Złamanie patologiczne
Złamanie patologiczne (łac. fractura pathologica) – złamanie kości zachodzące w wyniku drobnego urazu, a często bez uchwytnego urazu, przy czym struktura tkanki kostnej osłabiona jest w wyniku uogólnionego lub miejscowego procesu chorobowego. Może je wywołać nawet błahy uraz, który w warunkach fizjologicznych nie powoduje uszkodzenia.
Do najczęstszych przyczyn złamania patologicznego należą:
- choroby nowotworowe kości:
- przerzuty nowotworowe do kości:
- pierwotne guzy kości:
- szpiczak mnogi
- odwapnienie (osteomalacja) i osteoliza w następstwie zapaleń swoistych lub nieswoistych – na przykład gruźlica kości
- miejscowe zmiany zwyrodnieniowe wrodzone lub nabyte tkanki kostnej
- zaburzenia osteogenezy – wrodzona łamliwość kości, osteoporoza (znaczny zanik tkanki kostnej), choroba Pageta
- wtórne odwapnienie/zanik kostny w następstwie: zaburzeń hormonalnych (np. osteodystrofia nerkowa), naczynioruchowych (zespół Sudecka) i unerwienia, awitaminoz, chorób spichrzeniowych, unieruchomienia i nieczynności, toksycznego uszkodzenia nerwów i tkanki kostnej (alkoholizm, cukrzyca, kiła), uszkodzenia macierzy i zdolności do regeneracji kości poprzez energię promienistą lub elektryczną oraz uszkodzeń jatrogennych.
Złamaniu patologicznemu może ulegać w zasadzie każda kość, najgroźniejsze są jednak złamanie szyjki kości udowej oraz mnogie złamania kompresyjne kręgów.
W przebiegu licznych złamań kompresyjnych dochodzi do postępującego zmniejszania się wzrostu, niekiedy do tego stopnia, że łuki żebrowe opierają się na talerzach kości biodrowej. Prowadzi to do niewydolności oddechowej, niewydolności krążenia i zaburzeń funkcjonowania przewodu pokarmowego, rzadkie są uszkodzenia rdzenia kręgowego i wynikające stąd porażenia poprzeczne. Najczęstszą przyczyną mnogich złamań kompresyjnych jest osteoporoza.
Leczenie[edytuj | edytuj kod]
Leczenie zależy od przyczyny złamania. Najważniejsze jest zapobieganie złamaniom poprzez, dostosowaną indywidualnie do przypadku, terapię choroby podstawowej.
Rodzaje postępowania:
- leczenie ortopedyczne – nastawienie i unieruchomienie złamania, aż do uzyskania zrostu kostnego
- przeszczepienie (autogeniczne lub z materiałem alloplastycznym) – zastąpienie uszkodzonego odcinka kości
- amputacja lub wyłuszczenie w stawie – niekiedy w przypadku nowotworów (gdy jest to konieczne)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Roman Góral Zarys chirurgii (Warszawa 1992) ISBN 83-200-1657-6.
- Interna Harrisona (Lublin 2000) ISBN 83-88063-43-X.
- Ryszard Brzozowski Vademecum lekarza praktyka (Warszawa 2001) ISBN 83-200-2389-0.
- Gerd Herold Medycyna wewnętrzna (Warszawa 2005) ISBN 83-200-3018-8.
- Tadeusz Szymon Gaździk: Ortopedia i traumatologia dla studentów medycyny. Warszawa: PZWL, 1998, s. 63. , ISBN 83-200-2221-5.
