Dom Cochlera w Tarnowskich Górach

Dom Cochlera

nr rej. A/719/2020 z 19 października 2020
Dom Cochlera w Tarnowskich Górach (zdj. 2007)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Tarnowskie Góry (Śródmieście-Centrum)
Adres	Rynek 5
Styl architektoniczny	klasycyzm
Kondygnacje	2
Ważniejsze przebudowy	XIX-XX wiek
Pierwszy właściciel	nieznany
Kolejni właściciele	Johann Friedrich David Cochler Friedrich Rudolph Cochler Karl Cochler Ludwig Buhl Emil Woltersdorf Max Löwe Theodor Behnsch Tadeusz Bogdany Erwin Raschka
Położenie na mapie Tarnowskich Gór Dom Cochlera
Położenie na mapie Polski Dom Cochlera
Położenie na mapie województwa śląskiego Dom Cochlera
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego Dom Cochlera
50°26′39,07″N 18°51′21,48″E

Dom Cochlera – XVII-wieczny zabytkowy   budynek w Tarnowskich Górach, do 2020 roku siedziba najstarszej w mieście apteki „Pod Aniołem”. Znajduje się w centrum miasta na rogu Rynku i ulicy Górniczej.

Historia

Dom Cochlera ok. 1915 roku

Budynek został najprawdopodobniej wybudowany pod koniec XVII wieku . W 1782 roku pochodzący z Wrocławia aptekarz i późniejszy burmistrz, Johann Friedrich David Cochler, założył w nim pierwszą w mieście prywatną aptekę „Pod Białym Aniołem” (niem. Zum weissen Engel). Przedtem istniała w ratuszu apteka utrzymywana przez miasto, jednak przynosiła straty, więc ją zlikwidowano .

W jednym z pokoi, wynajętym przez nadsztygara Rudolfa von Carnalla, powstała w 1839 Górnośląska Szkoła Górnicza. Jednak ze względu na wzrost liczby uczniów (z 14 do ponad 45) w 1855 przeniesiona została do budynku przy ulicy Gliwickiej  . Tym niemniej w 1844 roku Dom Carnalla jako pierwsza siedziba reaktywowanej szkoły górniczej został uwieczniony na jednej z filiżanek tzw. Serwisu Carnalla.

Istniejąca ponad 230 lat apteka mieszcząca się w Domu Cochlera zamknięta została w marcu 2020 roku, a w jej miejscu otwarto sklep sieci Żabka.

Decyzją z 19 października 2020 budynek wpisano do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego (nr rej. A/719/2020) .

Architektura

Figura anioła nad wejściem (2007)

Budynek Cochlera posiada siedmioosiową elewację frontową z figurą Anioła nad wejściem. Na przełomie XIX i XX wieku od strony ulicy Górniczej dobudowano przybudówkę zwieńczoną attyką i ozdobnym szczytem z motywami roślinnymi oraz inicjałem ML pochodzącym od imienia i nazwiska jednego z kolejnych właścicieli budynku – Maxa Löwego. Zachowały się sklepienia krzyżowe i charakterystyczne lukarny oeil-de-boeuf. Obecna elewacja została wykonana w 1994 roku  .

Bibliografia

• Sebastian Dziechciarczyk. Tarnogórski Rynek – Dom Cochlera. „Montes Tarnovicensis”. nr 2, 2000-06-21. Oficyna Monos. ISSN 1640-0216. [dostęp 2021-03-10]. [zarchiwizowane z adresu]. (pol.). 
• Gminna Ewidencja Zabytków. BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach, 2019-10-04. [dostęp 2021-03-10]. (pol.).
• Rejestr zabytków nieruchomych w województwie śląskim (stan na 31 grudnia 2020 r.). Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2021-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
• Sebastian Rosenbaum: Miasto z porcelany. Widoki Tarnowskich Gór na serwisie Carnalla. Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2018. ISBN 978-83-948771-3-2. OCLC 1066086892.
• Marek Wojcik: Apteka pod Białym Aniołem i jej właściciele do roku 1945. [w:] malewielkiemiasto.pl [on-line]. 2010-07-27. [dostęp 2021-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-02)]. (pol.).