Zofia Stopkówna

Zofia Stopkówna
	; Zofia Stopkówna (1939)
Pełne imię i nazwisko	Zofia Stopka-Olesiak
Data i miejsce urodzenia	31 października 1912 ; Zakopane
Data i miejsce śmierci	2 marca 1956 ; Dolina Goryczkowa
Klub	SN PTT Zakopane

Zofia Stopka-Olesiak (ur. 31 października 1912 w Zakopanem, zm. 2 marca 1956 na Dolinie Goryczkowej) – polska narciarka, taterniczka.

Jedna z najlepszych polskich narciarek okresu międzywojennego. Uprawiała najpierw biegi narciarskie, potem narciarstwo alpejskie. Wyróżniało ją fantastyczne wyczucie śniegu i nart, a przede wszystkim ostra jazda^[1].

Oprócz narciarstwa chodziła również w Tatry, na których często wspinała się z Bronisławem Czechem, w wyniku czego zaczęła uprawiać również narciarstwo wysokogórskie^[1].

Wczesne życie

Zofia Stopkówna pochodziła z podhalańskiej wielodzietniej rodziny oraz wychowywała się z zakopiańskich Krzeptówkach. Jej rodzicami byli Marianna (z d. Krzeptowska) oraz Wojciech Stopka-Olesiak, którzy wzięli ślub w lutym 1906 roku^[1]. Miała siedmioro rodzeństwa: Marię (1906–1997) – jej mężem był legionista Henryk Szatkowski, Wojciecha (ur. 1908), Antoninę (1916–1995), Władysława (ur. 1918), Helenę (1922–2017), Andrzeja (ur. 1923) i Stanisława (ur. 1926)^[1]. Już od wczesnych interesowała się narciarstwem, które na Krzeptówkach dopiero się rozwijało^[1].

Kariera

Biegi narciarskie

Zofia Stopkówna w latach 20. dostała się do klubu SN PTT Zakopane, którego z sukcesami reprezentowali jej wujowie: Andrzej Krzeptowski I i Andrzej Krzeptowski II.

Zaczynała od biegów narciarskich, w których szybko dostała się do czołówki polskich zawodniczek, w której znajdowały się wówczas m.in.: Janina Loteczkowa, Bronisława Staszel-Polankowa, Elżbieta Ziętkiewicz. W 1929 roku w Zakopanem wzięła udział w zawodach FIS, które po latach zostały uznane za mistrzostwa świata. 7 lutego 1929 roku w biegu pokazowym na 7 km zajęła 4. miejsce, ponieważ wówczas wyniki w zawodach uznano również za wyniki krajowej rywalizacji, Stopkówna zdobyła tym samym swój pierwszy, brązowy medal mistrzostw Polski w biegach narciarskich^[1].

Na mistrzostwach Polski 1930 i 1931 zdobyła srebrne medale w biegach narciarskich (za każdym razem plasując się za Bronisławą Staszel-Polankową), natomiast na mistrzostwach Polski 1932 i 1933 zdobywała złote medale.

Narciarstwo alpejskie

Następnie Stopkówna przeszła na narciarstwo alpejskie, w którym również startowała z sukcesami. Na mistrzostwach Polski 1934 zdobyła srebrny medal w zjeździe, plasując się za Bronisławą Staszel-Polankową, a przed wschodzącą gwiazdą polskiego narciarstwa, Heleną Marusarzówną, Anną Chotarską, Marią Merlińską^[1]. Na mistrzostwach Polski 1935 zdobyła srebrny medal w slalomie i zjeździe, w efekcie czego zdobyła złoty medal w kombinacji (punktacja za zjazd i slalom)^[1].

Następnie przez trzy lata nie startowała z zawodach, na stoku ponownie pojawiła się podczas mistrzostw Polski 1938, na których zajęła 4. miejsce w slalomie i kombinacji.

Świetne wyniki w krajowych zawodach spowodowały, że znalazła się w składzie reprezentacji Polski na mistrzostwach świata 1939 w Zakopanem, na których odniosła najlepsze wyniki w karierze: 19. miejsce w zjeździe, 8. miejsce w slalomie i kombinacji.

Rozwój kariery przerwał wybuch II wojny światowej, jednak po jej zakończeniu wróciła do startów. Na mistrzostwach Polski 1952 zdobyła srebrny medal w zjeździe, a także zajęła 4. miejsce w slalomie.

Osiągnięcia

Mistrzostwa świata

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Konkurencja	Czas biegu	Strata	Zwyciężczyni
19.	14 lutego	1939	Zakopane	Zjazd	4:25,25	+59,81	Christl Cranz
8.	15 lutego	1939	Zakopane	Slalom	3:21,1	+46,8	Christl Cranz
8.	15 lutego	1939	Zakopane	Kombinacja	426,2	-96,0	Christl Cranz

Mistrzostwa Polski

Biegi narciarskie

1. miejsce: 1932, 1933
2. miejsce: 1930, 1931
3. miejsce: 1929

Narciarstwo alpejskie

Zjazd

2. miejsce: 1934, 1935, 1939, 1952

Slalom

2. miejsce: 1935

Kombinacja

1. miejsce: 1935

Życie prywatne

Zofia Stopkówna pochodziła z rodziny z tradycjami narciarskimi. Jej wujowie: Andrzej Krzeptowski I i Andrzej Krzeptowski II byli czołowymi polskimi narciarzami lat 20., natomiast cioteczny wnuk, Wojciech Szatkowski (wnuk siostry Marii), jest historykiem polskiego narciarstwa.

Miała męża, pochodzącego z Gładkiego Władysława Gąsienicę-Marcinowskiego, z którym prowadziła Schronisko w Dolinie Goryczkowej oraz miała córkę Marię (ur. 1954)^[1].

Śmierć

Osobny artykuł: Lawiny ze Żlebu Marcinowskich#Lawina w 1956 roku.

Zofia Stopkówna zginęła wraz z mężem oraz trzema żołnierzami Wojsk Ochrony Pogranicza podczas pobytu w prowadzonym z mężem schronisku, pod lawiną śnieżną, która zeszła z Kondratowego Wierchu^[2]^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Z wiatrem we włosach. Opowieść o Zofii Stopka-Olesiak [data dostępu: 2019-03-01]
↑ Tragedia pod Żlebem Marcinowskich. Lawina zmiotła schronisko w Tatrach [data dostępu: 2023-03-02]

Linki zewnętrzne

Zofia Stopka-Olesiak w bazie Skimagazyn.pl
Zofia Stopkówna w bazie Z-ne.pl

[skimagazyn-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Z wiatrem we włosach. Opowieść o Zofii Stopka-Olesiak [data dostępu: 2019-03-01]

[2] Tragedia pod Żlebem Marcinowskich. Lawina zmiotła schronisko w Tatrach [data dostępu: 2023-03-02]

[1]

[2]