Catumiri
| Catumiri | |
| Guadanucci, 2004 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Infrarząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
Catumiri |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Catumiri petropolium Guadanucci, 2004 | |
Catumiri – rodzaj pająków z infrarzędu ptaszników i rodziny ptasznikowatych. Obejmuje 4 opisane gatunki. Zamieszkuje Amerykę Południową od środkowej Brazylii przez Urugwaj po Argentynę i Chile.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Pająki te osiągają od 11 do niespełna 15 mm długości ciała, co czyni je jednymi z najmniejszych ptasznikowatych[1][2]. Mają karapaks o słabo wyodrębnionej części tułowiowej i prostej bruździe tułowiowej. Oczy umieszczone są na słabo wyniesionym, szerszym niż dłuższym wzgórku. Oczy pary przednio-bocznej leżą bardziej z przodu niż pary przednio-środkowej, zaś oczy pary tylno-bocznej bardziej z tyłu niż pary tylno-środkowej. Szczękoczułki pozbawione są rastellum[1]. Znacznie szersza niż dłuższa warga dolna wyróżnia Catumiri od wszystkich pozostałych Ischnocolinae z wyjątkiem rodzaju Dolichothele[1][3][2]. Na wardze dolnej znajduje się nie więcej niż 10 kuspuli[1], co stanowi liczbę znacznie mniejszą niż u innych neotropikalnych Ischnocolinae z wyjątkiem Dolichothele[2][3]. Szczęki dysponują wyraźnym płatem przednim z 5–44 kuspulami w kącie wewnętrzno-nasadowym. Kształt sternum jest okrągły lub owalny. Wszystkie położone na sternum przyczepy mięśni (sigillae) umieszczone są blisko jego krawędzi, a tylne z nich są największe[1].
Odnóża mają stopy o skopulach podzielonych podłużnym pasmem grubych szczecinek[1][2], tylko w przypadku pierwszej i drugiej pary u C. petropolium pasma tego brak i skopule pozostają niepodzielone. Skopule na spodach nadstopiów pierwszej pary zajmują mniej niż połowę ich długości, a na tych pary ostatniej występują tylko w połowie wierzchołkowej[1]. Trichobotria maczugowate tworzą krótki, pośrodkowy szereg w wierzchołkowej części stopy[2]. Przypazurkowe kępki włosków są dobrze wykształcone[1]. Samce mają pazurki parzyste zaopatrzone w zęby na krawędziach przednio-bocznych, co wyraźnie odróżnia je od przedstawicieli Dolichothele[1][3][2]. Nie mają pazurka trzeciego[1].
Opistosoma pozbawiona jest włosków drażniących[2]. Cechuje się bardzo krótkimi, jednoczłonowymi kądziołkami przędnymi pary tylno-środkowej oraz trójczłonowymi kądziołkami przędnymi pary tylno-bocznej o palcowatym członie wierzchołkowym[1].
Genitalia samicy mają parzyste, dłuższe niż szersze zbiorniki nasienne[1], odróżniające się od tych u Dolichothele obecnością na każdej tylko jednego, sferycznego płata końcowego (terminus)[1][3][2]. Nogogłaszczki samca mają dłuższe niż szersze, dwupłatowe cymbium[1]. Apofiza na ich goleni jest u C. petropolium nieobecna, u C. argentinensis ograniczona do pojedynczej, krótkiej gałęzi, a u pozostałych gatunków złożona z krótkiej gałęzi retrolateralnej i mocno uwstecznionej gałęzi prolateralnej[2]. Bulbus dysponuje cienkim, prostym do zakrzywionego embolusem[1].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj neotropikalny, znany z Brazylii, Urugwaju, Argentyny i Chile. C. chicaoi i C. petropolium zasiedlają formację Mata Atlântica[2], ten pierwszy na terenie Bahii, ten drugi zaś na terenie stanu Rio de Janeiro[1]. C. parvum znany jest z Rio Grande do Sul i Urugwaju. Najdalej na południe występuje C. argentinense. Podawany jest z północnej i środkowej Argentyny[1][2] oraz środkowego Chile[1].
Samce z tego rodzaju spotykane były po korą drzew, kamieniami oraz podczas wędrówek wśród ściółki[2].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson ten wprowadził w 2004 roku José Paulo Leite Guadanucci. Zaliczył on do niego cztery gatunki, typowym wyznaczając opisanego w tej samej publikacji C. petropolium[1][4]. Nazwa rodzajowa Catumiri wywodzi się z języka tupi, w którym oznacza „bardzo mały”. Nawiązuje ona do rozmiarów tych zwierząt, czyniących je jednymi z najmniejszych ptasznikowatych[1].
Do rodzaju tego zalicza się 4 opisane gatunki[4]:
- Catumiri argentinense (Mello-Leitão, 1941)
- Catumiri chicaoi Guadanucci, 2004
- Catumiri parvum (Keyserling, 1878)
- Catumiri petropolium Guadanucci, 2004
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t J.P.L. Guadanucci. A revision of the Neotropical spider genus Oligoxystre Vellard 1924 (Theraphosidae, Ischnocolinae). „Zootaxa”. 1555, s. 1-20, 2007. DOI: 10.11646/zootaxa.1555.1.1.
- ↑ a b c d e f g h i j k l José Paulo, Leite Guadanucci, Chapter 3. Ischnocolinae and Schismatothelinae, [w:] Fernando Pérez-Miles (red.), New World Tarantulas. Taxonomy, Biogeography and Evolutionary Biology of Theraphosidae, „Zoological Monographs”, 6, Springer Nature Switzerland AG, 2020, s. 86-91, DOI: 10.1007/978-3-030-48644-0, ISBN 978-3-030-48644-0, ISSN 2523-3912.
- ↑ a b c d Sylvia Marlene Lucas, Rafael Prezzi Indicatti. Revalidation of Dolichothele Mello-Leitão and notes on Hapalotremus Simon (Araneae, Mygalomorphae, Theraphosidae). „Studies on Neotropical Fauna and Environment”. 50 (3), s. 204-212, 2015. Taylor & Francis. DOI: 10.1080/01650521.2015.1103553.
- ↑ a b Gen. Catumiri Guadanucci, 2004. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2021-11-28].