Cieciszew
52°03′37″N 21°10′31″E/52,060278 21,175278| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
22 |
| Kod pocztowy |
05-520[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WPI |
| SIMC |
0003688[5] |
Położenie na mapie gminy Konstancin-Jeziorna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu piaseczyńskiego  | |
| 52°03′37″N 21°10′31″E/52,060278 21,175278[1]
| |
Cieciszew – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, w gminie Konstancin-Jeziorna[5][6].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0003694 | Goździe | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Cieciszew była to wczesnośredniowieczna osada, założona na półwyspie nad Wisłą, obecnie nad starorzeczem. Nazwa pochodzi od imienia Ciecisz lub Ciecirad[7]. Ukształtowanie terenu oraz okolnica sugerują istnienie w tym miejscu grodu, powyższe potwierdza fakt, iż w roku 1253 stanowiły osadę książęcą, w której wydawano przywileje[8]. Najprawdopodobniej wzniesiony w miejscu przeprawy wiślanej, pierwotnie pełnił funkcję strażniczą i warowną. W roku 1236 w Cieciszewie fundowana parafia i wzniesiony kościół, którego fundamenty znajdują się pod ziemią na terenie wsi[9].
W roku 1353 własność Stanisława Pierzchały, wówczas już oddalony od rzeki, nad starorzeczem. W wiekach XIV-XVII wieś i parafia wielokrotnie wzmiankowana w źródłach, z racji położenia przy szlaku i kościoła jedna z większych wsi tutejszych dóbr. Własność Cieciszewskich, od XVI wieku we wsi dwór oraz browar nad starorzeczem wiślanym. W 1603 roku uposażeniem kościoła w Cieciszewie dziesięciny z okolicznych wsi[10]. W XVII wieku określana jako Cieciszewo Kościelne, od połowy stulecia własność Wielopolskich. Kościół trzykrotnie odbudowywany po pożarach i zniszczeniach powodziowych oraz podczas wojen szwedzkich. Wskutek powodzi w latach 1710-15 zniszczona część wsi oraz kościół parafialny, przeniesiony i odbudowany w Słomczynie[9]. W roku 1790 zgodnie z odpisem z ksiąg czerskich w Gassach 1 karczma, 20 dymów chłopów pańszczyźnianych (AGAD, Obory teczka 507). W inwentarzu dóbr z tego roku wymienionych z nazwiska 24 gospodarzy (AGAD, Obory teczka 172). Od roku 1806 własność Potulickich, aż do uwłaszczenia. W roku 1827 w 25 domach 31193 osób[11]. Podczas pierwszego w Polsce niepodległej Powszechnego Spisu Ludności w 1921 r. 310 mieszkańców i 41 domostw.
W roku 2007 znaleziono na polach Cieciszewa wareski skarb srebrnych siekańców, pokawałkowanych dirhemów pochodzących z mennicy emira Samarkandy, Nasr-ibn-Ahmeda, datowanych na rok 913 do 942[12].
Tutaj w latach 1998-2010 kręcone były sceny ze sklepu Karabasza, a później Kleczkowskiej oraz z domu posła Biernackiego w serialu Złotopolscy.
We wsi wytwarzane są tradycyjne sery cieciszewskie, których wytwórcy działają w ramach sieci Dziedzictwo Kulinarne Mazowsze[13].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Potulickich i Wielopolskich z Obór (Obory)
- Archiwum Parafialne Kościoła w Słomczynie (ASC Słomczyn)
- Kartoteka wypisów źródłowych powiatu czerskiego dotyczących osad na Mazowszu w okresie średniowiecza sporządzona przez Adama Wolffa i jego współpracowników. Kartoteka pracowni atlasu historycznego IH PAN.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, tom I, M. St. Warszawa, województwo warszawskie, Warszawa 1925
- Sulimierski F., Walewski W., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880-1914 (SGKP)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 17328
- ↑ Wieś Cieciszew w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-11-07], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-11-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 163 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Bijak Urszula, Czarnecka. K: Nazwy miejscowe południowej części dawnego województwa mazowieckiego. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN, 2001.
- ↑ Jan Tadeusz Lubomirski: Kodeks dyplomatyczny Księstwa Mazowieckiego, obejmujący bulle papieżów, przywileje królów polskich i książąt mazowieckich, tudzież nadania tak korporacyj jako i osób prywatnych. Warszawa: 1863.
- ↑ a b Paweł Komosa: Osiem Wieków Cieciszewa. Konstancin-Jeziorna: Konstanciński Dom Kultury, 2013. ISBN 978-83-934704-8-8.
- ↑ Józef Łukaszewicz: Krótki opis historyczny kościołów parochialnych, kościółków, kaplic, klasztorów, szkółek parochialnych, szpitali i innych zakładów dobroczynnych w dawnej dyecezyi poznańskiej. Poznań: 1858.
- ↑ Tabella Miast, Wsi, Osad, Królestwa Polskiego z wrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożona w Biórze Kommisyi Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policyi. Warszawa: 1827.
- ↑ Zdzisław Skrok: Czy wikingowie stworzyli Polskę?. Wydawnictwo Iskry, 2013-11-01, s. 294. ISBN 978-83-244-0333-2.
- ↑ Smaki Mazowsza, Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Warszawa, 2018, s.56, ISBN 978-83-62082-94-0
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Cieciszew, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 683.
- Chabdzin (w parafii cieciszewskiej), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 296.
- Siedziba gminy: Konstancin-Jeziorna
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Przysiółki | |
| Osada | |
| Integralna osada wsi | |
| Integralne części wsi |
