Zofia Iwanowska-Płoszko
 Zofia Ossendowska (stoi) z mężem Ferdynandem Ossendowskim (siedzi z prawej) i dziennikarzem rosyjskim L. Liniewiczem na wczasach. Kosów Huculski k. Kołomyi. (Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji) | |
| Imię i nazwisko |
Zofia Iwanowska-Płoszko-Ossendowska |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
Zofia Iwanowska-Płoszko-Ossendowska (ur. 14 stycznia 1881[1][a] w Sieradzu, zm. 27 lipca 1942[1] w Warszawie) – polska skrzypaczka i kompozytorka[2] i pedagog. Siostra pianistki Jadwigi Zaleskiej-Mazurowskiej, żona pisarza Ferdynanda Ossendowskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w Sieradzu jako córka Ameli Witanowskiej i Feliksa Iwanowskiego. Miała pięcioro rodzeństwa: Jadwigę Zaleską-Mazurowską, Marię Chrzanowską, Tadeusza Iwanowskiego, Elżbietę Wolfke i Zygmunta Iwanowskiego[3].
Uczyła się w warszawskim konserwatorium u Stanisława Barcewicza, a następnie w Brukseli u Césara Thomsona[4].
Wcześnie wyszła za mąż za lekarza Adama Płoszko, przez co porzuciła karierę i wyjechała z nim do Baku. Adam dostał tam pracę dzięki swojemu bratu, który robił karierę jako architekt projektujący pałace kaspijskich bogaczy naftowych. Tam urodzili się ich synowie: Stanisław i Karol. Karol zginął jako ochotnik w bitwie pod Ossowem w wojnie polsko-bolszewickiej. Stanisław, który również brał udział w wojnie, po zdemobilizowaniu wstąpił do Legii Cudzoziemskiej. Zofia w tym czasie była sanitariuszką[5].
W latach 1908–1916 prowadziła w Warszawie szkołę muzyczną. Równocześnie koncertowała. Między innymi, wraz z siostrą Jadwigę Zaleską-Mazurowską dała 2 koncerty w londyńskim Bechstein Hall[6].
10 czerwca 1922 wyszła ponownie za mąż – za pisarza i podróżnika Ferdynanda Ossendowskiego, z którym wyruszyła w podróż do Afryki[5][7].
Po powrocie z wojaży małżonkowie zamieszkali w Nieszawie, gdzie przebywali aż do wybuchu II wojny światowej[8].
Zmarła po ciężkiej chorobie[9]. Pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w grobie syna Karola Płoszko (1903-1920)[9] (kwatera A11 rząd 7 grób 10)[1].
Wybrane utwory na skrzypce i fortepian[edytuj | edytuj kod]
- Hidalgo e Gitana
- Zofia Ossendowska: Capriccio di Sevilla (partytura, autorskie opracowanie partii skrzypiec). [dostęp 2024-03-13]. (pol.).
- Zofia Ossendowska: OUANGO Taniec fetyszów (partytura, autorskie opracowanie partii skrzypiec). [dostęp 2024-03-13]. (pol.).
- Mazurek
- Triste berceuse
- Mélancolie
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Data urodzin występująca w opracowaniach 18 lutego 1887 wydaje się błędna. Zofia Płoszko musiałaby wyjść w wieku 15 lat za mąż i w wieku 16 lat zostać matką Karola Płoszko, poległego w 1920 pod Ossowem podczas wojny polsko-bolszewickiej. Wcześniej przed wyjściem za mąż ukończyć konserwatorium warszawskie i studia w Brukseli.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Zofia Ossendowska: Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie wyszukaj grób. [dostęp 2024-03-13]. (pol.).
- ↑ Dorota Szwarcman: Dawno nie było tu pianisty…. Polityka, 2018-10-10. [dostęp 2019-03-17].
- ↑ Zofia Płoszko-Ossendowska. geni.com. [dostęp 2019-03-17]. (ang.).
- ↑ Maja Trochimczyk: A Romantic Century in Polish Music. Moonrise Press, 2009-12-09, s. 16.
- ↑ a b Witold Szirin Michałowski: Witold Szirin Michałowski: Po stronie ujarzmionych. geopolityka.org, 2014-10-10. [dostęp 2019-03-17].
- ↑ Kronika. „Przegląd Muzyczny: dwutygodnik poświęcony muzyce.”. 13, s. 15, 1910-07-01.
- ↑ Państwo Ossendowscy w Afryce. „Goniec krakowski”. IX (40), s. 4, 1926-02-19.
- ↑ GAWĘDY NIESZAWSKIE KRYSTYNY WASILKOWSKIEJ-FRELICHOWSKIEJ. WOAK Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. [dostęp 2019-03-17].
- ↑ a b Przemysław Słowiński: Książę przygody. Biografia Ferdynanda Antoniego Ossendowskiego. Warszawa: Zona Zero sp. z o. o., 2022, s. 357. ISBN 978-83-66814-53-0.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Nuty Zofii Iwanowskiej–Płoszko w bibliotece Polona
- Zofja Iwanowska-Ossendowska wiolonistka-wirtuozka dyrektorka własnej szkoły muzycznej w Warszawie, Zgoda 8.. 1925. [dostęp 2024-03-13]. (pol. • fr.).
- Zofia Ossendowska: katalog utworów w muzykaliach Biblioteki Narodowej. [dostęp 2024-03-13]. (pol. • fr.).
- Zofia Ossendowska. Polskie Kompozytorki. [dostęp 2024-03-13]. (pol.).