Woszczyneczka miękka
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
woszczyneczka miękka |
| Nazwa systematyczna | |
| Ceriporiopsis mucida (Pers.) Gilb. & Ryvarden Mycotaxon 22(2): 364 (1985) | |
Woszczyneczka miękka (Ceriporiopsis mucida (Pers.) Gilb. & Ryvarden) – gatunek grzybów z rzędu żagwiowców (Poluyporales)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ceriporiopsis, Meruliaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Gatunek ten opisał w 1796 roku Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Poria mucida. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu Robert Lee Gilbertson i Leif Ryvarden w 1985 r.[1]
Ma 13 synonimów. Niektóre z nich:
- Agaricus mucidus (Pers.) E.H.L. Krause 1932
- Fibuloporia donkii Domański 1969
- Fibuloporia mucida (Pers.) Niemelä 1982
- Porpomyces mucidus (Pers.) Jülich 1982[2].
Gatunek ten opisywany był jako huba pleśniowata (Józef Jundziłł 1830), huba pleśniowa (Franciszek Błoński 1888), porak spleśniały (K. Zalewski 1948), sprzążkownica miękka (Stanisław Domański 1965)[3]. W 1999 r. Władysław Wojewoda zaproponował polską nazwę woszczyneczka miękka. Nazwa ta jest spójna z nazwą naukową[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Poliporoidalny, roczny, rozpostarty, o grubości do 3 mm, do podłoża słabo przyrośnięty. W stanie świeżym miękki, po wysuszeniu kruchy. Brzeg o zmiennej szerokości, czasem do 1 cm, o barwie od białej do jasnokremowej, błonkowaty, puszysto postrzępiony, często przechodzącym w białe ryzomorfy o grubości do 0,5 mm. Miąższ biały, bardzo cienki, gołym okiem ledwo dostrzegalny. Rurki o długości do 2 mm, a na pionowym podłożu do 4 mm i wówczas przeważnie w całości otwarte. Ostrza rurek gęsto biało orzęsione. Pory o średnicy 0,15–0,35 mm, w liczbie 3-6 na 1 mm, dość nieregularne, koliste lub wydłużone, czasami kanciaste[4].
- Cechy mikroskopowe
System strzępkowy monomityczny. Strzępki generatywne ze sprzążkami, gładkie lub z drobnymi kryształkami, zwłaszcza na brzegu i u podstawy, o średnicy 2,5–4 µm. W hymenium brak cystyd i innych sterylnych elementów. Podstawki maczugowate, 4–sterygmowe, 13–16 × 4–6 µm, ze sprzążką w podstawie. Bazydiospory szeroko elipsoidalne do prawie kulistych, szkliste, gładkie, nieamyloidalne, 2,5–3,5(–4) × 2–2,5 µm[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. Najwięcej stanowisk podano w Europie, gdzie występuje na całym obszarze z wyjątkiem jej południowo-wschodnich regionów[6]. W. Wojewoda w 2003 r. przytacza wiele stanowisk tego gatunku w Polsce[3]. Bardziej aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów[7]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek rzadki, potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[8].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach na martwym drewnie drzew iglastych (sosna pospolita) i liściastych (grab, wiśnia ptasia, głóg, buk, dąb szypułkowy). Rozwija się przez cały rok[3]. Powoduje białą zgniliznę drewna[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-02-03].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-02-03].
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Stanisław Domański, Henryk Orłoś, Alina Skirgiełło, Żagwiowate II (''Polyporaceae pileateae''), szczecinkowcowate II (''Mucronosporaceae pileateae''), lakownicowate (''Ganodermataceae''), bondarcewiowate (''Bondarzewiaceae''), boletkowate (''Boletopsidaceae''), ozorkowate (''Fistulinaceae''), Warszawa: PWN, 1967.
- ↑ a b Ceriporiopsis mycota [online], Mycobank [dostęp 2022-02-03].
- ↑ Mapa występowania woszczyneczki żółknącej na świecie [online], gbif.org [dostęp 2022-02-03].
- ↑ Aktualne stanowiska woszczyneczki miękkiej w Polsce [online] [dostęp 2022-02-03].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.