- ↑ Nie mamy Jordanu, ale jest Wisła, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, 15 stycznia 1922, s. 3 .
- ↑ Przemysław Adamowicz , Piętno fioletowego trójkąta, „Na Straży”, Na Straży, czerwiec 2006, s. 211 .
- ↑ a b Aleksander Zajda , Historia sali zboru krakowskiego przy ul. św. Filipa 13, „Na Straży”, Na Straży, lipiec 1997, s. 142 .
- ↑ Historia po II wojnie światowej [online], zborkrakow.pl, 14 października 2016 [dostęp 2018-01-20] .
- ↑ Z nagrań chóru „Sela” [online], dabhar.org [dostęp 2018-01-20] .
- ↑ Na Straży [online], nastrazy.pl [dostęp 2018-01-14] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Od powstania zboru do początku II wojny światowej [online], zborkrakow.pl, 28 lutego 2011 [dostęp 2018-01-20] .
- Historia po II wojnie światowej [online], zborkrakow.pl, 14 października 2016 [dostęp 2018-01-20] .
- Watchtower, Rocznik Świadków Jehowy 1994, Nowy Jork: Towarzystwo Strażnica, 1994, s. 170–252 .