Delta Draconis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Delta Draconis
δ Dra
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Smok

Rektascensja

19h 12m 33,302s[1]

Deklinacja

+67° 39′ 41,55″[1]

Paralaksa (π)

0,03348 ± 0,00010[1]

Odległość

97,42 ± 0,29 ly
29,869 ± 0,089 pc

Wielkość obserwowana

3,07m[1]

Ruch własny (RA)

95,74 ± 0,10 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

91,92 ± 0,11 mas/rok[1]

Prędkość radialna

24,71 ± 0,16 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

olbrzym

Typ widmowy

G9 III[1]

Masa

~2,5 M[2]

Promień

11 R[2]

Jasność

63 L[2]

Wiek

700 mln lat[2]

Temperatura

4830 K[2]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 57 Dra
2MASS: J19123328+6739415
Bonner Durchmusterung: BD+67°1129
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 723
Boss General Catalogue: GC 26520
Katalog Henry’ego Drapera: HD 180711
Katalog Hipparcosa: HIP 94376
Katalog jasnych gwiazd: HR 7310
SAO Star Catalog: SAO 18222
Altais, Nodus Secundus

Delta Draconis (Altais, δ Dra) – gwiazda w gwiazdozbiorze Smoka, odległa od Słońca o około 97 lat świetlnych.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Słowo Altais (al Tāis) oznacza w języku arabskim „koza”[3], jednak tradycyjna nazwa tej gwiazdy ma inne pochodzenie[2]. Powstała ona ze zdeformowanego arabskiego słowa oznaczającego węża (al Tinnīn) i określającego cały gwiazdozbiór. Inna nazwa gwiazdy, Nodus Secundus, oznacza „drugi węzeł” ciała Smoka[2]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna zatwierdziła użycie nazwy Altais dla określenia tej gwiazdy[4].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Delta Draconis jest żółtym olbrzymem należącym do typu widmowego G9. Jest 63 razy jaśniejsza niż Słońce i ma 11 razy większą średnicę, temperatura jej fotosfery to 4830 K. Ma około 700 milionów lat, w jej jądrze zachodzą reakcje syntezy helu w węgiel i tlen. Po zakończeniu syntezy helu gwiazda pojaśnieje, a w końcu odrzuci otoczkę, pozostawiając odsłonięte jądro – białego karła o średniej masie[2].

Jest to gwiazda okołobiegunowa, widoczna cały rok dla obserwatorów na północ od Zwrotnika Raka. Ma obserwowaną wielkość gwiazdową 3,07m i w pobliżu bieguna niebieskiego ustępuje jasnością tylko gwiazdom Polaris, Pherkad i Kochab z konstelacji Małej Niedźwiedzicy[2].

Nie ma pewności, czy Altais jest gwiazdą pojedynczą czy też podwójną[2]. W odległości 82 sekund kątowych od niej znajduje się inna gwiazda o wielkości 12,58m[5], która może przypadkowo sąsiadować na niebie z Delta Draconis lub stanowić powiązany grawitacyjnie układ[2]. W tym drugim przypadku gwiazdy dzieliłoby w przestrzeni 2500 au, a jeden obieg wspólnego środka masy zajmowałby co najmniej 75 000 lat. Słabsza gwiazda jest najprawdopodobniej czerwonym karłem typu widmowego M1[2].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h Delta Draconis w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g h i j k l Jim Kaler: Altais. STARS, 2008-08-22. [dostęp 2017-03-17]. (ang.).
  3. Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 209. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  4. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. [dostęp 2018-12-03].
  5. UCAC4 789-029188 w bazie SIMBAD (ang.)