Achema
55°05′07″N 24°19′50″E/55,085278 24,330556
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
1962 |
| Forma prawna |
Spółka akcyjna |
Położenie na mapie Litwy  | |
| 55°05′07″N 24°19′50″E/55,085278 24,330556
| |
| Strona internetowa | |
Achema A.B. – litewskie przedsiębiorstwo działające w branży chemicznej, specjalizujące się w produkcji nawozów sztucznych.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budowę zakładu produkującego nawozy azotowe zlokalizowanego w Janowie, na terenie Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej rozpoczęto w 1962 roku. Przedsiębiorstwo nosiło wówczas nazwę Azotas. Pierwszą instalację (A-1), produkującą wodę amoniakalną uruchomiona w 1965 roku. W 1968 roku uruchomiono wytwórnię metanolu.
W 1971 roku uruchomiono kolejną jednostkę produkcji wody amoniakalnej (A-2), a także dwie instalacje wytwarzające mocznik. W 1972 roku rozpoczęto produkcję kwasu azotowego, co pozwoliło wydłużyć łańcuch produktowy o azotan amonu, który zaczęto wytwarzać w 1973 roku. W tym samym roku uruchomiono linię produkcyjną żywic mocznikowo-formaldehydowych oraz dyspersji poli(octanu winylu). W latach 70. XX wieku uruchomiono kolejne instalacje produkujące kwas azotowy i amoniak, a także wytwórnię formaliny (1979). W 1987 roku rozpoczęto produkcję ciekłych nawozów NPK.
W 1994 roku, po uzyskaniu niepodległości przez Litwę, przedsiębiorstwo zostało sprywatyzowane i przekształcone w spółkę akcyjną ((lit.) akcinė bendrovė) o nazwie Achema A.B.
W 1995 ofertę spółki poszerzono o roztwór saletrzano-mocznikowy (urea-ammonium nitrate (UAN)), w 1999 o roztwór siarczanu glinu, a w 2003 o azotan amonowo-wapniowy. W 2007 roku uruchomiono instalacje produkujące ciekły dwutlenek węgla, a także AdBlue. W 2008 roku rozpoczęto produkcję żywic melaminowych.
Zakład zasilany jest energią wytwarzaną m.in. przez dwie elektrociepłownie kogeneracyjne, uruchomione w 2003 i 2011 roku.
Produkty[edytuj | edytuj kod]
Zdolności produkcyjne instalacji Achemy[1]
| Produkt | Roczne zdolności produkcyjne [tys. ton] |
|---|---|
| kwas azotowy | 1410 |
| amoniak | 1117 |
| mocznik | 785 |
| azotan amonu | 561 |
| roztwór saletrzano-mocznikowy (UAN) | 1336 |
| azotan amonowo-wapniowy | 450 |
| AdBlue | 64 |
| formalina | 66,5 |
| żywice mocznikowo-formaldehydowe | 82,5 |
Wyciek amoniaku (1989)[edytuj | edytuj kod]
20 marca 1989 na terenie zakładu doszło do poważnego wypadku. W 10-tonowym zbiorniku magazynowym ciekłego amoniaku doszło do gwałtownego wzrostu ciśnienia, które zniszczyło zbiornik i spowodowało uwolnienie blisko 7,5 tony tej substancji. Amoniak utworzył 70-centymetrową warstwę na powierzchni ziemi, a następnie gwałtownie odparował i uległ samozapłonowi, powodując pożar wszystkich obiektów w sąsiedztwie, w tym zbiorników zawierających 15 tys. ton. nawozów NPK 11-11-11. Opary amoniaku i produkty rozkładu nawozów azotowych utworzyły chmurę, która skaziła obszar o powierzchni ok. 400 km². W wypadku oraz w trakcie akcji ratowniczej zginęło 7 osób, a 57 zostało rannych. Z obszaru Janowa i okolic ewakuowano ok. 32 tys. osób[2].
Prywatyzacja polskiego przemysłu chemicznego[edytuj | edytuj kod]
Achema kilkakrotnie wyrażała zainteresowanie udziałem w prywatyzacji spółek polskiego przemysłu chemicznego. W 2009 roku była na tzw. krótkiej liście firm, które złożyły oferty na zakup Ciechu, Zakładów Azotowych w Tarnowie-Mościcach oraz Zakładów Azotowych w Kędzierzynie[3]. W 2010 roku Achema była wymianiana wśród kandydatów zainteresowanych nabyciem spółki Anwil od PKN Orlen[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dane ze strony firmy (dostęp 2018-03-25).
- ↑ Lithuania ammonia accident. icheme.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-26)]., Bengt Orvar Anderson, komunikat na sympozjum ICHEME, 1991.
- ↑ German PCC says placed bid for three Polish rivals, Reuters, 18 grudnia 2009.
- ↑ Kto kupi włocławski Anwil? PKN „Orlen” wciąż na etapie oceny ofert, Gazeta Pomorska, 12 marca 2010.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Historia na stronie firmy