Aludra
| η Canis Majoris | |||||||||||||||||||
 Położenie gwiazdy | |||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
07h 24m 05,702s[1] | ||||||||||||||||||
| Deklinacja |
−29° 18′ 11,18″[1] | ||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
5,81 ± 0,42 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
41,10 ± 2,0 km/s[1] | ||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
B5 Ia[1] | ||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||
| Wiek |
~12 mln lat[2] | ||||||||||||||||||
| Temperatura |
13 500 K[2] | ||||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Aludra (Eta Canis Majoris, η CMa) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Tradycyjna nazwa gwiazdy, Aludra, wywodzi się od arabskiego العذراء Al ʽAdhrā, co oznacza „pannę”. Nazwa „panien” oznaczała starożytny arabski asteryzm obejmujący gwiazdy Adara, Wezen i ο² CMa[3]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 formalnie zatwierdziła użycie nazwy Aludra dla określenia tej gwiazdy[4].
Charakterystyka obserwacyjna[edytuj | edytuj kod]
Obserwowana wielkość gwiazdowa Eta Canis Majoris to 2,45m[5]. Gwiazdę można obserwować z terenu Polski.
Charakterystyka fizyczna[edytuj | edytuj kod]
Eta Canis Majoris to błękitny nadolbrzym należący do typu widmowego B5 Ia. Gwiazda ma temperaturę 13 500 K, natomiast pozostałe parametry są niepewne ze względu na niepewną odległość tej gwiazdy od Słońca[2]. Pomiar paralaksy z sondy Hipparcos jest obarczony bardzo dużą niepewnością i wskazuje, że jest ona odległa o około 1990 lat świetlnych od Słońca[5]. Aludra należy do asocjacji Collinder 121, której średnia odległość to 1760 lat świetlnych. Zakładając, że jest to rzeczywista odległość tego nadolbrzyma, można obliczyć, że gwiazda ma jasność 66 tysięcy razy większą niż Słońce, promień 47 razy większy niż promień Słońca i najprawdopodobniej około 15 razy większą masę. Wiek tej gwiazdy to około 12 milionów lat. Ze względu na wiatr gwiazdowy unoszący 10 milionów razy więcej masy niż wiatr słoneczny, Aludra traci około jedną milionową masy Słońca na rok i utraciła już około 1/3 M☉, tworząc obłok materii rejestrowany w zakresie podczerwonym. Ostatecznie gwiazda eksploduje jako supernowa[2].
Aludra jest gwiazdą optycznie podwójną. Słabszy składnik widoczny niecałe trzy minuty kątowe od niej, oznaczony HD 58324, nie jest jednak związany grawitacyjnie z nadolbrzymem; znajduje się w odległości 600 lat świetlnych od Słońca. Jest to gwiazda typu widmowego A o wielkości obserwowanej 6,77m[2][6][7].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- lista gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa
- lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
- lista najjaśniejszych gwiazd według jasności wizualnej
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Aludra w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h Jim Kaler: ALUDRA (Eta Canis Majoris). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2018-08-20]. (ang.).
- ↑ Canis Major, the Greater Dog. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 129. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-01-24].
- ↑ a b Anderson E., Francis C: HIP 35904. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-08-20]. (ang.).
- ↑ Mason et al.: WDS J07241-2918A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
- ↑ HD 58324 w bazie SIMBAD (ang.)