Rzęsorek rzeczek: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
jadowite ssaki - aktualizacja informacji
Linia 33: Linia 33:


== Tryb życia ==
== Tryb życia ==
Aktywny [[Dzień|dniem]] i [[noc]]ą. Zwykle żyje samotnie. Wspaniale biega i nurkuje, a także potrafi biegać po dnie wody<ref name=":0" />. Ma toksyczną ślinę, którą paraliżuje zdobycz. Jest jednym z dwóch w Polsce jadowitych ssaków obok [[rzęsorek mniejszy|rzęsorka mniejszego]]<ref>{{Cytuj |tytuł = LOP » Strona startowa<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> |data dostępu = 2017-11-26 |opublikowany = www.lop.org.pl |url = http://www.lop.org.pl/?pageid=126&lang=pl}}</ref>. Przy zanurzaniu się w wodzie między ościstymi włosami gęstego futra pozostaje mnóstwo małych pęcherzyków powietrza. Nadają one rzęsorkowi srebrzysty wygląd, chronią przed utratą ciepła, ale i wypychają ku górze. Rzęsorek rzeczek poluje również na lądzie. Kopie korytarze w nadbrzeżnych skarpach. Korytarze wejściowe jego budowli są tak wąskie, że przepychając się przez nie mokry rzęsorek wyciska niemal całą wodę z futerka. Swoje gniazdo wyścieła częściami roślin. W swojej kryjówce regularnie gromadzi zapasy<ref name=":0" />.
Aktywny [[Dzień|dniem]] i [[noc]]ą. Zwykle żyje samotnie. Wspaniale biega i nurkuje, a także potrafi biegać po dnie wody<ref name=":0" />. Ma toksyczną ślinę, którą paraliżuje zdobycz. Jest jednym z dwóch w Polsce jadowitych ssaków obok [[ryjówka aksamitna|ryjówki aksamitnej]]<ref name="Kowalski22" />. Przy zanurzaniu się w wodzie między ościstymi włosami gęstego futra pozostaje mnóstwo małych pęcherzyków powietrza. Nadają one rzęsorkowi srebrzysty wygląd, chronią przed utratą ciepła, ale i wypychają ku górze. Rzęsorek rzeczek poluje również na lądzie. Kopie korytarze w nadbrzeżnych skarpach. Korytarze wejściowe jego budowli są tak wąskie, że przepychając się przez nie mokry rzęsorek wyciska niemal całą wodę z futerka. Swoje gniazdo wyścieła częściami roślin. W swojej kryjówce regularnie gromadzi zapasy<ref name=":0" />.


== Pokarm ==
== Pokarm ==
Linia 53: Linia 53:
* <ref name="miiz">Nazwa polska za: {{Cytuj książkę | autor = Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz| tytuł = Polskie nazewnictwo ssaków świata | wydawca = Muzeum i Instytut Zoologii PAN | miejsce = Warszawa | rok = 2015 | isbn = 978-83-88147-15-9| strony = 72}}</ref>
* <ref name="miiz">Nazwa polska za: {{Cytuj książkę | autor = Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz| tytuł = Polskie nazewnictwo ssaków świata | wydawca = Muzeum i Instytut Zoologii PAN | miejsce = Warszawa | rok = 2015 | isbn = 978-83-88147-15-9| strony = 72}}</ref>
* <ref name="msz">{{cytuj książkę |nazwisko = Kowalski (redaktor naukowy)| imię = K. |nazwisko2 = Krzanowski |imię2 = A. |nazwisko3 = Kubiak |imię3 = H.|nazwisko4 = Rzebik-Kowalska |imię4 = G. |nazwisko5 = Sych |imię5 = L. | wydanie = IV| tytuł = Ssaki |wydawca = Wiedza Powszechna| seria = Mały słownik zoologiczny | miejsce = Warszawa| rok = 1991| strony = 323 |isbn = 83-214-0637-8}}</ref>
* <ref name="msz">{{cytuj książkę |nazwisko = Kowalski (redaktor naukowy)| imię = K. |nazwisko2 = Krzanowski |imię2 = A. |nazwisko3 = Kubiak |imię3 = H.|nazwisko4 = Rzebik-Kowalska |imię4 = G. |nazwisko5 = Sych |imię5 = L. | wydanie = IV| tytuł = Ssaki |wydawca = Wiedza Powszechna| seria = Mały słownik zoologiczny | miejsce = Warszawa| rok = 1991| strony = 323 |isbn = 83-214-0637-8}}</ref>
<ref name=rozp2016>Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt ({{Dziennik Ustaw|2016|2183}}</ref>
* <ref name=rozp2016>Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt ({{Dziennik Ustaw|2016|2183}}</ref>
* <ref name="Kowalski22">{{Cytuj pismo |nazwisko=Kowalski |imię=Krzysztof |nazwisko2=Marciniak |imię2=Paweł |nazwisko3=Rychlik |imię3=Leszek |tytuł=A new, widespread venomous mammal species: hemolytic activity of Sorex araneus venom is similar to that of Neomys fodiens venom |url=https://zoologicalletters.biomedcentral.com/articles/10.1186/s40851-022-00191-5 |czasopismo =Zoological Letters |wolumin=8 |wydanie=7 |data =2022 |wydawca=BioMed Central Ltd (BMC). Part of Springer Nature |miejsce= |issn=2056-306X |doi=10.1186/s40851-022-00191-5 |pmid=35672837 |pmc PMC9172195 |data dostępu=2022-06-11 }}</ref>

}}
}}
{{Kontrola autorytatywna}}
{{Kontrola autorytatywna}}

Wersja z 12:37, 11 cze 2022

Rzęsorek rzeczek
Neomys fodiens[1]
(Pennant, 1771)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

ryjówkokształtne

Rodzina

ryjówkowate

Rodzaj

rzęsorek

Gatunek

rzęsorek rzeczek

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Rzęsorek rzeczek[3][4] (Neomys fodiens) – gatunek niewielkiego ssaka owadożernego z rodziny ryjówkowatych.

Występowanie i środowisko

Europa i Azja. W Polsce występuje na całym obszarze kraju, nad rzekami i strumieniami o czystym nurcie i czystym, żwirowatym lub piaszczystym dnie, również nad jeziorami, stawami i na terenach bagiennych.

Wygląd

Długość ciała: do 96 mm, długość ogona: do 80 mm, masa ciała: 9-25 g. Sierść gęsta, ciemna na stronie grzbietowej; wyraźna granica między ciemną sierścią na grzbiecie i jaśniejszą (prawie białą) sierścią na brzuchu. Powierzchnia palców tylnych łap pokryta sztywnym, dłuższym włosem (przystosowanie do pływania). Uszy ledwo wystające z futerka. Długi ogon, służący przy pływaniu jako ster, ma na spodniej stronie kil z białych, szczeciniastych włosów[5].

Tryb życia

Aktywny dniem i nocą. Zwykle żyje samotnie. Wspaniale biega i nurkuje, a także potrafi biegać po dnie wody[5]. Ma toksyczną ślinę, którą paraliżuje zdobycz. Jest jednym z dwóch w Polsce jadowitych ssaków obok ryjówki aksamitnej[6]. Przy zanurzaniu się w wodzie między ościstymi włosami gęstego futra pozostaje mnóstwo małych pęcherzyków powietrza. Nadają one rzęsorkowi srebrzysty wygląd, chronią przed utratą ciepła, ale i wypychają ku górze. Rzęsorek rzeczek poluje również na lądzie. Kopie korytarze w nadbrzeżnych skarpach. Korytarze wejściowe jego budowli są tak wąskie, że przepychając się przez nie mokry rzęsorek wyciska niemal całą wodę z futerka. Swoje gniazdo wyścieła częściami roślin. W swojej kryjówce regularnie gromadzi zapasy[5].

Pokarm

Odżywia się głównie zwierzętami wodnymi, jak larwy owadów, kijanki, małe ryby, ślimaki.

Rozmnażanie

Okres godowy trwa od kwietnia do września. Ciąża 24-27 dni[5]. Od 2 do 3 miotów w roku, po 4-8 młodych w miocie; samodzielność młode osiągają już w wieku 6 tygodni; dojrzałość płciową uzyskują w 4 miesiącu życia; młode urodzone wczesną wiosną mogą rozmnażać się jeszcze tego samego roku.

Inne uwagi

  • Jest ogniwem w przenoszeniu tularemii.
  • W Polsce podlega częściowej ochronie gatunkowej[7].

Zobacz też

Przypisy

  1. Neomys fodiens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. R. Hutterer i inni, Neomys fodiens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-08-16] (ang.).
  3. Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 72. ISBN 978-83-88147-15-9.
  4. K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 323, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
  5. a b c d Ewa. Żuchowska, Ssaki, Wyd. 2, Warszawa: MUZA, 1995, ISBN 83-7079-404-1, OCLC 751420339.
  6. Krzysztof Kowalski, Paweł Marciniak, Leszek Rychlik. A new, widespread venomous mammal species: hemolytic activity of Sorex araneus venom is similar to that of Neomys fodiens venom. „Zoological Letters”. 8 (7), 2022. BioMed Central Ltd (BMC). Part of Springer Nature. DOI: 10.1186/s40851-022-00191-5. ISSN 2056-306X. PMID: 35672837. [dostęp 2022-06-11]. 
  7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183