Circus (ptaki)
(Przekierowano z Błotniaki)
| Circus[1] | |||||
| Lacépedee, 1799[2] | |||||
 Przedstawiciel rodzaju – błotniak moczarowy (C. approximans) | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Infragromada | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Plemię | |||||
| Rodzaj |
Circus | ||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
|
Falco aeruginosus Linnaeus, 1758 | |||||
| |||||
| Gatunki | |||||
| |||||
Circus – rodzaj ptaków z podrodziny jastrzębi (Accipitrinae) w rodzinie jastrzębiowatych (Accipitridae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki drapieżne, zamieszkujące Eurazję, Afrykę, Australazję i Amerykę[11].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 39–61 cm, rozpiętość skrzydeł 90–155 cm; masa ciała samic 254–1080 g, samców 227–740 g[11]. Ptaki te szybują na skrzydłach uniesionych w kształcie litery V. Polują, zataczając powoli kręgi. Zamieszkują tereny otwarte; preferują obszary podmokłe.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Circus: gr. κιρκος kirkos „częściowo mityczny jastrząb”, nazwany tak od jego krążącego lotu, od κιρκος kirkos „krąg”, wspomniany przez wielu autorów klasycznych, a później utożsamiany z błotniakiem zbożowym (por. κιρκη kirkē „ptak”, do którego odwołuje się Aelianus, różni się od κιρκος kirkos, ale nadal nie zidentyfikowany)[12].
- Pygargus: gr. πυγαργος pugargos „jastrząb z białym kuprem”, od πυγη pugē „zad, kuper”; αργος argos biały[12]. Gatunek typowy: Pygargus dispar Koch, 1816 (= Falco cyaneus Linnaeus, 1766).
- Strigiceps: łac. strix, strigis „sowa”; -ceps „-głowy”, od caput, capitis „głowa”[12]. Gatunek typowy: Falco cyaneus Linnaeus, 1758.
- Glaucopterix, Glaucopteryx: gr. γλαυκος glaukos „niebiesko-szary, modry”; πτερυξ pterux, πτερυγος pterugos „skrzydło”[12]. Gatunek typowy: Falco pygargus Linnaeus, 1758.
- Spizacircus: gr. σπιζιας spizias „jastrząb”, od σπιζα spiza „zięba”, od σπιζω spizō „ćwierkać”; πιαζω piazō „chwytać”; rodzaj Circus Lacépède, 1799[12]. Gatunek typowy: Circus macropterus Vieillot, 1816 (= Falco brasiliensis J.F. Gmelin, 1788 (= Falco buffoni J.F. Gmelin, 1788)).
- Spilocircus: gr. σπιλος spilos „plamka”; rodzaj Circus Lacépède, 1799[12]. Gatunek typowy: Circus jardinii Gould, 1838 (= Circus assimilis Jardine & Selby, 1828).
- Pterocircus: gr. πτερον pteron „skrzydło”; rodzaj Circus Lacépède, 1799[12]. Gatunek typowy: Falco pygargus Linnaeus, 1758.
- Eucircus: gr. ευ eu „drobny”; rodzaj Circus Lacépède, 1799[12]. Gatunek typowy: Falco aeruginosus Linnaeus, 1758.
- Melanocircus: gr. μελας melas, μελανος melanos „czarny”; rodzaj Circus Lacépède, 1799[12]. Gatunek typowy: Falco maurus Temminck, 1828.
- Pseudocircus: gr. ψευδος pseudos „fałszywy”; rodzaj Circus Lacépède, 1799[12]. Gatunek typowy: Falco macrourus S.G. Gmelin, 1770.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Zachodzi potrzeba zbadania relacji zachodzących pomiędzy Circus a Accipiter[13]. Do rodzaju należą następujące gatunki[14]:
- Circus buffoni (J.F. Gmelin, 1788) – błotniak długoskrzydły
- Circus pygargus (Linnaeus, 1758) – błotniak łąkowy
- Circus melanoleucos (Pennant, 1769) – błotniak czarnogłowy
- Circus ranivorus (Daudin, 1800) – błotniak afrykański
- Circus aeruginosus (Linnaeus, 1758) – błotniak stawowy
- Circus approximans Peale, 1848 – błotniak moczarowy
- Circus spilonotus Kaup, 1847 – błotniak wschodni
- Circus maillardi J. Verreaux, 1862 – błotniak malgaski
- Circus macrosceles A. Newton, 1863 – błotniak maskareński – takson wyodrębniony ostatnio z C. maillardi[15][16]
- Circus assimilis Jardine & Selby, 1828 – błotniak plamisty
- Circus maurus (Temminck, 1828) – błotniak czarny
- Circus macrourus (S.G. Gmelin, 1770) – błotniak stepowy
- Circus cyaneus (Linnaeus, 1766) – błotniak zbożowy
- Circus hudsonius (Linnaeus, 1766) – błotniak amerykański – takson wyodrębniony ostatnio z C. cyaneus[17][18]
- Circus cinereus Vieillot, 1816 – błotniak prążkowany
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Circus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ B.G. de Lacépède: Discours d’ouverture et de clôture du cours d’histoire naturelle, donné dans le Muséum national d’Histoire naturelle, l’an VII de la République, et tableaux méthodiques des mammifères et des oiseaux. Paris: Plassan, 1799, s. 4. (fr.).
- ↑ C.L. Koch: System der baierischen Zoologie: zum Gebrauch als Taschenbuch. Nürnberg: in Kommission bei der Steinischen Buchhandlung, 1816, s. 127. (niem.).
- ↑ Ch.L. Bonaparte. Saggio di una distribuzione metodica degli Animali Vertébrati. „Giornale Arcadico di Scienze Lettere ed Arti”. 49, s. 36, 1831. (ang.).
- ↑ a b J.J. Kaup: Classification der Säugethiere und Vögel. Darmstadt: C. W. Leske, 1844, s. 113. (niem.).
- ↑ J.J. Kaup. Ueber Falken. Mit besonderer Berücksichtigung der im Museum der Senckenbergischen naturforschenden Gesellschaft aufgestellten Arten. „Museum Senckenbergianum”. 3 (3), s. 258, 1845. (niem.).
- ↑ J.J. Kaup. Zwente Monographie. Die genera der Milvinae. „Isis von Oken”. Jahrgang 1847, s. 89, 101, 1847. (niem.).
- ↑ J.J. Kaup. Corrigirte Uebersicht der Falconidae. „Archiv für Naturgeschichte”. 16 (1), s. 32, 1850. (niem.).
- ↑ A. Acloque: Faune de France, contenant la description des espèces indigènes disposées en tableaux analytiques; et illustrée de figures représentant les types caractéristiques des genres. Cz. 1. Paris: Librairie J.-B. Baillière et Fils, 19 rue Hautefeuille, près du boulevard Saint-Germain, 1900, s. 122. (fr.).
- ↑ a b A. Roberts. Review of the nomenclature of South African birds. „Annals of the Transvaal Museum”. 8 (4), s. 207, 1922. (ang.).
- ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hawks, Eagles, and Kites (Accipitridae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.accipi1.01. [dostęp 2020-06-01]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ H.R.L. Lerner, M.C. Klaver & D.P. Mindell. Molecular Phylogenetics of the Buteonine Birds of Prey (Accipteridae). „The Auk”. 125 (2), s. 304–315, 2008. DOI: 10.1525/auk.2008.06161. (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-06-01].
- ↑ R. Simmons: Harriers of the World: Their Behaviour and Ecology. USA: Oxford University Press, 2000. ISBN 0-19-854964-4. (ang.).
- ↑ M. Wink & H. Sauer-Gürth: Advances in the molecular systematics of African raptors. W: Raptors at Risk. WWGBP & MME/BirdLife Hungary, 2000, s. 135–147. ISBN 0-88839-478-0. (ang.).
- ↑ G. Oatley, R.E. Simmons & J. Fuchs. A molecular phylogeny of the harriers (Circus, Accipitridae) indicate the role of long distance dispersal and migration in diversification. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 85, s. 150–160, 2015. DOI: 10.1016/j.ympev.2015.01.013. (ang.).
- ↑ G.J. Etherington & J.A. Mobley. Molecular phylogeny, morphology and life-history comparisons within Circus cyaneus reveal the presence of two distinct evolutionary lineages. „Avian Research”. 7 (17), s. 1–12, 2016. DOI: 10.1186/s40657-016-0052-3. (ang.).
