Daredevil (serial telewizyjny)

Artykuł na Medal
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Daredevil
Marvel’s Daredevil
Ilustracja
Logo serialu
Gatunek

superbohaterski(inne języki)
dramat

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Oryginalny język

angielski

Twórcy

Drew Goddard(inne języki)

Główne role

Charlie Cox
Deborah Ann Woll
Elden Henson
Toby Leonard Moore
Vondie Curtis-Hall
Bob Gunton
Ajjelet Zurer
Rosario Dawson
Vincent D’Onofrio
Jon Bernthal
Élodie Yung
Stephen Rider(inne języki)
Joanne Whalley
Jay Ali(inne języki)
Wilson Bethel

Muzyka tytułowa

John Paesano(inne języki)
Braden Kimball

Liczba odcinków

39

Liczba serii

3

Lista odcinków
Produkcja
Produkcja

Kati Johnston
Sonay Hoffman
Evan Perazzo

Produkcja wykonawcza

Allie Goss
Kris Henigman
Cindy Holland(inne języki)
Alan Fine(inne języki)
Stan Lee
Joe Quesada(inne języki)
Dan Buckley(inne języki)
Jim Chory(inne języki)
Jeph Loeb(inne języki)
Drew Goddard
Steven S. DeKnight(inne języki)
Marco Ramirez(inne języki)
Douglas Petrie(inne języki)
Mark Verheiden(inne języki)
Karim Zreik
Erik Oleson(inne języki)

Muzyka

John Paesano

Zdjęcia

Matthew J. Lloyd(inne języki)
Martin Ahlgren(inne języki)
Christopher LaVasseur

Scenografia

Loren Weeks
Scott Murphy(inne języki)
Adam Scher

Wytwórnia

ABC Studios
Marvel Television
DeKnight Productions
Goddard Textiles

Czas trwania odcinka

46–61 minut

Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji

Stany Zjednoczone

Data premiery

10 kwietnia 2015

Stacja telewizyjna

Netflix

Lata emisji

2015–2018

Status

zakończony

Format obrazu

4K (Ultra HD)

Strona internetowa

Daredevil (oryg. Marvel’s Daredevil) – amerykański dramatyczny serial superbohaterski(inne języki) z lat 2015–2018 na podstawie komiksów o postaci o tym samym imieniu wydawnictwa Marvel Comics. Twórcą serialu był Drew Goddard(inne języki), a został on wyprodukowany przez ABC Studios, Marvel Television, DeKnight Productions i Goddard Textiles. Showrunnerem pierwszego sezonu był Steven S. DeKnight(inne języki), który w drugim sezonie został zastąpiony przez Marca Ramireza(inne języki) i Douglasa Petrie’a(inne języki). Za trzeci sezon odpowiadał Erik Oleson(inne języki). Daredevil jest częścią franczyzy Filmowego Uniwersum Marvela.

Tytułową rolę zagrał Charlie Cox, a w głównych rolach wystąpili również: Deborah Ann Woll, Elden Henson, Rosario Dawson i Vincent D’Onofrio, Toby Leonard Moore, Vondie Curtis-Hall, Bob Gunton, Ajjelet Zurer, Jon Bernthal, Élodie Yung, Stephen Rider(inne języki), Joanne Whalley, Jay Ali(inne języki) i Wilson Bethel.

Pierwszy sezon Daredevila, zamówiony w listopadzie 2013 roku, zadebiutował 10 kwietnia 2015 roku w serwisie Netflix. W Polsce został on udostępniony 6 stycznia 2016 roku, jednocześnie ze startem tej platformy na rynku polskim. Serial ten powstał w wyniku umowy zawiązanej pomiędzy Marvel Television i Netflixem i docelowo wspólnie z serialami: Jessica Jones, Luke Cage i Iron Fist, doprowadził do miniserii Defenders. W kwietniu 2015 roku został zamówiony drugi sezon, którego premiera odbyła się 18 marca 2016 roku. W lipcu 2016 roku poinformowano o powstawaniu trzeciego sezonu, który zadebiutował 19 października 2018 roku. W listopadzie 2018 roku Netflix zadecydował o zakończeniu serialu.

Daredevil spotkał się z pozytywną reakcją krytyków, został nagrodzony Saturnem za najlepszy serial w nowych mediach w 2016 roku i za najlepszy serial o superbohaterach na platformie streamingowej w 2019 roku. Ponadto otrzymał 5 nominacji do Nagród Emmy[1][2]. W 2017 roku zadebiutował spin-off drugiego sezonu, Punisher, a w 2022 roku ujawniono, że Marvel Studios zdecydowało się na kontynuację serialu, zatytułowaną Daredevil: Born Again z premierą na Disney+.

Streszczenie[edytuj | edytuj kod]

Serial opowiada o niewidomym prawniku, Matthew Murdocku, który jako dziecko w wypadku stracił wzrok, ale zyskał nadludzko wyczulone pozostałe zmysły. Zwalcza przestępczość w Hell’s Kitchen w Nowym Jorku jako mściciel Daredevil. W pierwszym sezonie odsłania on spisek podziemnego świata przestępczego, któremu przewodzi Wilson Fisk[3]. W drugim sezonie bohater nadal prowadzi podwójne życie, a jego droga splata się z innym mścicielem, Frankiem Castle / Punisherem, którego metody różnią się od metod Daredevila. Matt musi zmierzyć się również z powrotem swojej byłej dziewczyny, Elektry Natchios, oraz stoczyć walkę ze starożytną organizacją o nazwie Ręka[4][5]. W trzecim sezonie Fisk zostaje wypuszczony z więzienia, a Murdock, który był uznany za zaginionego przez wiele miesięcy po wydarzeniach w Defenders, musi wybrać pomiędzy życiem prawnika, a bohatera – mściciela[6].

Obsada[edytuj | edytuj kod]

Główna[edytuj | edytuj kod]

  • Charlie Cox jako Matt Murdock / Daredevil, niewidomy prawnik, który prowadzi podwójne życie i samodzielnie wymierza sprawiedliwość jako Daredevil[3][7][8]. Skylar Gaertner(inne języki) zagrał Murdocka jako dziecko[58].
  • Deborah Ann Woll jako Karen Page, młoda kobieta, która szukając sprawiedliwości zostaje sekretarką w kancelarii Murdocka i Nelsona, a później zatrudnia się jako dziennikarz śledczy w „New York Bulletin”[9][10][8].
  • Elden Henson jako Foggy Nelson, najlepszy przyjaciel i wspólnik Murdocka[11][10][8].
  • Toby Leonard Moore jako James Wesley, prawa ręka Fiska[15].
  • Vondie Curtis-Hall jako Ben Urich, dziennikarz śledczy pracujący dla „New York Bulletin”[15].
  • Bob Gunton jako Leland Owlsley, finansista z Wall Street i księgowy Fiska[15].
  • Ajjelet Zurer jako Vanessa Marianna–Fisk, pracownica w galerii sztuki, która zaczęła spotykać się z Fiskiem i zostaje jego żoną[15][17].
  • Rosario Dawson jako Claire Temple, pielęgniarka, która pomaga Murdockowi[15][16].
  • Vincent D’Onofrio jako Wilson Fisk, wpływowy biznesmen i przestępca[12][13][14][8]. Cole Yensen zagrał Fiska jako dziecko[59].
  • Jon Bernthal jako Frank Castle / Punisher, były wojskowy, który walczy z przestępczością wszelkimi niezbędnymi środkami, bez względu na to, jak zabójcze będą skutki[10].
  • Élodie Yung jako Elektra Natchios, tajemnicza i niebezpieczna kobieta z przeszłości Murdocka[20]. Lily Chee(inne języki) zagrała Elektrę jako dziecko[60].
  • Stephen Rider(inne języki) jako Blake Tower, prokurator okręgowy Nowego Jorku, który pomaga Daredevilowi[18][19].
  • Joanne Whalley jako Maggie Grace, zakonnica, która okazuje się być matką Murdocka[21][22]. Isabella Pisacane zagrała młodszą Maggie Grace[57].
  • Jay Ali(inne języki) jako Rahul „Ray” Nadeem, agent FBI, który zajmuje się sprawą Fiska[23].
  • Wilson Bethel jako Benjamin „Dex” Poindexter, agent FBI i psychopata, który potrafi wykorzystać prawie każdy przedmiot jako zabójcze narzędzie[24][25]. Conor Proft zagrał Dexa jako nastolatka, a Cameron Mann jako dziecko[55].
Charlie Cox
(Matt Murdock / Daredevil)
Deborah Ann Woll
(Karen Page)
Elden Henson
(Foggy Nelson)
Vondie Curtis-Hall
(Ben Urich)
Bob Gunton
(Leland Owlsley)
Ajjelet Zurer
(Vanessa Marianna)
Rosario Dawson
(Claire Temple)
Vincent D’Onofrio
(Wilson Fisk)
Jon Bernthal
(Frank Castle / Punisher)
Élodie Yung
(Elektra Natchios)

Drugoplanowa i gościnna[edytuj | edytuj kod]

W drugoplanowych rolach w pierwszym sezonie wystąpili: Daryl Edwards(inne języki) jako Carl Hoffman[29] i Chris Tardio(inne języki) jako Christian Blake, detektywi nowojorskiej policji[32]; Nikolai Nikolaeff(inne języki) jako Vladimir Ranskahkov, członek rosyjskiej mafii[28]; Adriane Lenox(inne języki) jako Doris Urich, schorowana żona Bena Uricha[35]; Judith Delgado jako Elena Cardenas, klientka kancelarii Murdocka i Nelsona[39] oraz Tom Walker jako Francis, szef ochrony Fiska[45].

W drugoplanowych rolach sezonu drugiego pojawili się: Marilyn Torres jako Louisa Delgado, pielęgniarka, która pracowała w Metro General Hospital; Ron Nakahara(inne języki) jako Hirochi, członek Ręki pracujący w zarządzie Roxxon Energy Corporation; John Pirkis(inne języki) jako Stan Gibson, księgowy Roxxonu, którego syn został uprowadzony przez Rękę[14] oraz Michelle Hurd(inne języki) jako Samantha Reyes, prokurator okręgowy Nowego Jorku, która powtórzyła swoją rolę z serialu Jessica Jones[47][13][14].

Natomiast w sezonie trzecim drugoplanowe role zagrali: Stephen Rowe jako Nicholas Lee, prawnik w kancelarii Donovan and Partners pracującej dla Fiska[50]; Kate Udall jako Tammy Hattley, agentka specjalna, która kieruje nowojorskim oddziałem FBI; Sunita Deshpande jako Seema Nadeem, żona Raya i matka Samiego; Noah Huq jako Sami Nadeem, syn Seemy i Raya[38]; Peter Halpin jako Theo Nelson, brat Foggy’ego[52]; Holly Cinnamon(inne języki) jako Julie Barnes, kelnerka, która pracowała z Poindexterem na infolinii dla samobójców; Joe Jones jako Felix Manning, współpracownik Fiska[53] oraz Kelly McAndrew jako Shelby, programistka, która została zmuszona do pracy dla Fiska[57]. Ponadto agentów FBI w tym sezonie zagrali: Matthew McCurdy jako Wellers, Don Castro(inne języki) jako Pryor Arinori[51], Scotty Crowe jako Lim, Richard Prioleau jako Doyle[54], David Anthony Buglione(inne języki) jako Johnson[55], Sam Slater jako O’Connor[56], Andrew Sensenig jako Winn[57].

Gościnnie z innych seriali Sagi Defenders swoje role powtórzyli: Carrie-Anne Moss jako Jeri Hogarth w sezonie drugim, współwłaścicielka kancelarii Hogarth, Chao & Benowitz[13][14], Annabella Sciorra jako Rosalie Carbone, przestępczyni operująca na terenie Herlemu[57] oraz Ron Simmons jako Streiber, kapitan nowojorskiej policji[49], którzy pojawili się w sezonie trzecim[57][49].

Emisja[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy sezon serialu Daredevil zadebiutował 10 kwietnia 2015 roku w serwisie Netflix[61][62]. Drugi sezon pojawił się tam 18 marca 2016 roku[63][64], natomiast trzeci sezon miał premierę 19 października 2018 roku[65]. Każdy z trzech sezonów liczy po 13 odcinków[66].

W Polsce całość pierwszego sezonu została udostępniona 6 stycznia 2016 roku, wraz z uruchomieniem serwisu w kraju[67]. Drugi i trzeci sezon zadebiutował w Polsce tego samego dnia, jak na całym świecie: 18 marca 2016[68] i 19 października 2018 roku[69].

1 marca 2022 roku Daredevil wraz z pozostałymi serialami Marvel Television został usunięty z Neflixa na wszystkich rynkach[70]. 16 marca został udostępniony na Disney+ w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Australii i Nowej Zelandii[71] jako Saga Defenders[72], natomiast w Polsce pojawił się tam 29 czerwca 2022 roku[73].

Pierwszy sezon Daredevila został wydany 8 listopada 2016 roku na DVD i Blu-ray w Stanach Zjednoczonych przez Walt Disney Studios Home Entertainment(inne języki)[74][75], natomiast drugi sezon wydano na tych nośnikach 22 sierpnia 2017 roku[76].

Przegląd sezonów[edytuj | edytuj kod]

Sezon Odcinki Oryginalna emisja (Netflix) Dostępność Disney+ Wydanie DVD Wydanie Blu-ray
Stany Zjednoczone Polska Stany Zjednoczone Polska Region 1 Region 2 Region 4 Region A Region B
1 13[66] 10 kwietnia 2015[61][62] 6 stycznia 2016[67] 16 marca 2022[71] 29 czerwca 2022[73] 8 listopada 2016[74] 3 października 2016[77] 7 grudnia 2016[78] 8 listopada 2016[75] 3 października 2016[77]
2 13[66] 18 marca 2016[63][64][68] 22 sierpnia 2017[76] 15 maja 2017[79] 14 czerwca 2017[80] 22 sierpnia 2017[76] 15 maja 2017[79]
3 13[66] 19 października 2018[65][69] nie wydany

Lista odcinków[edytuj | edytuj kod]

Sezon 1 (2015)[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Daredevil (sezon 1).
Nr Tytuł Tytuł polski

Reżyseria Scenariusz

Premiera
(Netflix[61])
Premiera w Polsce
(Netflix[67])
11 Into the Ring[81] Ring Phil Abraham(inne języki)Drew Goddard(inne języki)10 kwietnia 20156 stycznia 2016
22 Cut Man[82] Cutman Phil AbrahamDrew Goddard10 kwietnia 20156 stycznia 2016
33 Rabbit In A Snowstorm[36] Królik w śnieżycy Adam Kane(inne języki)Marco Ramirez(inne języki)10 kwietnia 20156 stycznia 2016
44 In the Blood[83] We krwi Ken Girotti(inne języki)Christos Gage(inne języki)10 kwietnia 20156 stycznia 2016
55 World on Fire[84] Świat w ogniu Farren Blackburn(inne języki)Luke Kalteux10 kwietnia 20156 stycznia 2016
66 Condemned[85] Potępieniec Guy Ferland(inne języki)Joe Pokaski(inne języki)
Marco Ramirez
10 kwietnia 20156 stycznia 2016
77 Stick[86] Stick Brad Turner(inne języki)Douglas Petrie(inne języki)10 kwietnia 20156 stycznia 2016
88 Shadows in the Glass[87] Cień Stephen Surjik(inne języki)Steven S. DeKnight(inne języki)10 kwietnia 20156 stycznia 2016
99 Speak of the Devil[45] O wilku mowa Nelson McCormick(inne języki)Christos Cage
Ruth Fletcher Gage(inne języki)
10 kwietnia 20156 stycznia 2016
1010 Nelson v. Murdock[88] Nelson i Murdock Farren BlackburnLuke Kalteux10 kwietnia 20156 stycznia 2016
1111 The Path of the Righteous[89] Ścieżka prawości Nick Gomez(inne języki)Steven S. DeKnight
Douglas Petrie
10 kwietnia 20156 stycznia 2016
1212 The Ones We Leave Behind[90] Pozostawieni Euros Lyn(inne języki)Douglas Petrie10 kwietnia 20156 stycznia 2016
1313 Daredevil[91] Daredevil Steven S. DeKnightSteven S. DeKnight10 kwietnia 20156 stycznia 2016

Sezon 2 (2016)[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Daredevil (sezon 2).
Nr Tytuł Tytuł polski

Reżyseria Scenariusz

Premiera
(Netflix[63])
Premiera w Polsce
(Netflix[68])
141 Bang[92] Bum Phil Abraham(inne języki)Marco Ramirez(inne języki)
Douglas Petrie(inne języki)
18 marca 201618 marca 2016
152 Dogs To A Gunfight[93] Psy do odstrzału Phil AbrahamDouglas Petrie
Marco Ramirez
18 marca 201618 marca 2016
163 New York’s Finest[94] Najlepsze w Nowym Jorku Marc Jobst(inne języki)Mark Verheiden(inne języki)18 marca 201618 marca 2016
174 Penny and Dime[95] Czerwony stoliczek Peter Hoar(inne języki)John C. Kelley(inne języki)18 marca 201618 marca 2016
185 Kinbaku[96] Kinbaku Floria SigismondiLauren Schmidt Hissrich18 marca 201618 marca 2016
196 Regrets Only[97] Zaproszenie Andy Goddard(inne języki)Sneha Koorse(inne języki)18 marca 201618 marca 2016
207 Semper Fidelis[98] Semper Fidelis Ken Girotti(inne języki)Luke Kalteux18 marca 201618 marca 2016
218 Guilty as Sin[99] Winy grzechu Michael Uppendahl(inne języki)Whit Anderson18 marca 201618 marca 2016
229 Seven Minutes in Heaven[100] Siedem minut Stephen Surjik(inne języki)Marco Ramirez
Lauren Schmidt Hissrich
18 marca 201618 marca 2016
2310 The Man in The Box[101] Człowiek w pudle Peter HoarWhit Anderson
Sneha Koorse
John C. Kelley
18 marca 201618 marca 2016
2411 .380[102] .380 Stephen SurjikMark Verheiden18 marca 201618 marca 2016
2512 The Dark at the End of the Tunnel[103] Ciemność na końcu tunelu Euros Lyn(inne języki)Lauren Schmidt Hissrich
Douglas Petrie
18 marca 201618 marca 2016
2613 A Cold Day in the Hell’s Kitchen[104] Chłodny dzień Peter HoarDouglas Petrie
Marco Ramirez
18 marca 201618 marca 2016

Sezon 3 (2018)[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Daredevil (sezon 3).
Nr Tytuł Tytuł polski

Reżyseria Scenariusz

Premiera
(Netflix[65])
Premiera w Polsce
(Netflix[69])
271 Resurrection[50] Wskrzeszenie Marc Jobst(inne języki)Erik Oleson(inne języki)19 października 201919 października 2019
282 Please[51] Proszę Lukas Ettlin(inne języki)Jim Dunn(inne języki)19 października 201919 października 2019
293 No Good Deed[105] Złe uczynki Jennifer Getzinger(inne języki)Sonay Hoffman19 października 201919 października 2019
304 Blindsided[54] Tonąc w mroku Alex Garcia Lopez(inne języki)Lewaa Nasserdeen19 października 201919 października 2019
315 The Perfect Game[55] Idealny mecz Julian Holmes(inne języki)Tonya Kong(inne języki)19 października 201919 października 2019
326 The Devil You Know[56] Ki diabeł Stephen Surjik(inne języki)Dylan Gallagher19 października 201919 października 2019
337 Aftermath[38] Pokłosie Toa Fraser(inne języki)Sarah Streicher19 października 201919 października 2019
348 Upstairs / Downstairs[53] Na górze i na dole Alex Zakrzewski(inne języki)Dara Resnik(inne języki)19 października 201919 października 2019
359 Revelations[57] Rewelacje Jennifer LynchErik Oleson
Sam Ernst(inne języki)
19 października 201919 października 2019
3610 Karen[106] Karen Alex Garcia LopezTamara Becher-Wilkinson19 października 201919 października 2019
3711 Reunion[49] Razem Jet Wilkinson(inne języki)Jim Dunn
Dara Resnik
19 października 201919 października 2019
3812 One Last Shot[107] Ostatni raz Phil Abraham(inne języki)Sam Ernst19 października 201919 października 2019
3913 A New Napkin[108] Nowa serwetka Sam Miller(inne języki)Erik Oleson19 października 201919 października 2019

Produkcja[edytuj | edytuj kod]

Rozwój projektu[edytuj | edytuj kod]

Drew Goddard, twórca serialu

Pierwszy serial o Daredevilu planowany był w latach 70. XX wieku. W tytułowej roli został obsadzony Ben Carruthers(inne języki), a Czarną Wdowę miała zagrać Angela Bowie(inne języki)[109][110]. Kolejna próba przeniesienia postaci na ekran miała miejsce pod koniec lat 80. Rex Smith(inne języki) zagrał Matta Murdocka / Daredevila w filmie telewizyjnym Hulk przed sądem (1989) w reżyserii Billa Bixby’ego. Planowano wtedy serialowy spin-off tego filmu, jednak ostatecznie nie został on zrealizowany[110].

Pod koniec lat 90. z powodu problemów finansowych Marvel Enterprises próbowało sprzedać prawa do postaci. W 1999 roku Marvel podpisał umowę z Columbia Pictures na stworzenie filmu, jednak rok później wytwórnia zrezygnowała z tego projektu. Jeszcze w tym samym roku Regency Enterprises i 20th Century Fox zakupiły prawa filmowe do postaci, w wyniku czego w 2003 roku premierę miał film Daredevil, do którego scenariusz napisał i wyreżyserował Mark Steven Johnson(inne języki)[111]. Ben Affleck zagrał tytułowego bohatera, a Michael Clarke Duncan wcielił się w Kingpina[112]. W 2005 roku powstał spin-off tego filmu, zatytułowany Elektra z Jennifer Garner w tytułowej roli[113][114]. Planowany był również sequel z Affleckiem, jednak ostatecznie nie został zrealizowany[114][111]. W 2008 roku ujawniono, że trwają prace nad rebootem[115]. Porzucono jednak ten projekt, a kwietniu 2013 roku Kevin Feige poinformował, że prawa do postaci powróciły do Marvela[116].

W październiku 2013 roku podano do informacji, że w przygotowaniu są seriale na podstawie publikacji wydawnictwa Marvel Comics, które łącznie mają mieć 60 odcinków[117]. Miesiąc później poinformowano, że będą to Daredevil, Jessica Jones, Luke Cage i Iron Fist, które doprowadzą do miniserii Defenders; ich dystrybutorem został Netflix, a za ich produkcję odpowiadać miały ABC Studios i Marvel Television[118]. W grudniu ujawniono, że Drew Goddard(inne języki) został zatrudniony na stanowisku showrunnera i producenta wykonawczego[119]. Jednakże w kwietniu 2014 roku Goddard zrezygnował z pozycji showrunnera na rzecz pracy nad filmem The Sinister Six dla Sony Pictures Entertainment. Zastąpił go Steven S. DeKnight(inne języki). Goddard, który napisał scenariusz do dwóch pierwszych odcinków, pozostał konsultantem serialu[120].

W styczniu 2015 roku Ted Sarandos(inne języki), prezes Netfliksa, zapewnił, że wszystkie seriale tworzone przy współpracy z Marvelem mają szansę na kolejne sezony[121]. 21 kwietnia poinformowano, że został zamówiony drugi sezon serialu z premierą w 2016 roku. Douglas Petrie(inne języki) i Marco Ramirez(inne języki), zastąpili DeKnighta na stanowisku showrunnera. Zarówno Petrie i Ramirez byli scenarzystami pierwszego sezonu i współpracowali z DeKnightem i Goddardem[122]. We wrześniu Goddard wyjawił, że nadal jest zaangażowany jako producent wykonawczy i konsultant[123].

W lipcu 2016 roku podczas San Diego Comic-Conu Jeph Loeb(inne języki) wyjawił, że Netflix zamówił trzeci sezon serialu. Poinformowano wtedy, że Petrie i Ramirez powrócą jako showrunnerzy[124]. W październiku 2017 roku ujawniono, że jednak zastąpi ich Erik Oleson(inne języki)[8]. W lipcu 2018 roku wiceprezes Netfliksa, Cindy Holland(inne języki) przyznała, że opóźnienie w pracach nad trzecim sezonem było spowodowane harmonogramem pozostałych produkcji, a przede wszystkim powstawaniem crossovera Defenders, w którym członkowie obsady wszystkich czterech powiązanych seriali spotkali się na ekranie, a także obawą przed obniżeniem jakości sezonu[125]. Pod koniec listopada tego samego roku poinformowano o zakończeniu serialu na trzecim sezonie[126].

Nad produkcją pierwszego sezonu pracowały również DeKnight Productions i Goddard Textiles[127]. Firma Goddard Textiles wyprodukowała również drugi sezon[128]. Producentami wykonawczymi wszystkich trzech sezonów serialu byli: Goddard, Loeb, Alan Fine(inne języki), Stan Lee, Joe Quesada(inne języki) i Jim Chory(inne języki)[127][129][66]. Ponadto w przypadku pierwszego i drugiego sezonu stanowisko to obejmowali również Holland, Allie Goss, Kris Henigman i Dan Buckley(inne języki)[127][129]. DeKnight był producentem wykonawczym sezonu pierwszego[127], Petrie, Ramirez i Mark Verheiden(inne języki) – drugiego[129], a Oleson i Karim Zreik – trzeciego[8][66].

Scenariusz[edytuj | edytuj kod]

Steven S. DeKnight, showrunner pierwszego sezonu

Nad scenariuszem do poszczególnych odcinków pracowali: Drew Goddard(inne języki), Marco Ramirez(inne języki), Joe Pokaski(inne języki), Luke Kalteux, Douglas Petrie(inne języki), Steven S. DeKnight(inne języki), Christos Gage(inne języki), Ruth Fletcher Gage(inne języki), Mark Verheiden(inne języki), John C. Kelley(inne języki), Lauren Schmidt Hissrich, Sneha Koorse(inne języki), Whit Anderson, Erik Oleson(inne języki), Jim Dunn(inne języki), Sonay Hoffman, Lewaa Nasserdeen, Tonya Kong(inne języki), Dylan Gallagher, Sarah Streicher, Dara Resnik(inne języki), Sam Ernst(inne języki) i Tamara Becher-Wilkinson[130].

Goddard przyznał, że był fanem Daredevila, ponieważ wychował się w rodzinie katolickiej i utożsamiał się z historią o „katolickim superbohaterze zmagającym się z pojęciami dobra i zła”[131]. Nie chciał być „facetem, który po prostu bierze komiksy, a potem przenosi je jeden-do-jeden na ekran”, ale uznał, że ich zadaniem jest traktować materiał źródłowy tak, jakby to był punkt wyjściowy, na którym należy oprzeć własną opowieść[132]. Ted Sarandos(inne języki), dyrektor programowy Netfliksa, porównując serial z filmem z 2003 roku przyznał, że „nie obawiano się pójść w mroczniejszą stronę niż film. To, co kochamy w tym konkretnym zestawie bohaterów, to to, że są znacznie bardziej przyziemni. Nie tylko pod względem kostiumu, ale również dlatego, że są to szorstkie kryminały, bardziej [rozgrywające się] na ulicach niż w chmurach”[133]. DeKnight rozwinął, że „jest trochę bardziej przyziemny i surowy niż w przypadku wcześniejszych produkcji Marvela, ale nie zamierzamy spychać go do skrajnej przemocy graficznej, nieuzasadnionej nagości czy czegoś w tym rodzaju. Ta historia tego nie wymaga i myślę, że też ucierpiałaby, gdyby posunęła się tak daleko”[134]. Jeph Loeb(inne języki), szef Marvel Television, stwierdził, że: „nie będzie ludzi latających po niebie; nie ma magicznych młotów. Podeszliśmy do tego w pierwszej kolejności jako do dramatu kryminalnego, a następnie do serialu o superbohaterach”[135]. DeKnight zainspirował się filmami Francuski łącznik (1971), Pieskie popołudnie (1975) i Taksówkarz (1976) i stwierdził, że „wolimy raczej skłaniać się ku Prawu ulicy niż temu, co uważa się za klasyczny serial telewizyjny o superbohaterach”[134].

W przypadku pierwszego sezonu twórcy serialu zdecydowali się nie adaptować bezpośrednio żadnej historii z komiksów. DeKnight uznał, że ważniejsze było przekazanie ducha komiksów o Daredevilu[136]. Przyznał, że przy wsparciu ze strony Netfliksa oraz ograniczeniami Marvela dotyczącymi ich własności, udało mu się wykorzystać materiał źródłowy i zachować szacunek dla postaci i ich historii[137]. Wskazując na różnice pomiędzy pierwszym a drugim sezonem Ramirez opowiedział, że scenarzyści spędzili pierwszy sezon zastanawiając się, „czy w produkcjach o superbohaterach jest miejsce na przyziemne i surowe historie”, natomiast po pozytywnym odbiorze publiczności podeszli do drugiego sezonu z nastawieniem: „chciałeś mroku, oto Elektra i Punisher. Sam się o to prosiłeś”[138]. Goddard uznał, że format telewizyjny najlepiej pasuje do Punishera, ponieważ scenarzyści „mogą robić na małym ekranie rzeczy, które lepiej pasują do tej postaci, a na potrzeby filmów musieliby go stonować”[139]. Petrie stwierdził, że scenarzyści mieli nadzieję „zamieszać w garnku” i „skłonić ludzi do myślenia”, włączając Punishera i jego śmiercionośne metody[140].

Marco Ramirez i Douglas Petrie, showrunnerzy sezonu

Zakończenie miniserialu Defenders zasugerowało, że elementy sezonu będą inspirowane fabułą komiksu „Born Again”[141][142]. Charlie Cox wyraził podekscytowanie adaptacją tej historii, określając ją jako „niesamowitą” i stwierdzając, że niesione przez nią konsekwencje byłyby dla fabuły sezonu „bardzo ekscytujące”. Przestrzegł jednak, że zaadaptowane zostały jedynie niektóre elementy z „Born Again” i że „serial będzie atrakcyjny dla fanów, którzy bardzo dobrze znają komiksy”[143]. Przedstawiając swoje pomysły studiu, Oleson spodziewał się z większych obiekcji, ale powiedział, że przedstawiciele Marvela byli „niesamowicie podekscytowani fabułą” i dali mu pełną swobodę twórczą. Poza „Born Again” Oleson czerpał inspirację z „Guardian Devil”[144]. Oleson czuł, że jeśli jakikolwiek widz jest pobożnym katolikiem, wydarzenia z pierwszych odcinków może odczytać jako przesłanie od Boga do Matta”[145].

Loeb porównał formę opowiadania historii w serialu przez wiele sezonów do „[komiksowego] świata wydawniczego, gdzie są wersje [postaci Daredevila] kreowane przez Franka Millera, Briana Bendisa, czy Eda Brubakera(inne języki). Sam miałem szczęście pracować przy „Daredevil: Yellow”. Ale każda z wersji się od siebie różni. Zawiera inne elementy. Ta sama obsada. W wielu przypadkach ten sam ton. Ale inna przygody. (...) można obejrzeć drugi sezon Daredevila, nie oglądając pierwszego sezonu Daredevila. Ale jeśli obejrzysz każdy z nich, to jak dostać dwie różne książki. Bliżej jest im do świata powieści graficznej niż do świata trwającego, serialowego programu”[146].

Jeph Loeb, szef Marvel Television i producent wykonawczy serialu

Daredevil był pierwszym z seriali Marvela na Netfliksie, a po nim pojawiły się Jessica Jones, Luke Cage i Iron Fist, co doprowadziło do miniserialu Defenders[147]. W listopadzie 2013 roku dyrektor generalny The Walt Disney Company, Robert Iger, stwierdził, że jeśli postacie okażą się popularne w serwisie Netflix, to „jest całkiem możliwe, że powstaną filmy fabularne”[148], co Sarandos potwierdził w lipcu 2015 roku[149]. W grudniu 2014 roku Loeb wyjaśnił, że „we uniwersum Marvela są tysiące bohaterów wszelkich kształtów i rozmiarów, ale Avengersi są tutaj, aby ocalić wszechświat, a Daredevil jest tutaj, aby ocalić okolicę... Akcja dzieje się w Filmowym Uniwersum Marvela. Wszystko jest ze sobą powiązane. Ale to niekoniecznie oznacza, że spojrzymy w niebo i zobaczymy [Iron Mana]. To po prostu inna część Nowego Jorku, której jeszcze nie widzieliśmy w filmach Marvela”[134].

W marcu 2015 roku Loeb wypowiadał się na temat możliwości połączenia serialu z filmami i serialami emitowanym przez ABC, mówiąc: „Tak, jak to jest teraz, w ten sam sposób, w jaki nasze filmy zaczynały jako samodzielne twory, aż z czasem dotarliśmy do Avengers i bardziej możliwe stało się dla Kapitana Ameryki wykonanie małego crossovera w Thorze 2 (2013) i pojawienie się Bruce’a Bannera na końcu Iron Mana 3 (2013). Musimy na to zapracować. Publiczność potrzebuje czasu by zrozumieć, kim są wszystkie te postacie i jaki jest świat, zanim zacznie się kombinować dokąd zmierza”[150]. W kwietniu Cox stwierdził, „że istnieje sposób, w jaki światy mogą się połączyć. Myślę, że nasz serial różni się tonalnie i tematycznie od filmów, ale to wszystko jest jednym uniwersum i czuję, że jest sposób dla Daredevila – i innych postaci, Luke’a Cage’a i postaci z ulicznych kryminałów – dopasować się do tego wszechświata. Myślę, że musi być jakiś sposób i myślę, że chodzi o znalezienie autonomicznego tonu dla takiego [crossoverowego] filmu”[151]. Potwierdził on również, że jest zobowiązany umową do występu w filmach, jeśli Marvel o to poprosi[152]. Aktor ponadto wyraził zainteresowanie epizodycznym występem w Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016) ze względu na obecność Daredevila w komiksie Marka Millara(inne języki) z lat 2006–2007 „Civil War”, która była inspiracją dla tego filmu[153]. W trakcie pracy na scenariuszem do Avengers: Wojny bez granic (2018), Christopher Markus i Stephen McFeely(inne języki) dyskutowali o włączeniu Daredevila, Jessiki Jones, Iron Fista i Luke’a Cage’a do scen filmu rozgrywających się w Nowym Jorku, ale uznali, że włączenie ich jako cameo nie zadowoliłoby widzów[154]. W styczniu 2024 roku Brad Winderbaum(inne języki), który odpowiada w Marvel Studios za streaming, telewizję i animację, potwierdził, że Daredevil wraz z pozostałymi serialami produkowanymi dla Netfliksa należą do „Świętej Chronologii”, poświadczając tym samym ich kanoniczność w Filmowym Uniwersum Marvela[155].

Casting[edytuj | edytuj kod]

W maju 2014 roku ujawniono, że Charlie Cox zagra tytułowego bohatera[3]. W czerwcu ujawniono, że w głównego antagonistę, Kingpina, wcieli się Vincent D’Onofrio oraz że w serialu zagra Rosario Dawson[12]. W lipcu do obsady dołączyli: Elden Henson jako Foggy Nelson[11] i Deborah Ann Woll jako Karen Page[9]. W październiku ujawniono, że Dawson zagra Claire Temple, a do obsady dołączyli również Ajjelet Zurer jako Vanessa Marianna, Bob Gunton jako Leland Owlsley, Toby Leonard Moore jako James Wesley i Vondie Curtis-Hall jako Ben Urich[15].

W kwietniu 2015 roku Cox potwierdził, że powróci w roli Matta Murdocka w sezonie drugim[7]. W czerwcu poinformowano, że Jon Bernthal dołączył do obsady jako Frank Castle / Punisher[10]. W lipcu ujawniono, że Élodie Yung zagra Elektrę[20], a we wrześniu do obsady dołączył Stephen Rider(inne języki) jako Blake Tower[18]. Swoje role w sezonie drugim powtórzyli również: Dawson jako Claire Temple[16], Henson jako Foggy Nelson, Woll jako Karen Page[10] i D’Onofrio jako Wilson Fisk[13][14].

W lipcu 2016 roku poinformowano, że Cox ponownie zagra Daredevila w sezonie trzecim[124]. W listopadzie poinformowano, że do obsady dołączył Wilson Bethel[24]. W styczniu 2018 roku ujawniono, że Joanne Whalley zagra Maggie Grace[21][22], a w marcu do obsady dołączył Jay Ali(inne języki) jako Rahul Nadeem[23]. Ponadto swoje role z poprzednich sezonów powtórzyli: D’Onofrio jako Wilson Fisk, Woll jako Karen Page, Henson jako Foggy Nelson[8] i Rider jako Blake Tower[19] oraz gościnnie Zurer jako Vanessa Marianna[17].

Opisując proces castingu Steven S. DeKnight(inne języki) przyznał: „Trzeba mieć tylko nadzieję, że znajdzie się właściwą drogę. Na szczęście udało się skompletować obsadę i nie mógłbym być szczęśliwszy. Nikt nigdy nie będzie idealnie pasował do tego, co masz w głowie. Dla mnie ważniejszą rzeczą jest nie to, czy ktoś fizycznie pasuje do danej roli, ale czy emanuje jej energią”[137]. Kierownikami castingu były Laray Mayfield i Julie Schubert[156].

Zdjęcia i postprodukcja[edytuj | edytuj kod]

W lutym 2014 roku poinformowano, że serial będzie kręcony w Nowym Jorku[157]. W kwietniu tego samego roku Joe Quesada(inne języki) uściślił, że zdjęcia zostaną wykonane przede wszystkim w okolicach Brooklynu i Long Island City(inne języki), które nadal przypominają starą dzielnicę Hell’s Kitchen[158]. Zdjęcia do pierwszego sezonu rozpoczęły się w lipcu 2014 roku pod roboczym tytułem Bluff[159][160]. Prace na planie zakończono 21 grudnia tego samego roku[161]. Za zdjęcia odpowiadał Matthew J. Lloyd(inne języki)[127]. Scenografią zajął się Loren Weeks[162], a kostiumy zaprojektowała Stephanie Maslansky(inne języki)[163].

Prace na planie drugiego sezonu rozpoczęły się w lipcu w East Harlem(inne języki) pod roboczym tytułem Ringside[164], a zakończyły w grudniu tego samego roku[165]. Za zdjęcia odpowiadał Martin Ahlgren(inne języki)[166]. Scenografią zajął się Scott Murphy(inne języki)[167], a kostiumy zaprojektowała Lorraine Calvert[168]. Zdjęcia do sezonu trzeciego rozpoczęły się 13 listopada 2017 roku w Nowym Jorku pod roboczym tytułem Ringside S3[169]. Prace na planie zakończono pod koniec maja tego samego roku[170]. W marcu 2018 roku przez tydzień realizowano zdjęcia w Windham, pobliskich terenach narciarskich i w klubie wiejskim[171]. Za zdjęcia odpowiadał Christopher LaVasseur[172]. Scenografią zajął się Adam Scher[173], a kostiumy zaprojektowała Elisabeth Vastola[174].

Film Raid (2011) był inspiracją przy kręceniu scen akcji[175]. Philip J Silvera(inne języki) koordynował pracę kaskaderów̺[176][177][178]. Efektami specjalnymi zajmowało się studio Shade VFX, a odpowiadał za nie Bryan Goswin[179][180].

Sekwencja tytułowa została stworzona przez Elastic. Firma ta pracowała wcześniej nad sekwencją tytułową serialu Detektyw (2014-2019), która w oczach producentów Daredevila wyróżniała się „wyobraźnią i przedstawieniem tego, o czym był serial”. Steven S. DeKnight(inne języki) wyjaśnił, że wiele firm przedstawiło zespołowi kreatywnemu propozycje dotyczące „odmian tego samego pomysłu, w których po przybliżeniu oka widać sonarową mapę miasta”. Jednak jednym z pomysłów Elastici była „płynna krew kapiąca na wszystko... jakby farba pokrywała coś niewidzialnego i ujawniała to”, co zarówno DeKnight, jak i Jeph Loeb(inne języki) chcieli natychmiast wykorzystać[156]. Dyrektor kreatywny Elastic, Patrick Clair, „wpadł na pomysł stworzenia czerwonego świata ujawnianego przez ciecz”. Symulacja generowanego komputerowo płynu miała być dwuznacznym odniesieniem do trucizny i krwi, zachowującej się, jak „coś pomiędzy płynną czekoladą a smołą”. Andrew Romatz z Elastic wyjaśnił, że „opracowanie właściwej konsystencji i zachowania płynów było z pewnością trudnym procesem. Uzyskanie odpowiedniego efektu było czymś, nad czym musieliśmy się sporo pobawić podczas symulacji, a także w oświetleniu i teksturowaniu. Patrick chciał, aby rzeźby, które tworzyliśmy, sprawiały wrażenie miniatur, dlatego dużo eksperymentowaliśmy ze skalą sceny i ustawieniami aparatu, symulując głębię ostrości, aby uzyskać odpowiedni efekt”. Kierownik ds. płynów Miguel A. Salek stwierdził, że „każde ujęcie wymagało namalowania na rzeźbach niestandardowych map przepływu wraz z małymi polami atrakcji i tysiącami drobnych poprawek, aby uzyskać kształty i zachowanie, których szukał Patrick. Koniec końców, przeprowadziłem symulację setek testów i tysięcy klatek płynów, by osiągnąć właściwą równowagę dla każdego ujęcia”. Ze względu na ograniczenia czasowe z końcowej wersji usunięto odniesienia do boksu, takie jak worek treningowy i ring bokserski[181].

Muzyka[edytuj | edytuj kod]

W październiku 2014 roku poinformowano, że do skomponowania muzyki zatrudniono Johna Paesano(inne języki)[182]. Paesano napisał sekwencję tytułową wspólnie z Bradenem Kimballem[183]. We wrześniu 2015 roku Paesano zaczął pracę nad muzyką do drugiego sezonu[184]. Skomponował on także muzykę do trzeciego sezonu[185].

Paesano skomponował bardziej minimalistyczną ścieżkę dźwiękową zamiast typowej muzyki dla produkcji o superbohaterach. Większość muzyki została wyprodukowana elektronicznie, chociaż tam, gdzie było to możliwe, używano prawdziwych instrumentów, między innymi wiolonczeli. Zamiast perkusji Paesano zdecydował się użyć powolnie pulsującego bicia serca, które było zgodne z minimalistycznym podejściem serii i wiązało się z faktem, że Daredevil słyszy bicie serca ludzi w serialu[186]. Paesano przyznał, że zmiany showrunnerów przy poszczególnych sezonach nie wpłynęły na to, „co próbowaliśmy zrobić w pierwszym sezonie”. Kompozytor ściśle współpracował z zespołem odpowiedzialnym za udźwiękowienie serialu[187].

Album z muzyką do pierwszego sezonu, Marvel’s Daredevil: Original Soundtrack Album, został wydany cyfrowo 27 kwietnia 2015 roku przez Hollywood Records[188]. Natomiast Marvel’s Daredevil Season Two: Original Soundtrack Album wydano 15 lipca 2016[189], a Marvel’s Daredevil Season Three: Original Soundtrack Album – 19 października 2018 roku[185].

Promocja[edytuj | edytuj kod]

Charlie Cox, Deborah Ann Woll, Elden Henson, Jon Bernthal i Élodie Yung na New York Comic Conie w 2015 roku

Daredevil był promowany przez obsadę i showrunnerów serialu podczas New York Comic Conu(inne języki) w 2014[190], 2015[191] i 2018 roku[192][193] oraz na konwencie Comic Con Experience(inne języki) w Brazylii w 2015 roku[194]. Zwiastuny do pierwszego sezonu pojawiły się 4 lutego[195] i 10 marca 2015 roku[196]. 15 lutego 2016 roku pojawiła się pierwsza część zwiastuna drugiego sezonu, koncentrująca się na postaci Punishera[197], natomiast 25 lutego jego druga część, skupiająca się na Elektrze[198]. 15 marca pokazano ostateczny zwiastun drugiego sezonu[199]. Zwiastun trzeciego sezonu udostępniono 4 października 2018 roku[25].

2 kwietnia odbył się uroczysty pokaz dwóch odcinków pierwszego sezonu w Los Angeles[200]. 7 marca 2016 roku odbyła się premiera pierwszych dwóch odcinków drugiego sezonu w Paryżu[201], a 10 marca pokazano je w Nowym Jorku[202]. W wydarzeniach tych uczestniczyła obsada i ekipa produkcyjna serialu oraz zaproszeni specjalni goście, między innymi aktorzy z innych produkcji Filmowego Uniwersum Marvela. Premierom tym towarzyszył czerwony dywan oraz szereg konferencji prasowych[200][201][202].

Ze względu na mroczniejszy ton serialu Disney Consumer Products(inne języki) stworzył niewielką linię produktów, by zaspokoić potrzeby bardziej dorosłej publiczności. Paul Gitter z Marvel Licensing, wyjaśnił, że w przypadku produktów dla Hot Topic skoncentrowali się bardziej na nastolatkach i dorosłych niż na bardzo młodych ludziach. Dodatkowo w celu wsparcia serii stworzono program gadżetów „Marvel Knights”. Mimo że nie był to projekt filmowy, partnerzy licencyjni chcieli współpracować z Marvelem, biorąc pod uwagę jego wcześniejsze sukcesy[203].

Odbiór[edytuj | edytuj kod]

Krytyka w mediach[edytuj | edytuj kod]

Sezon Rotten Tomatoes Metacritic
1 99% (72 recenzje)[204] 75 (22 recenzje)[205]
2 81% (57 recenzji)[206] 68 (13 recenzji)[207]
3 97% (65 recenzji)[208] 71 (6 recenzji)[209]

Pierwszy sezon serialu spotkał się z pozytywną reakcją krytyków: „Dzięki ścisłemu powiązaniu z materiałem źródłowym, wysokiej jakości produkcji i rozsądnemu dramatycznemu stylowi, Daredevil wyróżnia się jako przekonywująca opowieść o pochodzeniu superbohatera, zawierająca przedstawione z charakterem elementy procedur prawniczych i policyjnych i jest pełna ekscytującej przygodowej akcji”. W serwisie Rotten Tomatoes 99% z 72 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 8,1/10[204]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 22 recenzji wyniosła 75 punktów na 100[205].

Drugi sezon otrzymał przeważnie pozytywne recenzje: „Wzmocniony imponującą akcją, Daredevil trzyma się na nogach w drugim sezonie, nawet jeśli jego nowi przeciwnicy nie są do końca w stanie wypełnić pustki pozostawionej przez Wilsona Fiska”. W serwisie Rotten Tomatoes 81% z 57 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 6,9/10[206]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 13 recenzji wyniosła 68 punktów na 100[207].

Trzeci sezon również został pozytywnie oceniony przez krytyków: „Człowiek bez strachu powraca do szczytowej formy z trzecim sezonem, który rozpoczyna się nużąco powolnie, ale stopniowo generuje komiksowe emocje, czemu niezmiernie sprzyja spodziewany powrót groźnego Kingpina Vincenta D’Onofrio”. W serwisie Rotten Tomatoes 97% z 65 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 8,1/10[208]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 6 recenzji wyniosła 71 punktów na 100[209].

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Rok Nagroda Kategoria Nominowani Rezultat Przypis
2015 Helen Keller Awards Nagroda specjalna Charlie Cox Wygrana [210]
Online Film & Television Association Awards(inne języki) Najlepsza nowa sekwencja tytułowa Daredevil Wygrana [211]
2016 Saturn Awards Najlepszy serial w nowych mediach Daredevil Wygrana [212]
2019 Najlepszy serial o superbohaterach na platformie streamingowej Daredevil Wygrana [213]

Spin-off[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Punisher (serial telewizyjny).

W styczniu 2016 roku, przed debiutem Jona Bernthala w roli Franka Castle’a / Punishera w drugim sezonie, pojawiły się informacje o planach produkcji spin-offu zatytułowanego Punisher[214]. W kwietniu Netflix poinformował, że zamówiony został pierwszy sezon serialu z Bernthalem w tytułowej roli, a showrunnerem został Steve Lightfoot(inne języki)[215]. Punisher zadebiutował w listopadzie 2017 roku[216], a w grudniu zamówiono drugi sezon[217], który pojawił się w styczniu 2019 roku[218]. W lutym Netflix zakończył serial po dwóch sezonach[219].

Swoje role z Daredevila powtórzyli: Deborah Ann Woll jako Karen Page[220], Royce Johnson(inne języki) jako Brett Mahoney[221], Rob Morgan(inne języki) jako Turk Barrett[222], Geoffrey Cantor(inne języki) jako Mitchell Ellison[223] i Clancy Brown jako Ray Schoonover[224].

Kontynuacja[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Daredevil: Born Again.

29 listopada 2018 roku Netflix poinformował o zakończeniu serialu po trzecim sezonie[126]. Ówczesny prezes Walt Disney Direct-to-Consumer and International(inne języki), Kevin A. Mayer(inne języki) nie wykluczał kontynuacji serialu na Disney+ w przyszłości[225]. Podobnie wypowiedział się Craig Erwich odpowiadający za produkcje oryginalne dla Hulu[226]. Charlie Cox, który wcielał się w tytułowego bohatera był zaskoczony anulowaniem serialu oraz wyjawił, że zarówno on, jak i reszta obsady oraz ekipy pracującej przy serialu była podekscytowana planami na czwarty sezon. Cox wyraził chęć i nadzieję na ponowne wcielenie się w postać Matta Murdocka[227].

W czerwcu 2020 roku prezes Marvel Studios, Kevin Feige, skontaktował się z Coxem w sprawie ponownego wcielenia się w postać w produkcjach Filmowego Uniwersum Marvela. Cox pojawił się w 2021 roku w filmie Spider-Man: Bez drogi do domu, natomiast Vincent D’Onofrio powtórzył rolę Wilsona Fiska / Kingpina w serialu Hawkeye z tego samego roku[228].

W maju 2022 roku pojawiły się doniesienia, że Marvel Studios rozpoczęło pracę nad nowym serialem, a Matt Corman i Chris Ord zostali zatrudnieni na stanowisko głównych scenarzystów serialu[229]. „The Hollywood Reporter” określił serial jako „nowy”, ale i zarazem będący kontynuacją Daredevila[230], natomiast „Deadline Hollywood” nazwał go czwartym sezonem[231]. W lipcu podczas San Diego Comic-Conu Feige oficjalnie zapowiedział serial Daredevil: Born Again z premierą na Disney+. Poinformowano wtedy również, że Cox powróci jako Matt Murdock / Daredevil, a Vincent D’Onofrio jako Wilson Fisk / Kingpin[232]. W marcu 2023 roku ujawniono, że Jon Bernthal powtórzy swoją rolę Franka Castle’a / Punishera[233]. Pod koniec września 2023 roku, po tym jak ukończono zdjęcia do sześciu odcinków, Marvel Studios podjęło decyzję zmianach w podejściu do tworzenia serialu. Corman i Ord zostali zwolnieni ze stanowiska głównych scenarzystów. Marvel Studios zdecydowało się zbliżyć do tonu Daredevila oraz zmienić podejście do tworzenia seriali[234][235]. W październiku Dario Scardapane(inne języki) został zatrudniony na stanowisko showrunnera, natomiast Justin Benson(inne języki) i Aaron Moorhead(inne języki) zostali nowymi reżyserami serialu[236]. W styczniu 2024 roku poinformowano, że Deborah Ann Woll, Elden Henson i Wilson Bethel powrócą jako Karen Page, Foggy Nelson i Dex Poindexter[235][237]. Natomiast w kwietniu ujawniono, że Ajjelet Zurer powtórzy rolę Vanessy Fisk[238].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Creative Arts Emmys: The Complete Winners List. The Hollywood Reporter, 2015-09-12. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-30)]. (ang.).
  2. Laura Prudom: Emmy Nominations 2016: Full List of Nominees. Variety, 2016-07-14. [dostęp 2023-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-05)]. (ang.).
  3. a b c d Charlie Cox is the Man Without Fear in Marvel’s Daredevil. marvel.com, 2014-05-27. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-06)]. (ang.).
  4. Patrick Cavanaugh: „Marvel’s Daredevil” Season 2 Concept Art Unveiled. marvel.com, 2015-09-07. [dostęp 2023-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-12)]. (ang.).
  5. Stephen Gerding: The Punisher Looms Large in New „Daredevil” Season 2 Poster. CBR.com, 2016-01-07. [dostęp 2023-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-07)]. (ang.).
  6. Matt Webb Mitovich: Daredevil Season 3 Releases Teaser for Wilson Fisk’s Return, Storyline Info. TV Line, 2018-09-26. [dostęp 2023-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-26)]. (ang.).
  7. a b c Stephen Gerding: Cox Angles for New „Daredevil” Characters, Hints At Season 2 Release Date. CBR.com, 2015-04-24. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (ang.).
  8. a b c d e f g h i j k Christine Dinh: Vincent D’Onofrio Returns as Wilson Fisk in Season 3 of ‘Marvel’s Daredevil’. marvel.com, 2017-10-25. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-06)]. (ang.).
  9. a b c Deborah Ann Woll Joins Marvel’s Daredevil For Netflix. marvel.com, 2014-08-01. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-24)]. (ang.).
  10. a b c d e f g h Partick Cavanough: Jon Bernthal Cast as Frank Castle in The Netflix Orginal Series Marvel’s Daredevil. marvel.com, 2015-06-09. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-11)]. (ang.).
  11. a b c Elden Henson Joins Marvel’s Daredevil For Netflix. marvel.com, 2014-06-26. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-05)]. (ang.).
  12. a b c Vincent D’Onofrio is Wilson Fisk on Marvel’s Daredevil on Netflix. marvel.com, 2014-06-10. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-02)]. (ang.).
  13. a b c d e f g h Leah Thomas: Marvel Easter Eggs In ‘Daredevil’ Season 2 Connect The Dots In Ways You Wouldn’t Expect. Bustle, 2016-03-19. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-13)]. (ang.).
  14. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Anthony Castaneda: „Marvel’s Daredevil--Season Two” review. Examiner, 2016-03-21. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-16)]. (ang.).
  15. a b c d e f g h i j k Ayelet Zurer, Bob Gunton, Toby Leonard Moore & Vondie Curtis Hall Joins Marvel’s Daredevil For Netflix. marvel.com, 2014-10-11. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-04)]. (ang.).
  16. a b c Rosario Dawson Returns to Hell’s Kitchen in the Netflix Original Series ‘Marvel’s Daredevil’ Season 2 & More. marvel.com, 2015-05-08. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-11)]. (ang.).
  17. a b c d e Cooper Hood: Daredevil Season 3 New Cast & Character Guide. Screen Rant, 2018-10-19. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-10)]. (ang.).
  18. a b c Nellie Andreeva: Marvel’s ‘Daredevil’ Casts Stephen Rider As New Regular For Season 2. Deadline Hollywood, 2015-09-03. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-16)]. (ang.).
  19. a b c d e Danette Chavez: What’s old is new – and great – again in season 3 of Marvel’s Daredevil. The A.V. Club, 2018-10-18. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-05)]. (ang.).
  20. a b c Marc Storm: Elodie Yung Cast as Elektra in the Netflix Original Series ‘Marvel’s Daredevil’. marvel.com, 2015-07-07. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-11)]. (ang.).
  21. a b c Christine Dinh: Joanne Whalley Joins the Cast for Season Three of ‘Marvel’s Daredevil’. marvel.com, 2018-01-25. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-09)]. (ang.).
  22. a b c Vinnie Mancusco: ‘Daredevil’ Season 3: Joanne Whalley on Sister Maggie’s Relationship with Matt Murdock. Collider, 2018-10-09. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-10)]. (ang.).
  23. a b c Christine Dinh: Jay Ali Joins the Cast for Season Three of ‘Marvel’s Daredevil’. marvel.com, 2018-03-21. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-07)]. (ang.).
  24. a b c Joe Otterson: ‘Daredevil’ Season 3 Adds ‘Hart of Dixie’ Alum Wilson Bethel (Exclusive). Variety, 2017-11-27. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-07)]. (ang.).
  25. a b c Charles Pulliam-Moore: New Daredevil Season 3 Trailer Introduces a Major Comics Villain to Marvel’s Cinematic Universe. Gizmodo, 2018-10-04. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-10)]. (ang.).
  26. a b Andrew Dyce: ‘Daredevil’ Easter Eggs, Trivia & Comic References. Screen Rant, 2015-04-12. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-18)]. (ang.).
  27. a b Joshua Yehl: NYCC 2015: Daredevil Season 2 Footage Teases Elektra and Punisher. IGN, 2015-10-10. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-10)]. (ang.).
  28. a b c d e f g h i j ‘Marvel’s Daredevil’ For Netflix Reveals 6 Supporting Cast Members. marvel.com, 2015-03-11. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-25)]. (ang.).
  29. a b c d Blair Marnell: Daredevil 1.13 ‘Daredevil’ Review. Crave, 2015-04-16. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  30. a b Andrea Reiher: Punisher takes on ‘Daredevil’ in new trailer: ‘You’re one bad day away from being me’. Zap2It, 2016-02-15. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-16)]. (ang.).
  31. a b Caitlin Gallagher: Will The Punisher Be In ‘Daredevil’ Season 3? Jon Bernthal Is Keeping Busy Outside Of Hell’s Kitchen. Bustle, 2018-10-19. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (ang.).
  32. a b Ed Carroll: Netflix’s Daredevil Review Episode Eight – Shadows in the Glass. Monkeys Fighting Robots, 2015-04-12. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-17)]. (ang.).
  33. a b Matt Fowler: Marvel’s Daredevil: „.380” Review. IGN, 2016-03-18. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-05)]. (ang.).
  34. a b Matt Fowler: Marvel’s Daredevil: „Seven Minutes in Heaven” Review. IGN, 2016-03-19. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-10)]. (ang.).
  35. a b c d Anthony Castaneda: „Marvel’s Daredevil” review. Examiner, 2015-04-12. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-21)]. (ang.).
  36. a b c Christian Siegel: Daredevil – 1x03: Hase im Schneesturm. FictionBox, 2015-04-24. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (niem.).
  37. a b Alex Abad-Santos: Daredevil season 2 review: Marvel’s Netflix hit finds itself in a sophomore slump. Vox, 2016-03-20. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-15)]. (ang.).
  38. a b c d e f Christian Siegel: Daredevil – 3x07: Nachwirkungen. FictionBox, 2019-01-11. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-10)]. (niem.).
  39. a b Scott Weinberg: Review – Marvel’s Daredevil: Episodes 7 – 10. Nerdist, 2015-04-12. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-31)]. (ang.).
  40. a b Matt Fowler: Marvel’s Daredevil Episode 5: „World on Fire” Review. IGN, 2015-04-10. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-10)]. (ang.).
  41. a b Kristen Santer: Prepare to be ‘Punished’ by the Grittier, Darker Season 2 of Marvel’s ‘Daredevil’. Indie Wire, 2016-03-11. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-30)]. (ang.).
  42. a b Tiffany Vogt: INTERVIEWS Exclusive: Daredevil and Taken Scoop: Shining The Spotlight On Amy Rutberg. Seat 42F, 2018-02-23. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (ang.).
  43. a b Scott Glenn joins Marvel’s Daredevil for Netflix. marvel.com, 2014-09-15. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-12)]. (ang.).
  44. a b Scott Glenn returns to the Netflix Original Series ‘Marvel’s Daredevil’. marvel.com, 2015-09-16. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-21)]. (ang.).
  45. a b c Christian Siegel: Daredevil – 1x09: Wenn man vom Teufel spricht. FictionBox, 2015-06-05. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (niem.).
  46. a b Mark Cassidy: Daredevil: Looks Like Matt Gerald Will Be Suiting Up As ‘Gladiator’ For Season 2. Comic Book Movie, 2015-07-26. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).
  47. a b Dennis Perkins: Daredevil’s brutal second season puts superheroes on trial. The A.V. Club, 2016-03-16. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-13)]. (ang.).
  48. a b Shirley Li: Daredevil exclusive: Vincent D’Onofrio talks Wilson Fisk’s surprise return in season 2. Entertainment Weekly, 2016-03-20. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-10)]. (ang.).
  49. a b c d e Christian Siegel: Daredevil – 3x11: Wiedersehen. FictionBox, 2019-02-08. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-16)]. (niem.).
  50. a b c Christian Siegel: Daredevil – 3x01: Wiederauferstehung. FictionBox, 2018-11-16. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  51. a b c d e f g Christian Siegel: Daredevil – 3x02: Bitte. FictionBox, 2018-11-23. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  52. a b Geoff Boucher: ‘Daredevil’: Peter Halpin Joins Netflix Show As Foggy Nelson’s Brother. Collider, 2018-10-18. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-08)]. (ang.).
  53. a b c d Christian Siegel: Daredevil – 3x08: Oben/unten. FictionBox, 2019-01-18. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-10)]. (niem.).
  54. a b c d Christian Siegel: Daredevil – 3x04: Überraschungen. FictionBox, 2018-12-08. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  55. a b c d Christian Siegel: Daredevil – 3x05: Das perfekte Spiel. FictionBox, 2018-12-14. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  56. a b c Christian Siegel: Daredevil – 3x06: Ein kalkulierbares Übel. FictionBox, 2018-12-21. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  57. a b c d e f g h Christian Siegel: Daredevil – 3x09: Offenbarungen. FictionBox, 2019-01-25. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-16)]. (niem.).
  58. William Fanelli: Could Daredevil Be The Most Stunt-Heavy TV Series Ever Made?. Cinema Blend, 2015-03-22. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-09)]. (ang.).
  59. Blair Marnell: Daredevil 1.08 ‘Shadows in the Glass’ Review. Crave, 2015-04-12. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016=04-18)]. (ang.).
  60. Caroline Siede: Daredevil’s penultimate episode has questions, answers, and possible TMNT references. The A.V. Club, 2016-03-20. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-30)]. (ang.).
  61. a b c Terri Shwartz: Netflix announces 'Daredevil,' 'Bloodline,' ‘Kimmy Schmidt’ premiere dates. Zap2It, 2015-01-07. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-06)]. (ang.).
  62. a b Marc Storm: Marvel & Netflix Announce Release Date for Marvel’s Daredevil. marvel.com, 2015-01-07. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-07)]. (ang.).
  63. a b c Patrick Cavanaugh: Daredevil Descends into Darkness in Season 2 Motion Poster. marvel.com, 2016-01-07. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-13)]. (ang.).
  64. a b Daredevil Season 2 Teaser and Premiere Date Revealed!. Cooming Soon, 2016-01-07. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-06)]. (ang.).
  65. a b c Dominic Patten: Marvel’s ‘Daredevil’ Season 3 Gets October Launch Date On Netflix. Deadline Hollywood, 2018-09-20. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-30)]. (ang.).
  66. a b c d e f Marvel’s Daredevil. The Futon Critic. [dostęp 2023-09-12]. (ang.).
  67. a b c Adam Siennica: Netflix oficjalnie w Polsce!. NaEkranie.pl, 2016-01-06. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-12)]. (pol.).
  68. a b c Marta Wawrzyn: „Daredevil” oficjalnie w marcu. Zobaczcie zwiastun. Serialowa, 2016-01-07. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-23)]. (pol.).
  69. a b c Daredevil, sezon 3 - kiedy nowe odcinki serialu? (Premiera, zwiastun). Radio Zet, 2018-09-26. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-11)]. (pol.).
  70. Nellie Andreeva: Disney Preps Plans For Netflix’s ‘Daredevil’, ‘Jessica Jones’, ‘Luke Cage’ & Co. As It Is Set To Regain Control Of Marvel Series. Deadline Hollywood, 2022-02-11. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-04)]. (ang.).
  71. a b Marvel Live-Action Series And Updated Parental Controls In The U.S. Coming To Disney+ On March 16. Disney Media and Entertainment Distribution, 2022-03-01. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-05)]. (ang.).
  72. Jack Shepherd: How to watch The Defenders Saga in order on Disney Plus. GamesRadar+, 2022-10-07. [dostęp 2023-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-01)]. (ang.).
  73. a b Mateusz Zaczyk: „Daredevil” i inne seriale Marvela od Netfliksa trafią w Polsce na Disney+. Lista premier tygodnia. Filmożercy, 2022-06-24. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-19)]. (pol.).
  74. a b Adonis Gonzalez: ‘Daredevil’ Season 1 Finally Hitting US DVD Shelves. Heroic Hollywood, 2016-11-08. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-13)]. (ang.).
  75. a b Chris Arrant: Netflix’s Daredevil Coming to Blu-Ray In North America. Newsarama, 2016-10-10. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-11)]. (ang.).
  76. a b c William D.Lee: Own the groundbreaking Netflix and Marvel original series Daredevil: Season 2 and Jessica Jones: Season 1 on DVD & Blu-ray Aug. 22. Confessions of a Cinephiliac, 2017-07-25. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-23)]. (ang.).
  77. a b George Marston: Confirmed: Netflix’s Daredevil Coming to Blu-Ray & DVD – In the UK, At Least. Newsarama, 2016-07-01. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-02)]. (ang.).
  78. Daredevil – Season 1. JB Hi-Fi, 2017-08-16. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-25)]. (ang.).
  79. a b Daredevil - Season 2. Amazon.com, 2017-08-16. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-23)]. (ang.).
  80. Daredevil – Season 2. JB Hi-Fi, 2017-08-16. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-17)]. (ang.).
  81. Christian Siegel: Daredevil – 1x01: Im Ring. FictionBox, 2015-04-10. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (niem.).
  82. Christian Siegel: Daredevil – 1x02: Cutman. FictionBox, 2015-04-17. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (niem.).
  83. Christian Siegel: Daredevil – 1x04: Im Blut. FictionBox, 2015-05-01. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (niem.).
  84. Christian Siegel: Daredevil – 1x05: Eine Welt in Flammen. FictionBox, 2015-05-08. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (niem.).
  85. Christian Siegel: Daredevil – 1x06: Reingelegt. FictionBox, 2015-05-15. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (niem.).
  86. Christian Siegel: Daredevil – 1x07: Stick. FictionBox, 2015-05-22. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (niem.).
  87. Christian Siegel: Daredevil – 1x08: Schatten im Glas. FictionBox, 2015-05-29. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (niem.).
  88. Christian Siegel: Daredevil – 1x10: Nelson und Murdock. FictionBox, 2015-06-12. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (niem.).
  89. Christian Siegel: Daredevil – 1x11: Der rechte Pfad. FictionBox, 2015-06-19. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (niem.).
  90. Christian Siegel: Daredevil – 1x12: Blut ist dicker. FictionBox, 2015-06-26. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (niem.).
  91. Christian Siegel: Daredevil – 1x13: Daredevil. FictionBox, 2015-07-03. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (niem.).
  92. Christian Siegel: Daredevil – 2x01: Peng. FictionBox, 2016-03-18. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  93. Christian Siegel: Daredevil – 2x02: Hunde zu einer Schießerei. FictionBox, 2016-03-24. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  94. Christian Siegel: Daredevil – 2x03: Dein Freund und Helfer. FictionBox, 2016-03-25. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  95. Christian Siegel: Daredevil – 2x04: Penny and Dime. FictionBox, 2016-03-31. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  96. Christian Siegel: Daredevil – 2x05: Kinbaku. FictionBox, 2016-04-01. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  97. Christian Siegel: Daredevil – 2x06: Reue. FictionBox, 2016-04-07. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  98. Christian Siegel: Daredevil – 2x07: Semper Fidelis. FictionBox, 2016-04-08. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  99. Christian Siegel: Daredevil – 2x08: Schuldig wie die Sünde. FictionBox, 2016-04-14. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  100. Christian Siegel: Daredevil – 2x09: Sieben Minuten im Paradies. FictionBox, 2016-04-15. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  101. Christian Siegel: Daredevil – 2x10: Bis aufs Blut. FictionBox, 2016-04-21. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  102. Christian Siegel: Daredevil – 2x11:.380. FictionBox, 2016-04-22. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  103. Christian Siegel: Daredevil – 2x12: Das Dunkle am Ende des Tunnels. FictionBox, 2016-04-29. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  104. Christian Siegel: Daredevil – 2x13: Ein kalter Tag in Hell’s Kitchen. FictionBox, 2016-04-29. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  105. Christian Siegel: Daredevil – 3x03: Der Fluch der guten Tat. FictionBox, 2018-11-30. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  106. Christian Siegel: Daredevil – Daredevil – 3x10: Karen. FictionBox, 2019-02-01. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-10)]. (niem.).
  107. Christian Siegel: Daredevil – 3x12: Ein letzter Versuch. FictionBox, 2019-02-15. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-10)]. (niem.).
  108. Christian Siegel: Daredevil – 3x13: Eine neue Serviette. FictionBox, 2019-02-23. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-10)]. (niem.).
  109. Matthew Jackson: Pics from the ’70s Daredevil/Black Widow TV show that never was. Blastr, 2012-01-23. [dostęp 2023-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-10)]. (ang.).
  110. a b Paul Young: Before They Were Movies: Early Attempts to Bring Superheroes to Life Onscreen. Screen Rant, 2014-02-17. [dostęp 2023-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-23)]. (ang.).
  111. a b The History of FOX/Marvel; Chapter 3: The DareDevil Rejects. Comic Book Movie, 2015-09-05. [dostęp 2023-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-27)]. (ang.).
  112. Todd McCarthy: ‘Daredevil’ review. Variety, 2003-02-13. [dostęp 2023-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-24)]. (ang.).
  113. Brian Lowry: Elektra review. Variety, 2005-01-12. [dostęp 2023-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-30)]. (ang.).
  114. a b Nicholas Fonseca: Daredevil’s Jennifer Garner gets a spin-off. Entertainment Weekly, 2003-02-27. [dostęp 2023-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-08)]. (ang.).
  115. Simon Brew: Daredevil reboot and more X-men. Den of Geek, 2008-09-09. [dostęp 2023-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-16)]. (ang.).
  116. Mike Fleming Jr: TOLDJA! ‘Daredevil’ Rights Revert From Fox To Disney. Deadline Hollywood, 2013-04-23. [dostęp 2023-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-12)]. (ang.).
  117. Nellie Andreeva: Marvel Preps 60-Episode Package Of Four Series & A Mini For VOD & Cable Networks. Deadline Hollywood, 2013-10-15. [dostęp 2023-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-04)]. (ang.).
  118. David Lieberman, Nellie Andreeva: Netflix Picks Up Four Marvel Live-Action Series & A Mini Featuring Daredevil, Jessica Jones, Iron Fist, Luke Cage For 2015 Launch. Deadline Hollywood, 2013-11-07. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-24)]. (ang.).
  119. Drew Goddard Joins Daredevil on Netflix. marvel.com, 2013-12-06. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-12)]. (ang.).
  120. Marvel’s Daredevil Executive Producer and Showrunner Steven S. DeKnight. marvel.com, 2014-05-24. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-01)]. (ang.).
  121. Terri Shwartz: Netflix announces 'Daredevil,' 'Bloodline,' ‘Kimmy Schmidt’ premiere dates. Zap2It, 2015-01-07. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-06)]. (ang.).
  122. Patrick Cavanaugh: Netflix Orders a Second Season of ‘Marvel’s Daredevil’. marvel.com, 2015-04-21. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-11)]. (ang.).
  123. Adam Chitwood: Daredevil Season 2: Drew Goddard Says He’s Involved. Collider, 2015-09-14. [dostęp 2023-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-07)]. (ang.).
  124. a b Lesley Goldberg, Sydney Bucksbaum: Comic-Con: ‘Daredevil’ Renewed for Third Season at Netflix. The Hollywood Reporter, 2016-07-21. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-09)]. (ang.).
  125. Nellie Andreeva: Netflix Chief On More Marvel Series, ‘Daredevil’s “Return To Form,” ‘Luke Cage’ Season 3 & ‘Defenders’ 2 – TCA. Deadline Hollywood, 2018-07-29. [dostęp 2023-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-09)]. (ang.).
  126. a b by Nellie Andreeva, Dominic Patten: ‘Daredevil’ Canceled By Netflix After 3 Seasons; Future In Other Marvel Projects. Deadline Hollywood, 2018-11-29. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-03)]. (ang.).
  127. a b c d e Brian Lowry: TV Review: ‘Marvel’s Daredevil’. Variety, 2015-04-01. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  128. Ken Pierce: Today: Daredevil season 2 on Netflix (3/18/2016). Piercing Metal, 2016-03-18. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (ang.).
  129. a b c Brian Lowry: TV Review: ‘Marvel’s Daredevil,’ Season 2. Variety, 2016-02-24. [dostęp 2023-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-14)]. (ang.).
  130. Marvel’s Daredevil. Writers Guild of America West. [dostęp 2023-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-21)]. (ang.).
  131. Aaron Couch: How ‘Bad Times at the El Royale’ Director Convinced Stars to Work for Less. The Hollywood Reporter, 2018-10-11. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (ang.).
  132. Kevin Mahadeo: Drew Goddard Still Involved with „Daredevil” for Season 2. CBR.com, 2015-09-14. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (ang.).
  133. Blair Marnell: Netflix CCO on Daredevil’s Tone & Casting Jessica Jones. Mandatory, 2014-08-25. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-14)]. (ang.).
  134. a b c James Hibberd: ‘Daredevil’: 7 things we learned about Netflix’s new series. Entertainment Weekly, 2014-12-29. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-15)]. (ang.).
  135. 19 TV Shows We’ll Be Checking Out in 2015: Daredevil. Entertainment Weekly, 2014-12-17. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-13)]. (ang.).
  136. James Bean: ‘Daredevil’ Showrunner Steven DeKnight details grisly deleted scenes. Hypable, 2015-12-09. [dostęp 2023-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-19)]. (ang.).
  137. a b Meredith Alloway: Catching Up With Daredevil Showrunner Steven S. DeKnight. Paste Magazine, 2014-09-14. [dostęp 2023-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-02)]. (ang.).
  138. Brett White: NYCC: „Jessica Jones” & „Daredevil” Collide At Marvel/Netflix Panel. CBR.com, 2015-10-10. [dostęp 2023-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-06)]. (ang.).
  139. Leigh Singer: Drew Goddard on How He Would’ve Made the Sinister Six Movie and Comparisons to Suicide Squad. IGN, 2015-09-29. [dostęp 2023-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-13)]. (ang.).
  140. James Hibberd: Daredevil season 2: First photo of The Punisher. Entertainment Weekly, 2015-12-29. [dostęp 2023-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-01)]. (ang.).
  141. Kevin Fitzpatrick: Did 'The Defenders' Finale Hint At Kingly Return For 'Daredevil' Season 3?. Screen Crush, 2017-08-19. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-29)]. (ang.).
  142. Shirley Li: Marvel's The Defenders: What the ending could mean for Daredevil season 3. Entertainment Weekly, 2017-08-21. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-07)]. (ang.).
  143. Josh Wigler: ‘The Defenders’: Charlie Cox on What’s Next For Daredevil. The Hollywood Reporter, 2016-08-21. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-02)]. (ang.).
  144. Vinnie Mancuso: 'Marvel's Daredevil': 40 Things to Know About the Dark, Deadly Season 3. Collider, 2018-10-01. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-02)]. (ang.).
  145. Autumn Noel Kelly: 'Daredevil' Showrunner Erik Oleson Talks Season 3: 'Every Scene Had to Pay Off'. Newsweek, 2018-10-25. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-31)]. (ang.).
  146. John Boone: Exlusive: Marvel’s Head of TV Reveals How ‘The Defenders’ Will Be Different From ‘The Avengers’. Entertainment Tonight, 2016-07-25. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-09)]. (ang.).
  147. Marvel TV head: ‘Daredevil’ starts shooting in July, ‘Jessica Jones’ next up. Uproxx, 2014-03-24. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-06)]. (ang.).
  148. Marc Graser: Why Disney Chose to Put Marvel’s New TV Shows on Netflix. Variety, 2013-11-08. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-03)]. (ang.).
  149. Eric Goldman: Netflix On Marvel Series Release Plan and if Punisher Could Get a Spinoff. IGN, 2015-07-28. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-05)]. (ang.).
  150. Adam Tanswell: Jeph Loeb talks the future of Marvel TV. Digital Spy, 2015-03-04. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-30)]. (ang.).
  151. Roth Cornet: Daredevil: How the Netflix Series Will Change the Marvel Cinematic Universe. IGN, 2015-04-09. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-03)]. (ang.).
  152. Daredevil’s Charlie Cox about his new-found love of comic books. Close-Up Film, 2015-04-25. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-01)]. (ang.).
  153. Chris Tilly: Charlie Cox Wants Daredevil to Cameo in Captain America: Civil War. IGN, 2015-04-24. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (ang.).
  154. Eric Francisco: ‘Infinity War’ Really Almost Included Netflix’s ‘Defenders’ at One Point. Inverse, 2018-05-23. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-28)]. (ang.).
  155. Lisa Laman: Well, Is Netflix’s ‘Daredevil’ Part of the Sacred MCU Timeline or Not?. Collider, 2024-01-07. [dostęp 2024-01-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-01-07)]. (ang.).
  156. a b Christina Radish: Daredevil Bosses Explain How Marvel’s Darkest Adaptation Yet Came to Be. Collider, 2015-04-09. [dostęp 2023-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-27)]. (ang.).
  157. Marvel’s Netflix Series to Film in New York City. marvel.com, 2014-02-26. [dostęp 2023-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-04)]. (ang.).
  158. Joe Blackmon: Marvel Netflix Series Part Of Marvel Cinematic Universe, Available For Binge Watching According To Joe Quesada. Comic Book, 2014-04-27. [dostęp 2023-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-28)]. (ang.).
  159. Lucy O’Brien: Netflix’s Daredevil To Have A „Gritty 1970s New York” Feel. IGN, 2014-07-22. [dostęp 2023-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-29)]. (ang.).
  160. George Marston: Report: Daredevil Season 2 Filming Underway, Howard Stark Cameo in Agent Carter Season 2?. Newsarama, 2015-07-06. [dostęp 2023-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-06)]. (ang.).
  161. Russ Burlingame: Marvel’s Daredevil Season One Wraps Principal Photography. Comic Book, 2014-12-21. [dostęp 2023-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  162. Kuljit Mithra: Interview with Loren Weeks. ManWithoutFear.com. [dostęp 2023-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-04)]. (ang.).
  163. Joe Kucharski: Costume Design for Marvel’s Daredevil on Netflix. Tyranny of Style, 2015-04-14. [dostęp 2023-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-30)]. (ang.).
  164. Jay Jayson: First Daredevil Season 2 Set Photos Feature Charlie Cox & Elden Henson. Comic Book, 2015-07-06. [dostęp 2023-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-13)]. (ang.).
  165. James Viscardi: Daredevil Season 2 Possibly Debuting In March 2016 on Netflix. Comic Book, 2015-03-31. [dostęp 2023-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-05)]. (ang.).
  166. Carlo Coratelli: Daredevil: Lights and Shadows. Interview to Martin Ahlgren (DOP). The White Space, 2016-04-13. [dostęp 2023-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-11)]. (ang.).
  167. James Collins: Exclusive: An interview with the production designer Scott P. Murphy. Mandy, 2018-12-21. [dostęp 2023-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-31)]. (ang.).
  168. Shirley Li: ‘Daredevil’: Costume designer talks creating Elektra’s non-midriff-baring, utilitarian look. Entertainment Weekly, 2016-03-18. [dostęp 2023-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-13)]. (ang.).
  169. Molly Freeman: Daredevil Season 3 Starts Filming Tomorrow. Screen Rant, 2017-11-12. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-09)]. (ang.).
  170. Corey Plante: 'Daredevil' Season 3 Spoilers: Leak Suggests Iconic Villain for New Season. Inverse, 2018-05-29. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-02)]. (ang.).
  171. Carly Miller: Netflix film crews set up Daredevil Season 3 in Windham. Hudson Valley 360, 2018-03-28. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-16)]. (ang.).
  172. Abraham Josephine Riesman: How Daredevil Filmed Its 10-Minute Prison Fight in a Single Take. Vulture, 2018-10-22. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-07)]. (ang.).
  173. Daredevil, Season 3. AdamScherDesign.com. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-11)]. (ang.).
  174. Jamie Frevele: 'Marvel's Daredevil' Season 3: Creating the Look of Daredevil's World. marvel.com, 2018-10-16. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-06)]. (ang.).
  175. David Fear: How the Return of ‘Daredevil’ Darkens Marvel’s Universe. Rolling Stone, 2015-04-07. [dostęp 2023-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-10)]. (ang.).
  176. Vincent Mancuso: ‘Daredevil’ Stunt Coordinator on Designing a One-Shot Fight Scene for a Blind Hero. Observer, 2015-04-10. [dostęp 2023-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-03)]. (ang.).
  177. Terri Schwartz: Daredevil: Season 2 Will Have a Fight Like the Hallway Scene ‘on Crack’. IGN, 2016-01-21. [dostęp 2023-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-31)]. (ang.).
  178. ‘Daredevil’: Coordinating the Netflix Show’s Brutal Fights. Variety, 2016-04-19. [dostęp 2023-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-09)]. (ang.).
  179. Jay Jayson: Daredevil: Behind The Visual Effects Video Released. Comic Book, 2015-08-26. [dostęp 2023-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-28)]. (ang.).
  180. Dan Solomon: How Shade VFX Brought “Daredevil” And “Jessica Jones” To Life In A Tough Business. Fast Company, 2015-11-20. [dostęp 2023-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (ang.).
  181. Will Perkins: Marvel’s Daredevil. Art f the Title, 2015-08-25. [dostęp 2023-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-11)]. (ang.).
  182. John Paesano to Score Marvel’s ‘Daredevil’ Series. Film Music Reporter, 2014-10-10. [dostęp 2023-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-30)]. (ang.).
  183. Ivan Radford: How the Daredevil opening title sequence was made: An interview with director Patrick Clair. vodzilla.co, 2015-05-10. [dostęp 2023-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (ang.).
  184. Daniel Schweiger: Interview with John Paesano. Film Music Magazine, 2015-09-09. [dostęp 2023-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-04)]. (ang.).
  185. a b ‘Daredevil’ Season 3 Soundtrack to Be Released. Film Music Reporter, 2018-10-18. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-09)]. (ang.).
  186. Paul Weedon: Interview: John Paesano. Films on Wax, 2014-04-28. [dostęp 2023-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-02)]. (ang.).
  187. Aubrey Page: Daredevil Season 2: John Paesano on Punisher’s Theme. Collider, 2016-03-22. [dostęp 2023-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-07)]. (ang.).
  188. Soundtrack for Netflix’s ‘Daredevil’ Released. Film Music Reporter, 2015-04-28. [dostęp 2023-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (ang.).
  189. ‘Daredevil’ Season 2 Soundtrack Details. Film Music Reporter, 2016-07-14. [dostęp 2023-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-07)]. (ang.).
  190. Alex Zalben: Daredevil: Everything We Saw At Marvel’s New York Comic-Con Panel. MTV, 2014-10-11. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-13)]. (ang.).
  191. Brett White: NYCC: „Jessica Jones” & „Daredevil” Collide At Marvel/Netflix Panel. CBR.com, 2015-10-10. [dostęp 2023-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-06)]. (ang.).
  192. Mike Miller: Netflix unveils 2018 New York Comic Con lineup featuring Big Mouth, Daredevil, and more. Entertainment Weekly, 2018-09-07. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-27)]. (ang.).
  193. Bonnie Burton, Sean Keane: Marvel's Daredevil season 3 details revealed at NYCC 2018. CNet, 2018-10-06. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-06)]. (ang.).
  194. Lan Pitts: New Daredevil Season 2 Trailer Airs At Comic Con Experience. Comic Book, 2015-12-05. [dostęp 2023-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-13)]. (ang.).
  195. Patrick Cavanaugh: Hear Matt Murdock’s Confession in First Official Marvel’s Daredevil Teaser Trailer. marvel.com, 2015-02-04. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-09)]. (ang.).
  196. Wideo: Daredevil dokazuje w nowym zwiastunie. Filmweb, 2015-03-10. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-05)]. (pol.).
  197. Kevin Fitzpatrick: New ‘Daredevil’ Season 2 Trailer Breakdown: 15 Punishing Details You Might Have Missed. Screen Crush, 2016-02-15. [dostęp 2023-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-23)]. (ang.).
  198. Kevin Fitzpatrick: New ‘Daredevil’ Season 2 Trailer Breakdown: 15 Hand-y Details You Might Have Missed. Screen Crush, 2016-02-25. [dostęp 2023-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-03)]. (ang.).
  199. Sandy Schaefer: Daredevil Season 2 Final Trailer: In the Devil We Trust. Screen Rant, 2016-03-15. [dostęp 2023-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-04)]. (ang.).
  200. a b Paul Chavez: Pretty in pastels! Rosario Dawson mixes pink, orange and sky blue for her outfit at Daredevil premiere in LA. Daily Mail, 2015-04-03. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-06)]. (ang.).
  201. a b How Netflix is bringing Marvel’s Daredevil to a screen near you. Vodafone, 2016-01-15. [dostęp 2023-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-09)]. (ang.).
  202. a b Spencer Perry: Over 40 Photos from the Marvel’s Daredevil Season 2 Premiere. Superhero Hype, 2016-03-11. [dostęp 2023-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-13)]. (ang.).
  203. Marc Graser: Marvel’s Merchandise Plan for ‘Avengers: Age of Ultron:’ ‘Make the Big Bigger’. Variety, 2015-03-11. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-24)]. (ang.).
  204. a b Marvel’s Daredevil: Season 1. Rotten Tomatoes. [dostęp 2019-01-06]. (ang.).
  205. a b Marvel’s Daredevil: Season 1. Metacritic. [dostęp 2015-07-13]. (ang.).
  206. a b Marvel’s Daredevil: Season 2. Rotten Tomatoes. [dostęp 2023-08-22]. (ang.).
  207. a b Marvel’s Daredevil: Season 2. Metacritic. [dostęp 2023-08-22]. (ang.).
  208. a b Marvel’s Daredevil: Season 3. Rotten Tomatoes. [dostęp 2023-09-11]. (ang.).
  209. a b Marvel’s Daredevil: Season 3. Metacritic. [dostęp 2023-09-11]. (ang.).
  210. American Foundation for the Blind: Helen Keller Achievement Awards 2015. American Foundation for the Blind, 2015-06-21. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-15)]. (ang.).
  211. TV: 19th Annual Television Award Winners. Online Film & Television Association, 2015-09-06. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-19)]. (ang.).
  212. David S.Cohen: ‘The Force Awakens’ Rings Up Eight Saturn Awards. Variety, 2016-06-23. [dostęp 2023-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-22)]. (ang.).
  213. Ethan Anderton: 2019 Saturn Awards Winners: ‘Avengers: Endgame’ Dominates with Six Total Awards. /Film, 2019-09-14. [dostęp 2023-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
  214. Michael Ausiello: Punisher Spinoff Starring Jon Bernthal in Development at Netflix. TV Line, 2016-01-16. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-15)]. (ang.).
  215. James Hibberd: ‘Marvel’s The Punisher’ spin-off ordered by Netflix, Jon Bernthal to star. Entertainment Weekly, 2016-04-29. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-28)]. (ang.).
  216. Dominic Patten: ‘Marvel’s The Punisher’ Gets November Premiere Date & Trailer On Netflix. Deadline Hollywood, 2017-10-19. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-16)]. (ang.).
  217. Nellie Andreeva: ‘The Punisher’ Renewed For Season 2 By Netflix. Deadline Hollywood, 2017-12-12. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-07)]. (ang.).
  218. James Whitbrook: Here’s Your First Tiny Little Tease for The Punisher Season 2. Gizmodo, 2018-12-12. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-10)]. (ang.).
  219. Dominic Patten: ‘The Punisher’ & ‘Jessica Jones’ Canceled By Netflix; Latter’s 3rd Season Still To Air. Deadline Hollywood, 2019-02-18. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-08)]. (ang.).
  220. Dominic Patten: ‘Marvel’s The Punisher’ Adds ‘Daredevil’s Deborah Ann Woll To Season 1 – NY Comic-Con. Deadline Hollywood, 2016-10-08. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-01)]. (ang.).
  221. Leah Thomas: Marvel Easter Eggs In ‘The Punisher’ Season 1 Tie The Gritty Drama To Its Comic Book Origins. Bustle, 2017-11-18. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-30)]. (ang.).
  222. Cooper Hood: Marvel’s The Punisher Will Include a Turk Appearance. Screen Rant, 2017-09-15. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-23)]. (ang.).
  223. Christian Siegel: The Punisher – 1x02: Zwei tote Männer. FictionBox, 2017-11-24. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-20)]. (niem.).
  224. Christian Siegel: The Punisher – 1x03: Kandahar. FictionBox, 2017-12-01. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (niem.).
  225. Natalie Jarvey: Disney’s Top Dealmaker Kevin Mayer Talks Fox Plans and that New Streaming Service. The Hollywood Reporter, 2018-12-18. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-20)]. (ang.).
  226. Aaron Couch, Borys Kit: Hulu Is Open to ‘Daredevil’ or ‘Luke Cage’: Originals Boss Cites ‘Good Creative Relationship’ With Marvel. The Wrap, 2022-07-23. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-24)]. (ang.).
  227. Shirley Li: Charlie Cox breaks silence on Daredevil cancellation: ‘I’m very saddened’. Entertainment Weekly, 2018-12-06. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-02)]. (ang.).
  228. Ryan Parker: Charlie Cox Spills All on That ‘Spider-Man: No Way Home’ Cameo and His Hopes for Daredevil’s Future. The Hollywood Reporter, 2022-02-11. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-11)]. (ang.).
  229. Joe Otterson: ‘Daredevil’ Disney+ Series in the Works With Matt Corman, Chris Ord Set to Write (Exclusive). Variety, 2022-05-19. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-30)]. (ang.).
  230. Borys Kit: ‘Daredevil’ Disney+ Series in the Works at Marvel. The Hollywood Reporter, 2022-05-19. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-29)]. (ang.).
  231. Anthony D’Alessandro: ‘Echo’: Charlie Cox’s Daredevil & Vincent D’Onofrio’s Kingpin Returning For Marvel Series. Deadline Hollywood, 2022-07-07. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-07)]. (ang.).
  232. Aaron Couch, Borys Kit: Marvel’s Kevin Feige Unveils Phase 5 Plans, New ‘Avengers’ Movies at Comic-Con. The Hollywood Reporter, 2022-07-23. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-24)]. (ang.).
  233. Aaron Couch, Borys Kit: Jon Bernthal Returning as The Punisher for ‘Daredevil: Born Again’. The Hollywood Reporter, 2023-03-07. [dostęp 2023-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-07)]. (ang.).
  234. Borys Kit: ‘Daredevil’ Hits Reset Button as Marvel Overhauls Its TV Business. The Hollywood Reporter, 2023-10-11. [dostęp 2024-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-01-23)]. (ang.).
  235. a b Jenna Anderson: Daredevil: Born Again Reportedly Bringing Back Major Marvel Netflix Stars. Comic Book, 2024-01-12. [dostęp 2024-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-01-25)]. (ang.).
  236. Borys Kit: ‘Daredevil’ TV Series Lands New Showrunner, Directors (Exclusive). The Hollywood Reporter, 2023-10-27. [dostęp 2024-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-01-20)]. (ang.).
  237. Nellie Andreeva: ‘Daredevil: Born Again’ – Wilson Bethel Returns As Bullseye In Marvel Series On Disney+. Deadline Hollywood, 2024-01-24. [dostęp 2024-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-01-25)]. (ang.).
  238. Chris McPhearson: New 'Daredevil: Born Again' Set Image Reveals Ayelet Zurer Will Return as Vanessa Fisk. Collider, 2024-04-07. [dostęp 2024-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-04-07)]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]