Andalgalornis: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
rok wydania |
niedrobne merytoryczne, korygowanie uproszczeń z relacji newsowych |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Zwierzę infobox |
|||
[[plik:Andalgalornis_jconway.png|thumb|rekonstrukcja Andalgalornisa]] |
|||
| nazwa zwyczajowa = ''Andalgalornis'' |
|||
'''Andalgalornis''' – wymarły [[nielot]] z rodziny ''[[Phorusrhacidae]]'' (do której należą także [[fororak]]i), żyjący ok. 60 milionów lat temu w [[Ameryka Południowa|Ameryce Południowej]]. Osiągał około dwóch metrów wysokości, a jego potężny dziób, w połączeniu z wzmocnioną konstrukcją [[czaszka|czaski]] i silnymi mięśniami karku, stanowił broń działającą podobnie jak [[siekiera]]. |
|||
| okres istnienia = {{okres istnienia grupy organizmów 2|6}} |
|||
| grafika = Andalgalornis jconway.png |
|||
| typ = [[strunowce]] |
|||
| podtyp = [[kręgowce]] |
|||
| gromada = [[ptaki]] |
|||
| nadrząd = [[neognatyczne]] |
|||
| rodzina = [[Phorusrhacidae]] |
|||
| podrodzina = [[Patagornithinae]] |
|||
| rodzaj = '''''Andalgalornis''''' |
|||
| autor rodzaj = Patterson & Kraglievich, 1960 |
|||
| ranga podtaksonu = [[Gatunek (biologia)|Gatunki]] |
|||
| podtaksony = * ''A. steuletti'' <small>(Kraglievich, 1931)</small> |
|||
| wikispecies = |
|||
| commons = Category:Andalgalornis |
|||
}} |
|||
'''''Andalgalornis''''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[nielot]]nego ptaka z rodziny [[Phorusrhacidae]] (do której należą także m.in. [[fororak]]i), żyjący od późnego [[miocen]]u do wczesnego [[pliocen]]u w [[Ameryka Południowa|Ameryce Południowej]]. Był stosunkowo niewielkim i lekko zbudowanym przedstawicielem Phorusrhacidae ze szczupłymi nogami{{r|AH03}}. Mierzył około 140 cm wysokości i ważył około 40 kg, a jego czaszka mierzyła 37 cm długości. Analiza mechaniczna czaszki sugeruje, że przy ataku siła nacisku dzioba na jego czubku wynosiła około 133 [[niuton|N]]. Czaszka była stosunkowo słaba przy nacisku z boku, jednak wytrzymała na nacisk w kierunku pionowym. Ze względu na małą wytrzymałość czaszki na nacisk boczny ''Andalgalornis'' prawdopodobnie nie atakował dużej zdobyczy, która mogła uszkodzić jego dziób, lecz atakował niewielkie zwierzęta, które mógł bezpiecznie zabić i połknąć, lub atakował czaszką niczym [[siekiera|siekierą]] i wycofywał się, po czym atakował ponownie{{r|plos}}. |
|||
{{Przypisy|przypisy= |
|||
<ref name=AH03>{{Cytuj pismo |autor=Herculano M.F. Alvarenga, Elizabeth Höfling |tytuł=Systematic revision of the Phorusrhacidae (Aves: Ralliformes) |czasopismo=Papéis Avulsos de Zoologia (Săo Paulo) |wolumin=43 |wydanie=4 |strony=55–91 |rok=2003 |doi=10.1590/S0031-10492003000400001 |język=en}}</ref> |
|||
<ref name=plos>{{Cytuj pismo |autor=Federico J. Degrange, Claudia P. Tambussi, Karen Moreno, Lawrence M. Witmer, Stephen Wroe |tytuł=Mechanical analysis of feeding behavior in the extinct "terror bird" </em>Andalgalornis steulleti'' (Gruiformes: Phorusrhacidae) |czasopismo=PLoS ONE |oznaczenie=5(8): e11856 |rok=2010 |doi=10.1371/journal.pone.0011856 |język=en}}</ref>}} |
|||
== Źródła == |
|||
* [http://www.scielo.br/pdf/paz/v43n4/17491.pdf Systematic revision Of The Phorusrhacidae (Aves: Ralliformes)], Herculano M.F. Alvarenga & Elizabeth Höfling, Papéis Avulsos de Zoologia, ISSN 0031-1049, Museu de Zoologia da Universidade de São Paulo, 2003 |
|||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* [http://www.tvn24.pl/-1,1669926,0,1,nielot-z-dziobem-jak-siekiera,wiadomosc.html |
* [http://www.tvn24.pl/-1,1669926,0,1,nielot-z-dziobem-jak-siekiera,wiadomosc.html Nielot z dziobem jak siekiera]. tvn24.pl. |
||
[[Plik:Skull of Andalgalornis steulleti.png|thumb|left|[[Tomografia komputerowa]] czaszki]] |
|||
[[Kategoria:Nieloty]] |
[[Kategoria:Nieloty]] |
||
[[Kategoria:Ptaki miocenu]] |
[[Kategoria:Ptaki miocenu]] |
||
[[Kategoria:Wymarłe ptaki Ameryki Południowej]] |
[[Kategoria:Wymarłe ptaki Ameryki Południowej]] |
||
[[ar:أندالجالورنيس]] |
[[ar:أندالجالورنيس]] |
||
Wersja z 16:44, 19 sie 2010
| {{{nazwa łacińska}}}[1] | |||
| {{{zoolog}}} | |||
| Okres istnienia: 6 mln lat temu | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Andalgalornis | ||
| Gatunki | |||
| |||
Andalgalornis – rodzaj nielotnego ptaka z rodziny Phorusrhacidae (do której należą także m.in. fororaki), żyjący od późnego miocenu do wczesnego pliocenu w Ameryce Południowej. Był stosunkowo niewielkim i lekko zbudowanym przedstawicielem Phorusrhacidae ze szczupłymi nogami[2]. Mierzył około 140 cm wysokości i ważył około 40 kg, a jego czaszka mierzyła 37 cm długości. Analiza mechaniczna czaszki sugeruje, że przy ataku siła nacisku dzioba na jego czubku wynosiła około 133 N. Czaszka była stosunkowo słaba przy nacisku z boku, jednak wytrzymała na nacisk w kierunku pionowym. Ze względu na małą wytrzymałość czaszki na nacisk boczny Andalgalornis prawdopodobnie nie atakował dużej zdobyczy, która mogła uszkodzić jego dziób, lecz atakował niewielkie zwierzęta, które mógł bezpiecznie zabić i połknąć, lub atakował czaszką niczym siekierą i wycofywał się, po czym atakował ponownie[3].
- ↑ {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Herculano M.F. Alvarenga, Elizabeth Höfling. Systematic revision of the Phorusrhacidae (Aves: Ralliformes). „Papéis Avulsos de Zoologia (Săo Paulo)”. 43 (4), s. 55–91, 2003. DOI: 10.1590/S0031-10492003000400001. (ang.).
- ↑ Federico J. Degrange, Claudia P. Tambussi, Karen Moreno, Lawrence M. Witmer, Stephen Wroe. Mechanical analysis of feeding behavior in the extinct "terror bird" Andalgalornis steulleti (Gruiformes: Phorusrhacidae). „PLoS ONE”. 5(8): e11856, 2010. DOI: 10.1371/journal.pone.0011856. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Nielot z dziobem jak siekiera. tvn24.pl.
