Antoni Orsik

Antoni Orsik

„Bończa”

Data i miejsce urodzenia	27 czerwca 1899 Mińsk Litewski
Data śmierci	17 września 1975
Zawód, zajęcie	lekarz
Narodowość	polska
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Dzieci	Janusz Orsik
Odznaczenia

Antoni Orsik (ur. 27 czerwca 1899 w Mińsku Litewskim, zm. 17 września 1975) – polski lekarz, major Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się 27 czerwca 1899 w Mińsku Litewskim i w tym mieście ukończył szkołę podstawową oraz sześcioletnie gimnazjum.

W 1917 zaciągnął się do wojska do I Korpusu gen. Dowbora-Muśnickiego. Po rozwiązaniu I Korpusu przyjechał do centralnej Polski i zgłosił się do wojska, w którym służył do 1918, a następnie uczęszczał do Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej zgłosił się ponownie do wojska i służył w kawalerii w stopniu kaprala, walcząc na froncie wschodnim.

W latach 1921–28 studiował w Uniwersytecie Warszawskim, a następnie rozpoczął pracę jako lekarz w Ubezpieczalni Społecznej w Ożarowie. Udzielał się społecznie, był prezesem Towarzystwa Przyjaciół Ożarowa oraz lekarzem Ochotniczej Straży Pożarnej. W 1938 podjął pracę jako lekarz w Państwowych Zakładach Lotniczych na Okęciu.

We wrześniu 1939 został wysłany z grupą rekrutów na wschód Polski. Dotarł do Mieni, gdzie zgłosił się do szpitala polowego i pracował do końca kampanii wrześniowej. Po zwolnieniu powrócił do Ożarowa i pracował w Ośrodku Zdrowia.

W 1940 wstąpił do ZWZ, przyjmując pseudonim „Bończa”, i został mianowany szefem Służby Zdrowia (kryptonim „Adam”) VII Rejonu „Jelsk-Jaworzyn” 7 Obwodu „Obroża”. Zorganizował służbę zdrowia oraz prowadził szkolenia sanitarne żołnierzy VII Rejonu. Wspomina Zofia Głodkowska:

„Doktor Antoni Orsik, szef konspiracyjnej służby zdrowia VII obwodu »Obroża«, w 1944 zorganizował służbę sanitarną, prowadząc szkolenie żołnierzy, w większości dziewcząt i kobiet z Wojskowej Służby Kobiet (WSK). Przygotowywał je do pracy w charakterze sanitariuszek potrzebnych, jak przewidywano, do pielęgnacji rannych i chorych w chwili wybuchu powstania. Pomagały mu wykwalifikowane instruktorki, wśród nich dr stomatologii Pelagia Smolińska”.

Szpital dla powstańców z Warszawy mieścił się na terenie ówczesnej huty szkła oraz w domu rotmistrza Reklewskiego w Ołtarzewie.

W kwietniu 1945 Antoni Orsik został zmobilizowany do Ludowego Wojska Polskiego i dostał przydział do Oficerskiej Szkoły Samochodowej w Bydgoszczy w stopniu kapitana, a następnie do Poznania do wojskowego szpitala ginekologiczno-położniczego jako ordynator oddziału.

W parę miesięcy później dostał przeniesienie do Warszawy na stanowisko szefa ambulatorium przy Sztabie Generalnym oraz awans do stopnia majora. Po niecałych dwóch latach pracy zwolnił się z tego stanowiska i prowadził praktykę lekarską w Ożarowie Mazowieckim.

W okresie międzywojennym został odznaczony medalami: Niepodległości, 10-lecia i Polska Swemu Obrońcy; oraz po II wojnie Srebrnym Krzyżem Zasługi i medalami: za Warszawę, za Odrę i Nysę, Zwycięstwa i Wolności oraz Odznaką Grunwaldzką.

Zmarł 17 września 1975.

Bibliografia

• Notki biograficzne: Orsik Antoni „Bończa”. W: Praca zbiorowa:Stanisława Buczyńska i inni: Walka mieszkańców Ożarowa z okupantem w latach 1939–1945. red. Izabella Olędzka-Graffstein (przewod.). Ożarów Mazowiecki: Komisja Historyczna Koła nr 7 „Jaworzyn” Okręgu Warszawa-Powiat Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, 1994, s. 281–282. ISBN 83-903152-0-3.