Bogusław Parczewski
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku |
Cmentarz przy ul. Gliwickiej 32 w Katowicach (mogiła nie istnieje) |
| Zawód, zajęcie |
lekarz |
| Narodowość |
polska |
| Rodzice |
Erazm Parczewski, Tekla Wolszlegier |
| Krewni i powinowaci |
Wojciech Parczewski, |
Bogusław Parczewski (ur. 14 sierpnia 1869 w Belnie, zm. 4 września 1935 w Katowicach)[1] – polski lekarz, działacz społeczny, powstaniec śląski, filantrop.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie właściciela ziemskiego Erazma Parczewskiego, pierwszego posła polskiego do parlamentu niemieckiego z powiatu świeckiego w latach 1874–1876, i małżonki Tekli z Wolszlegierów[2]. W 1888 roku ukończył gimnazjum św. Magdaleny w Poznaniu, następnie studiował medycynę we Wrocławiu, a potem w Lipsku, gdzie w lutym 1894 złożył egzamin państwowy i uzyskał stopień doktora medycyny na podstawie dysertacji Ein Beitrag zur Kasuistik der Histeria Virilis. Po studiach rozpoczął praktykę lekarską w Poznaniu, od maja do lipca 1898 roku pracował w klinice doktora Karla Pawlíka na Uniwersytecie Karola w Pradze. W grudniu 1898 osiedlił się w Bytomiu[3].
Podczas pobytu w Bytomiu działał w polskich organizacjach, takich jak Towarzystwo Czytelni Ludowych czy Górnośląskie Towarzystwo Literackie. Był członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Ludowego. Brał udział w walce polskich lekarzy z niemieckimi o wolny wybór lekarzy do śląskich kas chorych. Był współzałożycielem Towarzystwa Lekarzy Polaków na Śląsku, w latach późniejszych otrzymał godność członka honorowego TLP. Był również współzałożycielem, a następnie członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Turystycznego „Beskid”[4] w Cieszynie. W 1913 został członkiem zarządu Rady Nadzorczej Banku Ludowego w Bytomiu.
W czasie I wojny, od sierpnia 1915 roku pełnił służbę jako lekarz[5]. Po powrocie do Bytomia w 1918 roku pełnił w czasie III powstania śląskiego służbę lekarską w punkcie opatrunkowym w Rozbarku i równocześnie prowadził szpitale powstańcze w Szarleju i Miechowicach[6]. Był zastępcą przewodniczącego Polskiego Komitetu Wyborczego dla Śląska na okręg wyborczy bytomsko-tarnogórski, w którego zarządzie pełnił funkcję skarbnika. Po zamordowaniu przez Niemców 17 sierpnia 1920 Andrzeja Mielęckiego został przewodniczącym Komitetu Sierocińca im A. Mielęckiego w Bytomiu i pow. bytomskim[7]. Po przyznaniu Polsce wschodniej części Górnego Śląska przeprowadził się 2 stycznia 1922 z Bytomia do Katowic, gdzie pracował jako lekarz ginekolog do śmierci.
Był członkiem zarządu Dzielnicy Śląskiej „Sokoła”. W Związku Gospodarczym Lekarzy Polaków Województwa Śląskiego pełnił funkcję przewodniczącego sądu honorowego. W roku 1923 był współzałożycielem Oddziału Górnośląskiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego[8] w Katowicach i zastępcą przewodniczącego jego zarządu, a później członkiem honorowym PTT. W latach 1926–30 był członkiem Magistratu (radnym) miasta Katowic.
Nie założył rodziny, swoje dochody przeznaczał głównie na cele społeczne[9]. Prócz wspomagania ubogich, był też mecenasem artystów, wspierał finansowo Macierz Szkolną w Gdańsku. Swój księgozbiór przekazał dla Śląska, dzieląc go pomiędzy Towarzystwo Lekarzy Polaków na Śląsku i Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Katowicach, którego był prezesem w latach 1902–20.
Jego imię nosi ulica w Katowicach w dzielnicy Brynów.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bogusław Parczewski h. Nałęcz. Sejm-Wielki.pl. [dostęp 2015-09-17].
- ↑ Krzysztof Brożek: Bogusław Parczewski. W: Emanuel Rostworowski (red.): Polski słownik biograficzny T. 25, Padło Jan–Piątkiewicz Aleksander,. Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980. ISBN 83-86301-01-5. [dostęp 2015-09-18].
- ↑ Stanisław Kobyliński: Wspomnienie pośmiertne, dr med. Bogusław Parczewski. W: Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku, 1936, R. 5. Katowice: Towarzystwo Przyjaciół Nauk na Śląsku, 1936, s. 325-328.
- ↑ Władysław Sosna: Wokół polskiej turystyki na Śląsku Cieszyńskim. W: Władysław Sosna (red.): Śląsk Cieszyński: środowisko naturalne: zarys dziejów: zarys kultury materialnej i duchowej. Cieszyn: Macierz Ziemi Cieszyńskiej, 2001. ISBN 978-83-88271-02-1.
- ↑ Adam Benisz, W burzy życia, Mieczysław Wrzosek (red.), Opole: Instytut Śląski, 1976, OCLC 490816340 (pol.).
- ↑ Franciszek Hawranek: Encyklopedia powstań śląskich. Opole: Wydawnictwo Instytutu Śląskiego w Opolu, 1982, s. 373.
- ↑ iwa. Lekarz – konspirator. Dr Bogusław Parczewski. „Gazeta Wyborcza Katowice”. 171, s. 7, 1997-07-24. Warszawa: Agora SA. ISSN 0860-908X.
- ↑ Władysław Krygowski: Dzieje Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1988-01-01. ISBN 978-83-7005-200-3. [dostęp 2015-09-17]. (pol.).
- ↑ Z księgi żałobnej. Śp. dr Bogusław Parczewski. „Polonia”. r. 12 (3915), s. 7,9, 1935-09-06. Katowice: Śląskie Zakłady Graficzne i Wydawnicze „Polonia” Spółka Akcyjna.