Atowakwon: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne redakcyjne, drobne techniczne, oznakowanie zagrożeń, WP:SK+mSI+Bn+ToS
poprawa nazw, usunięcie błędnej nazwy, prawidłowy SMILES, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, poprawa przypisów
Linia 7: Linia 7:
|3. grafika =
|3. grafika =
|opis 3. grafiki =
|opis 3. grafiki =
|nazwa systematyczna = ''trans''-3-[4-(4-chlorofenylo)cykloheksylo]-4-hydroksynaftaleno-1,2-dion
|nazwa systematyczna = 2-[(1''r'',4''r'')-4-(4-chlorofenylo)cykloheksylo]-3-hydroksynaftaleno-1,4-dion
|inne nazwy = hydroksy-1,3-naftochinon
|inne nazwy = 2-[''trans''-4-(4-chlorofenylo)cykloheksylo]-3-hydroksy-1,4-naftochinon
|wzór sumaryczny = C<sub>22</sub>H<sub>19</sub>ClO<sub>3</sub>
|wzór sumaryczny = C<sub>22</sub>H<sub>19</sub>ClO<sub>3</sub>
|inne wzory =
|inne wzory =
|masa molowa = 366,84
|masa molowa = 366,84
|wygląd =
|wygląd =
|SMILES = C1CC(CCC1C2=CC=C(C=C2)Cl)C3=C(C4=CC=CC=C4C(=O)C3=O)O
|SMILES = O=C1C([C@H]2CC[C@H](C3=CC=C(Cl)C=C3)CC2)=C(O)C(C4=C1C=CC=C4)=O
|numer CAS = {{CAS|94015-53-9}}
|numer CAS = {{CAS|94015-53-9}}
|PubChem = {{PubChem|74989}}
|PubChem = {{PubChem|74989}}
Linia 86: Linia 86:
* [[pneumocystoza|pneumocystozowego zapalenia płuc]] (PCP), chociaż lek nie jest zarejestrowany do terapii ciężkiego PCP; zasadniczo lekiem z wyboru w leczeniu pneumocystozy jest [[Kotrimoksazol|Ko-trimoksazol]], ale atowakwon może być podawany pacjentom nietolerującym lub mającym alergię na ko-trimoksazol
* [[pneumocystoza|pneumocystozowego zapalenia płuc]] (PCP), chociaż lek nie jest zarejestrowany do terapii ciężkiego PCP; zasadniczo lekiem z wyboru w leczeniu pneumocystozy jest [[Kotrimoksazol|Ko-trimoksazol]], ale atowakwon może być podawany pacjentom nietolerującym lub mającym alergię na ko-trimoksazol
* [[toksoplazmoza|toksoplazmozy]], szczególnie u pacjentów z [[Wirus zespołu nabytego braku odporności|HIV]]/[[Zespół nabytego niedoboru odporności|AIDS]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.aidsmap.com/cms1032641.asp|tytuł=Toxoplasmosis – treatment key research|autor=NAM & aidsmap}}</ref>
* [[toksoplazmoza|toksoplazmozy]], szczególnie u pacjentów z [[Wirus zespołu nabytego braku odporności|HIV]]/[[Zespół nabytego niedoboru odporności|AIDS]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.aidsmap.com/cms1032641.asp|tytuł=Toxoplasmosis – treatment key research|autor=NAM & aidsmap}}</ref>
* malarii, w skojarzeniu z drugim lekiem ([[prokwanil]]em) w preparacie Malarone ([[GlaxoSmithKline]]). Malarone ma mniej działań niepożądanych niż [[meflochina]], ale koszt leczenia jest większy ponieważ lek podawany jest codziennie<ref>[http://healthlink.mcw.edu/article/979237802.html Malarone: New Malaria Medication With Fewer Side-effects].</ref>. Stosowanie Malarone jest skuteczną metodą doustnego leczenia niepowikłanej zimnicy wywoływanej przez ''P. falciparum'' i stwarza nadzieję na nietoksyczną i skuteczną profilaktykę choroby wywoływanej przez ''P. falciparum'' oporne na [[chlorochina|chlorochinę]]<ref>{{Cytuj pismo|autor= de Alencar FEC, Cerutti C Jr, Durlacher RR, Boulos M, Alves FP, Milhous W, et al|tytuł=Atovaquone and proguanil for the treatment of malaria in Brazil|czasopismo=J Infect Dis|rok=1997|oznaczenie=175|strony=1544–1547}}</ref>.
* malarii, w skojarzeniu z drugim lekiem ([[prokwanil]]em) w preparacie ''Malarone'' ([[GlaxoSmithKline]]). ''Malarone'' ma mniej działań niepożądanych niż [[meflochina]], ale koszt leczenia jest większy ponieważ lek podawany jest codziennie<ref>[http://healthlink.mcw.edu/article/979237802.html ''Malarone'': New Malaria Medication With Fewer Side-effects].</ref>. Stosowanie ''Malarone'' jest skuteczną metodą doustnego leczenia niepowikłanej zimnicy wywoływanej przez ''P. falciparum'' i stwarza nadzieję na nietoksyczną i skuteczną profilaktykę choroby wywoływanej przez ''P. falciparum'' oporne na [[chlorochina|chlorochinę]]<ref>{{Cytuj|autor=F. E. de Alencar, C. Cerutti, R. R. Durlacher, M. Boulos, F. P. Alves|tytuł=Atovaquone and proguanil for the treatment of malaria in Brazil|czasopismo=The Journal of Infectious Diseases|data=1997||wolumin=175|numer=6|s=1544–1547|pmid=9180204}}</ref>.


== Dawkowanie ==
== Preparaty ==
Atowakwon jest dostępny w preparatach prostych i złożonych (z prokwanilem){{r|DrugBank}}:
Atowakwon jest dostępny jedynie w preparacie złożonym z prokwanilem dystrybuowanym przez GlaxoSmithKline pod nazwą handlową ''Malarone'' (niekiedy pod skrótem A+P). Preparat stosowany jest zarówno w prewencji i leczeniu malarii.
*Preparaty proste: ''Atovaquone'' i ''Mepron''
*Preparaty złożone (atowakwon + prokwanil): ''Malarone'', ''Atovaquone and Proguanil Hydrochloride'', ''Atovaquone Proguanil''


== Dawkowanie ==
„Standardowa” tabletka ''Malarone'' zawiera 100&nbsp;mg chlorowodorku prokwanilu i 250&nbsp;mg atowakwonu. Tabletka „pediatryczna” zawiera 25&nbsp;mg chlorowodorku prokwanilu i 62,5&nbsp;mg atowakwonu.
„Standardowa” tabletka ''Malarone'' zawiera 100&nbsp;mg chlorowodorku prokwanilu i 250&nbsp;mg atowakwonu. Tabletka „pediatryczna” zawiera 25&nbsp;mg chlorowodorku prokwanilu i 62,5&nbsp;mg atowakwonu.
; Leczenie:
; Leczenie:
Linia 114: Linia 117:


== Oporność ==
== Oporność ==
Prokwanil działa uczulając [[mitochondrium|mitochondria]] i działa synergistycznie z atowakwonem; często spotyka się w populacji mutacje w genie [[cytochrom b|cytochromu b]] sprawiające, że atowakwon w monoterapii nie wywiera działania terapeutycznego. Mutacje Y268S i Y268C odpowiadają za oporność na preparat ''in vivo''<ref>{{Cytuj pismo|autor=Färnet A, Lindberg J, Gil P, ''et al.'' |tytuł=Evidence of ''Plasmodium falciparum'' malaria resistant to atovaquone and proguoanil hydrochloride: case reports |czasopismo=Brit Med J | rok=2003 |oznaczenie=326 |strony=628–629}}</ref><ref>{{Cytuj pismo|autor=Fivelman QL, Butcher GA, Adagu IS, Warhurst DC, Pasvol G|tytuł=Malarone treatment failure and in-vitro confirmation of resistance of ''Plasmodium falciparum'' isolate from Lagos, Nigeria |url=http://www.malariajournal.com/content/1/1/1|czasopismo=Malaria J |rok=2002 |oznaczenie=1|strony=1|pmid=12057021}}</ref><ref>{{Cytuj pismo| autor=Schwartz E, Bujanover S, Kain KC |tytuł=Genetic confirmation of atovaquone-proguanil-resistant ''Plasmodium falciparum'' malaria acquired by a nonimmune traveller to east Africa |czasopismo=Clin Infect Dis |rok=2003 |oznaczenie=37 |strony=450–451|pmid=12884171}}</ref>, ale są też inne niezidentyfikowane jeszcze mechanizmy oporności<ref>{{Cytuj pismo|autor=Wichmann O, Muehlen M, Gruss H, et al| tytuł=Malarone treatment failure not associated with previously described mutations in the cytochrome b gene|czasopismo=Malaria J|rok=2004 |oznaczenie=3|strony=14}}</ref>.
Prokwanil działa uczulając [[mitochondrium|mitochondria]] i działa synergistycznie z atowakwonem; często spotyka się w populacji mutacje w genie [[cytochrom b|cytochromu b]] sprawiające, że atowakwon w monoterapii nie wywiera działania terapeutycznego. Mutacje Y268S i Y268C odpowiadają za oporność na preparat ''in vivo''<ref>{{Cytuj|autor=Anna Färnert, Johan Lindberg, Pedro Gil, Göte Swedberg, Yngve Berqvist|tytuł=Evidence of Plasmodium falciparum malaria resistant to atovaquone and proguanil hydrochloride: case reports|czasopismo=BMJ|data=2003|wolumin=326|numer=7390|s=628–629|doi=10.1136/bmj.326.7390.628|pmid=12649236|pmc=PMC151974}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Fivelman QL, Butcher GA, Adagu IS, Warhurst DC, Pasvol G|tytuł=Malarone treatment failure and in-vitro confirmation of resistance of ''Plasmodium falciparum'' isolate from Lagos, Nigeria|czasopismo=Malaria J |rok=2002 |oznaczenie=1|s=1|pmid=12057021|pmc=111499|doi=10.1186/1475-2875-1-1}}</ref><ref>{{Cytuj | autor=Schwartz E, Bujanover S, Kain KC |tytuł=Genetic confirmation of atovaquone-proguanil-resistant ''Plasmodium falciparum'' malaria acquired by a nonimmune traveller to east Africa |czasopismo=Clin Infect Dis |rok=2003 |oznaczenie=37 |s=450–451|pmid=12884171|doi=10.1086/375599}}</ref>, ale są też inne niezidentyfikowane jeszcze mechanizmy oporności<ref>{{Cytuj |autor=Wichmann O, Muehlen M, Gruss H, Mockenhaupt FP, Suttorp N, Jelinek T.| tytuł=Malarone treatment failure not associated with previously described mutations in the cytochrome b gene|czasopismo=Malaria J|rok=2004 |oznaczenie=3|s=14|pmid=15186499|doi=10.1186/1475-2875-3-14|pmc= 425592}}</ref>.


== Przeciwwskazania ==
== Przeciwwskazania ==
Linia 126: Linia 129:


== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy-lista|1=
{{Przypisy-lista|l. kolumn=2|
* <ref name="SA">{{Sigma-Aldrich|MSDS=tak|A7986|Sigma|data dostępu=2017-01-24}}</ref>
* <ref name="SA">{{Sigma-Aldrich|MSDS=tak|A7986|Sigma|data dostępu=2017-01-24}}</ref>
}}
}}


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
* {{cytuj stronę|url=http://www.gsk.com.pl/DownloadProductResource.aspx?ID=195|tytuł=Malarone<sup>®</sup>}} Charakterystyka produktu leczniczego.
* {{cytuj stronę|url=http://www.gsk.com.pl/DownloadProductResource.aspx?ID=195|tytuł=Malarone<sup>®</sup>. Charakterystyka produktu leczniczego|opublikowany=www.gsk.com.pl}}
* {{cytuj stronę|url=http://www.gsk.com.pl/DownloadProductResource.aspx?ID=196|tytuł=Ulotka dla pacjenta}}
* {{cytuj stronę|url=http://www.gsk.com.pl/DownloadProductResource.aspx?ID=196|tytuł=Malarone<sup>®</sup>. Ulotka dla pacjenta|opublikowany=www.gsk.com.pl}}


{{Zastrzeżenia|Medycyna}}
{{Zastrzeżenia|Medycyna}}

Wersja z 10:06, 25 cze 2017

Atowakwon
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C22H19ClO3

Masa molowa

366,84 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

94015-53-9

PubChem

{{{nazwa}}}, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: (ang.).

DrugBank

DB01117

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

P01AX06

Multimedia w Wikimedia Commons

Atowakwon – organiczny związek chemiczny, lek przeciwmalaryczny. Atowakwon jest analogiem ubichinonu wykazującym aktywność przeciw grzybom Pneumocystis jiroveci, zarodźcom malarii i Toxoplasma gondii.

Zastosowanie

Atowakwon stosowany jest w leczeniu:

  • pneumocystozowego zapalenia płuc (PCP), chociaż lek nie jest zarejestrowany do terapii ciężkiego PCP; zasadniczo lekiem z wyboru w leczeniu pneumocystozy jest Ko-trimoksazol, ale atowakwon może być podawany pacjentom nietolerującym lub mającym alergię na ko-trimoksazol
  • toksoplazmozy, szczególnie u pacjentów z HIV/AIDS[3]
  • malarii, w skojarzeniu z drugim lekiem (prokwanilem) w preparacie Malarone (GlaxoSmithKline). Malarone ma mniej działań niepożądanych niż meflochina, ale koszt leczenia jest większy ponieważ lek podawany jest codziennie[4]. Stosowanie Malarone jest skuteczną metodą doustnego leczenia niepowikłanej zimnicy wywoływanej przez P. falciparum i stwarza nadzieję na nietoksyczną i skuteczną profilaktykę choroby wywoływanej przez P. falciparum oporne na chlorochinę[5].

Preparaty

Atowakwon jest dostępny w preparatach prostych i złożonych (z prokwanilem)[2]:

  • Preparaty proste: Atovaquone i Mepron
  • Preparaty złożone (atowakwon + prokwanil): Malarone, Atovaquone and Proguanil Hydrochloride, Atovaquone Proguanil

Dawkowanie

„Standardowa” tabletka Malarone zawiera 100 mg chlorowodorku prokwanilu i 250 mg atowakwonu. Tabletka „pediatryczna” zawiera 25 mg chlorowodorku prokwanilu i 62,5 mg atowakwonu.

Leczenie

W leczeniu dorosłych pacjentów stosuje się cztery „standardowe” tabletki jeden raz dziennie przez trzy dni. U dzieci dawkowanie zależy od masy ciała pacjenta:

  • 11 do 20 kg: 1 „standardowa” tabletka 1 raz dziennie przez 3 dni
  • 21 do 30 kg: 2 „standardowe” tabletki 1 raz dziennie przez 3 dni
  • 31 do 40 kg: 3 „standardowe” tabletki 1 raz dziennie przez 3 dni
  • 41 kg i więcej: dawkowanie jak u dorosłych pacjentów.

Malarone nie stosuje się u dzieci ważących mniej niż 10 kg. Tabletki pediatryczne nie są stosowane w leczeniu malarii.

Zapobieganie

Niektóre szczepy zarodźców są oporne na preparat i dlatego nie we wszystkich regionach zagrożenia malarycznego profilaktyka tym lekiem ma uzasadnienie. Odpowiednią absorpcję leku zapewnia równoczesne spożycie posiłku zawierającego tłuszcz, albo przynajmniej mleka.

Dawka leku dla dorosłych to jedna „standardowa” tabletka podana jeden lub dwa dni przed udaniem się w obszar zagrożenia malarycznego, i kontynuacja podawania leku i później przez siedem dni po powrocie do miejsca zamieszkania.

Dawka pediatryczna zależy od masy ciała dziecka:

  • 11–20 kg: 1 „pediatryczna” tabletka 1 raz dziennie;
  • 21–30 kg: 2 „pediatryczne” tabletki 1 raz dziennie
  • 31–40 kg: 3 „pediatryczne” tabletki 1 raz dziennie;
  • 41 kg i więcej: dawkowanie jak u dorosłych pacjentów.

Czas trwania terapii jest taki sam jak u dorosłych.

Oporność

Prokwanil działa uczulając mitochondria i działa synergistycznie z atowakwonem; często spotyka się w populacji mutacje w genie cytochromu b sprawiające, że atowakwon w monoterapii nie wywiera działania terapeutycznego. Mutacje Y268S i Y268C odpowiadają za oporność na preparat in vivo[6][7][8], ale są też inne niezidentyfikowane jeszcze mechanizmy oporności[9].

Przeciwwskazania

  • Nadwrażliwość na atowakwon lub chlorowodorek proguanilu albo którąkolwiek z substancji pomocniczych preparatu
  • zapobieganie malarii wywołanej przez P. falciparum u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek (klirens kreatyniny < 30 mL/min).

Interakcje z innymi lekami

  • Preparat Malarone podawany z metoklopramidem lub tetracyklinami powoduje istotny spadek stężenia atowakwonu w osoczu
  • Jednoczesne podawanie atowakwonu z indynawirem powoduje spadek stężenia minimalnego indynawiru o 23%.
  • Jednoczesne podawanie Malarone z ryfampicyną lub z ryfabutyną powoduje zmniejszenie stężenia atowakwonu w surowicy krwi o, odpowiednio, około 50% i 34%.

Przypisy

Szablon:Przypisy-lista

Linki zewnętrzne

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

  1. ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie SA
    BŁĄD PRZYPISÓW
  2. ↑ a b c Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie DrugBank
    BŁĄD PRZYPISÓW
  3. ↑ NAM & aidsmap: Toxoplasmosis – treatment key research.
  4. ↑ Malarone: New Malaria Medication With Fewer Side-effects.
  5. ↑ F.E. de Alencar i inni, Atovaquone and proguanil for the treatment of malaria in Brazil, „The Journal of Infectious Diseases”, 175 (6), 1997, s. 1544–1547, PMID: 9180204.
  6. ↑ Anna Färnert i inni, Evidence of Plasmodium falciparum malaria resistant to atovaquone and proguanil hydrochloride: case reports, „British Medical Journal”, 326 (7390), 2003, s. 628–629, DOI: 10.1136/bmj.326.7390.628, PMID: 12649236, PMCID: PMC151974.
  7. ↑ Q.L. Fivelman i inni, Malarone treatment failure and in-vitro confirmation of resistance of ''Plasmodium falciparum'' isolate from Lagos, Nigeria, „Malaria J”, s. 1, DOI: 10.1186/1475-2875-1-1, PMID: 12057021, PMCID: PMC111499.
  8. ↑ E. Schwartz, S. Bujanover, K.C. Kain, Genetic confirmation of atovaquone-proguanil-resistant ''Plasmodium falciparum'' malaria acquired by a nonimmune traveller to east Africa, „Clin Infect Dis”, s. 450–451, DOI: 10.1086/375599, PMID: 12884171.
  9. ↑ O. Wichmann i inni, Malarone treatment failure not associated with previously described mutations in the cytochrome b gene, „Malaria J”, s. 14, DOI: 10.1186/1475-2875-3-14, PMID: 15186499, PMCID: PMC425592.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Atowakwon&oldid=49685545”