Neowenator: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Alexbot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: hu:Neovenator
od nowa, bo wymagało sporej aktualizacji
Linia 1: Linia 1:
{{Zwierzę infobox
{{Zwierzę infobox
|Nazwa zwyczajowa= Neowenator
| nazwa zwyczajowa = Neowenator
|Łacińska=''Neovenator''
| łacińska = ''Neovenator''
|Zoolog=Hutt, Martill & Barker, 1996
| zoolog = [[Steven Hutt|Hutt]], [[David Martill|Martill]] & [[Michael J. Barker|Barker]], 1996
|Typ=[[strunowce]]
| typ = [[strunowce]]
|Podtyp=[[kręgowce]]
| podtyp = [[kręgowce]]
|Gromaga=[[zauropsydy]]
| gromaga = [[zauropsydy]]
|Podgromada=[[diapsydy]]
| podgromada = [[diapsydy]]
|Infragromada=[[archozauromorfy]]
| infragromada = [[archozauromorfy]]
|Nadrząd=[[dinozaury]]
| nadrząd = [[dinozaury]]
|Rząd=[[dinozaury gadziomiedniczne]]
| rząd = [[dinozaury gadziomiedniczne]]
|Podrząd=[[teropody]]
| podrząd = [[teropody]]
|Infrarząd=[[karnozaury]]
| infrarząd = [[tetanury]]
{{Wstaw takson|[[karnozaury]]}}
|Nadrodzina=[[allozauroidy]]
| nadrodzina = [[allozauroidy]]
|Rodzina=?[[karcharodontozaury]]
| rodzina = [[Neovenatoridae]]
|Rodzaj='''neowenator'''
|Gatunek=''Neovenator salerii''
| rodzaj = '''neowenator'''
| ranga podtaksonu = [[Gatunek (biologia)|Gatunki]]
|Obrazek=Neovenator NT.jpg
| podtaksony = * ''N. salerii'' <small>Hutt ''et al.'', 1996</small>
|Wikispecies=Neovenator
| grafika = Neovenator NT.jpg
| wikispecies = Neovenator
| commons = Category:Neovenator
}}
}}
'''Neowenator''' (''Neovenator'') – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[teropody|teropoda]] z rodziny [[Neovenatoridae]] żyjącego we wczesnej [[kreda (okres)|kredzie]] na obecnych terenach [[Europa|Europy]]. Został opisany w 1996 roku przez [[Steven Hutt|Stevena Hutta]], [[David Martill|Davida Martilla]] i [[Michael J. Barker|Michaela Barkera]] w [[holotyp|oparciu]] o niemal kompletny szkielet nieobejmujący kości kończyn przednich i tylnej części czaszki. [[Skamieniałości]] te pochodzą z datowanych na [[barrem]] osadów formacji Wessex na brytyjskiej wyspie [[Wight]]. Początkowo opisano go jako pierwszego europejskiego przedstawiciela rodziny [[allozaury|allozaurów]]<ref name=HMB96>{{Cytuj pismo |nazwisko=Hutt |imię=Steven |nazwisko2=Martill |imię2=David M. |nazwisko3=Barker |imię3=Michael J. |tytuł=The first European allosaurid dinosaur (Lower Cretaceous, Wealden Group, England) |czasopismo=Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie |wolumin=10 |strony=635–644 |rok=1996 |język=en}}</ref>. Liczne cechy anatomiczne wskazują jednak, że ''Neovenator'' był bliżej spokrewniony z przedstawicielami [[karcharodontozaury|karcharodontozaurów]] niż z [[allozaur]]em<ref name=NHM01>{{Cytuj książkę |nazwisko r=Naish |imię r=Darren |nazwisko2 r=Hutt |imię2 r=Steven |nazwisko3 r=Martill |imię3 r=David M. |rozdział=Saurischian dinosaurs 2: theropods |nazwisko=Martill |imię=David M. |nazwisko2=Naish (red.) |imię2=Darren |tytuł=Dinosaurs of the Isle of Wight |miejsce=Londyn |wydawca=Palaeontological Association |rok=2001 |strony=244–309 |isbn=0901702722}}</ref>. Wiele analiz [[kladystyka|kladystycznych]] sugeruje, że jest najbardziej [[klad bazalny|bazalnym]] znanym przedstawicielem Carcharodontosauridae<ref name=phyloall>{{Cytuj pismo |nazwisko=Brusatte |imię=Stephen L. |nazwisko2=Sereno |imię2=Paul C. |tytuł=Phylogeny of Allosauroidea (Dinosauria: Theropoda): comparative analysis and resolution |czasopismo=Journal of Systematic Palaeontology |wolumin=6 |strony=155–182 |rok=2008 |doi=10.1017/S1477201907002404 |język=en}}</ref><ref name=BBH08>{{Cytuj pismo |nazwisko=Brusatte |imię=Stephen L. |nazwisko2=Benson |imię2=Roger B. J. |nazwisko3=Hutt |imię3=Stephen |tytuł=The osteology of ''Neovenator salerii'' (Dinosauria: Theropoda) from the Wealden Group (Barremian) of the Isle of Wight |czasopismo=Monograph of the Palaeontographical Society |wolumin=162 |wydanie=631 |strony=1–166 |rok=2008 |url=http://www.palaeosoc.org/site/shop/monographs/issue:631/ |język=en}}</ref>. W 2009 roku [[Roger B. J. Benson|Roger Benson]], [[Matthew Carrano]] i [[Stephen Brusatte]] doszli do wniosku, że cechy uznawane wcześniej za [[autapomorfia|autapomorfie]] neowenatora, w rzeczywistości są [[synapomorfia|wspólne]] dla większej grupy teropodów – [[grupa siostrzana|taksonu siostrzanego]] karcharodontozaurów – której nadali nazwę Neovenatoridae. Według analizy kladystycznej przeprowadzonej przez autorów ''Neovenator'' jest najbardziej bazalnym przedstawicielem [[klad]]u Neovenatoridae. Osiągał rozmiary zbliżone do allozaura i prawdopodobnie również pod względem ekologii i sposobu polowania przypominał inne bazalne [[tetanury]]<ref name=BCB09>{{Cytuj pismo |imię=Roger B. J. |nazwisko=Benson |imię2=Matthew T. |nazwisko2=Carrano |imię3=Stephen L. |nazwisko3=Brusatte |tytuł=A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic |czasopismo=Naturwissenschaften |wolumin= |wydanie= |strony= |rok=2009 |doi=10.1007/s00114-009-0614-x |język=en}}</ref>.
'''Neowenator''' (''Neovenator'') – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[teropody|teropoda]] należącego prawdopodobnie do rodziny [[karcharodontozaury|karcharodontozaurów]] (Carcharodontosauridae).


{{Przypisy}}
=== Występowanie ===
Neowenator żył na terenie dzisiejszej [[Europa|Europu]] około 125 milionów lat temu.

=== Morfologia ===
W jego dużej czaszce znajdowały się ostre zęby osiągające 5 centymetrów długości. Pazury na przednich łapach dochodziły 13 centymetrów długości. Neowenator mógł szybko biegać na krótkich dystansach dzięki długim nogom.

=== Pożywienie ===
Neowenator był groźnym mięsożercą mogącym polować na żyjące w tym samym miejscu i czasie [[iguanodon]]y.

=== Odkrycie ===
Neowenatora odkryli Hutt, Martill i Barker w 1996 roku na wyspie [[Wight]] (u południowych brzegów [[Anglia|Anglii]]).


{{Teropody}}
{{Teropody}}
{{Dinozaury}}
{{Dinozaury}}


[[Kategoria:Karnozaury]]
{{stub}}
[[Kategoria:Dinozaury kredy]]

[[Kategoria:Dinozaury Europy]]
[[Kategoria:Dinozaury Europy]]
[[Kategoria:Dinozaury kredy]]
[[Kategoria:Karnozaury]]


[[de:Neovenator]]
[[de:Neovenator]]

Wersja z 20:57, 6 gru 2009

Neowenator
{{{nazwa łacińska}}}[1]
Hutt, Martill & Barker, 1996
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

teropody

Infrarząd

tetanury

(bez rangi) karnozaury
Nadrodzina

allozauroidy

Rodzina

Neovenatoridae

Rodzaj

neowenator

Gatunki
  • N. salerii Hutt et al., 1996

Neowenator (Neovenator) – rodzaj teropoda z rodziny Neovenatoridae żyjącego we wczesnej kredzie na obecnych terenach Europy. Został opisany w 1996 roku przez Stevena Hutta, Davida Martilla i Michaela Barkera w oparciu o niemal kompletny szkielet nieobejmujący kości kończyn przednich i tylnej części czaszki. Skamieniałości te pochodzą z datowanych na barrem osadów formacji Wessex na brytyjskiej wyspie Wight. Początkowo opisano go jako pierwszego europejskiego przedstawiciela rodziny allozaurów[2]. Liczne cechy anatomiczne wskazują jednak, że Neovenator był bliżej spokrewniony z przedstawicielami karcharodontozaurów niż z allozaurem[3]. Wiele analiz kladystycznych sugeruje, że jest najbardziej bazalnym znanym przedstawicielem Carcharodontosauridae[4][5]. W 2009 roku Roger Benson, Matthew Carrano i Stephen Brusatte doszli do wniosku, że cechy uznawane wcześniej za autapomorfie neowenatora, w rzeczywistości są wspólne dla większej grupy teropodów – taksonu siostrzanego karcharodontozaurów – której nadali nazwę Neovenatoridae. Według analizy kladystycznej przeprowadzonej przez autorów Neovenator jest najbardziej bazalnym przedstawicielem kladu Neovenatoridae. Osiągał rozmiary zbliżone do allozaura i prawdopodobnie również pod względem ekologii i sposobu polowania przypominał inne bazalne tetanury[6].

  1. {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Steven Hutt, David M. Martill, Michael J. Barker. The first European allosaurid dinosaur (Lower Cretaceous, Wealden Group, England). „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie”. 10, s. 635–644, 1996. (ang.). 
  3. Darren Naish, Steven Hutt, David M. Martill: Saurischian dinosaurs 2: theropods. W: David M. Martill, Darren Naish (red.): Dinosaurs of the Isle of Wight. Londyn: Palaeontological Association, 2001, s. 244–309. ISBN 0-901702-72-2.
  4. Stephen L. Brusatte, Paul C. Sereno. Phylogeny of Allosauroidea (Dinosauria: Theropoda): comparative analysis and resolution. „Journal of Systematic Palaeontology”. 6, s. 155–182, 2008. DOI: 10.1017/S1477201907002404. (ang.). 
  5. Stephen L. Brusatte, Roger B. J. Benson, Stephen Hutt. The osteology of Neovenator salerii (Dinosauria: Theropoda) from the Wealden Group (Barremian) of the Isle of Wight. „Monograph of the Palaeontographical Society”. 162 (631), s. 1–166, 2008. (ang.). 
  6. Roger B. J. Benson, Matthew T. Carrano, Stephen L. Brusatte. A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic. „Naturwissenschaften”, 2009. DOI: 10.1007/s00114-009-0614-x. (ang.).