Festiwal Piosenki Włoskiej w San Remo 2024

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Festiwal Piosenki Włoskiej w San Remo 2024
Informacje ogólne
Data

6–10 lutego 2024

Miejsce

Teatr Ariston, San Remo (Włochy)

Prowadzący

Amadeus

Uczestnicy

30 kandydatów

Informacje dodatkowe
Nadawca

Rai – Radiotelevisione italiana

Scenograf

Gaetano Castelli
Maria Chiara

Główny dyrygent

Leonardo De Amicis

Głosowanie
Dwie komisje jurorskie (prasy, telewizji i internetu oraz osobna, radiowa) oraz telewidzowie poprzez SMS, audiotele, oficjalną aplikację festiwalu oraz stronę internetową.
Zwycięzca

Angelina Mango

Piosenka

La noia

Tekst i muzyka

Angelina Mango, Francesca „Madame” Calearo, Dario „Dardust” Faini

Festiwal Piosenki Włoskiej w San Remo
◄ 2023         2025 ►

74. Festiwal Piosenki Włoskiej w San Remo (wł. 74° Festival della Canzone Italiana, Festival di Sanremo 2024) odbył się w Teatro Ariston w San Remo w dniach od 6 do 10 lutego 2024. Zorganizował go włoski nadawca publiczny Rai – Radiotelevisione italiana.

Przebieg konkursu[edytuj | edytuj kod]

Piąty rok z rzędu dyrektorem artystycznym został Amadeus[1][2][3][4], który był również prowadzącym festiwalu, wraz z gośćmi: Marco Mengonim (pierwszy wieczór), Giorgią (drugi wieczór), Teresą Mannino (trzeci wieczór), Lorellą Cuccarini (czwarty wieczór) oraz Fiorello (piąty, finałowy wieczór)[5][6][7].

Podobnie jak we wielu poprzednich edycjach, zwycięzca festiwalu otrzymał prawo do reprezentowania Włoch w 68. Konkursie Piosenki Eurowizji w Malmö[8] – nie jest on jednak zobowiązany do udziału w międzynarodowym konkursie, a przed rozpoczęciem festiwalu chętni do udziału w razie wygranej uczestnicy muszą przekazać zgodę na udział w konkursie; w przypadku, gdyby zwycięzca zdecydował się nie uczestniczyć w konkursie, Rai i organizatorzy festiwalu zastrzegają sobie prawo do wybrania włoskiego reprezentanta[9].

Scenografię po raz kolejny został Gaetano Castelli wraz z córką Marią Chiarą[10][11]; scenografię tej edycji ponownie charakteryzują zakrzywione kształty, tym razem inspirowane figura orchidei, jak deklarują scenografowie. W porównaniu z poprzednimi edycjami innowacją jest to, iż zamiast centralnych schodów pojawiły się dwie klatki schodowe po lewej i prawej strony sceny, a w centralnej części znalazła się klatka dla gospodarzy i gości, na występy zasłaniana strukturą służącą również jako światła[12][13][14].

Sloganem tegorocznej edycji festiwalu stało się hasło Sanremo si ama (wł. San Remo jest kochane)[15][16].

Mechanika głosowania[edytuj | edytuj kod]

Głosowanie odbyło się poprzez połączenie trzech metod[17][18]:

  • głosowanie telewidzów poprzez SMS, audiotele, oficjalną aplikację festiwalu oraz stronę internetową[19]
  • komisję jury prasy, telewizji i internetu
  • komisję jury radiowego, zastępujący komisję demoskopową z poprzednich edycji.

Nowością podczas tego festiwalu jest to, że wyłącznie część wyników została ujawniona podczas wieczorów poprzedzających finałowy, piąty wieczór – podczas pozostałych wyłącznie pięciu najwyżej ocenionych artystów poznało swój wynik; podczas ostatniego wieczoru, jak zazwyczaj, przedstawiona została pełna klasyfikacja[20][21][22].

Kontrowersje[edytuj | edytuj kod]

Podczas ceremonii otwarcia festiwalu, która odbyła się w poniedziałek 5 lutego, anonimowo zgłoszono groźbę detonacji podłożonej w teatrze Ariston bomby, przez co czerwony dywan musiał zostać ewakuowany. Po przeszukaniu okolic przez saperów doszli oni do wniosku, iż żadna bomba nie znalazła się w pobliżu hali, a zgłoszenie najprawdopodobniej było żartem[23][24][25]. Następnego dnia podobny alarm również okazał się nieuzasadniony i wkrótce potem zidentyfikowano osobę dzwoniącą; przyznał się do celowego wywołania fałszywego alarmu w celu zakłócenia festiwalu[26].

Skecz przeprowadzony z Johnem Travoltą podczas drugiego wieczoru festiwalu spotkał się z krytyką szerszej publiczności, a wykonanie przez prowadzących i zdezorientowanego aktora tańca kaczuszek uznano za „upokarzające” i „niekomfortowe” dla aktora. Travolta ostatecznie odmówił zgody nadawcy na wykorzystanie filmów i zdjęć z tego wydarzenia, co zmusiło Rai do usunięcia tej sekwencji z nagrania wieczoru dostępnego w serwisie internetowym RaiPlay[27][28][29][30][31]. Zdaniem organizatorów, aktor znał scenariusz występu i się na niego zgodził[30].

Selekcja uczestników[edytuj | edytuj kod]

Tradycyjnie premiery utworów miały miejsce dopiero podczas festiwalu, ale 15 stycznia w Rai Studios odbyła się specjalna sesja odsłuchowa zarezerwowana dla członków prasy[32]. 27 artystów zostało wybranych przez dyrektora artystycznego spośród ponad czterystu zgłoszeń oraz utworów wyłanych przez uznanych artystów zaproszonych do udziału w festiwalu, a ich imiona zostały ujawione 3 grudnia 2023[33][34][35].

Sanremo Giovani 2023[edytuj | edytuj kod]

Trzech artystów biorących udział w 74. Festiwalu Piosenki Włoskiej w San Remo zostało zakwalifikowanych do udziału poprzez konkurs dla młodych, rozwijających się artystycznie wykonawców Sanremo Giovani, zorganizowanym w teatrze obiektu Casinò Municipale di Sanremo. Spośród 564 zgłoszeń[36] ośmiu wybrano do udziału w koncercie[37], a pozostałych czterech wyselekcjonowano spośród uczestników konkursu Area Sanremo przeznaczonego dla artystów pochodzących z terenów bliskich miastu San Remo[38][39][40][41]. O wyniku zdecydowała kombinacja głosów komisji muzycznej (50%) i dyrektora artystycznego, Amadeusa (50%); trójka najlepszych artystów została wybrana do rywalizacji w festiwalu[42].

Podczas finału Sanremo Giovani zaprezentowano również tytuły utworów pozostałych uczestników festiwalu, wybranych spośród wysłanych do dyrektora artystycznego zgłoszeń[43][44].

Uczestnicy i wyniki Sanremo Giovani 2023—19 grudnia 2023[45][46][47]
L.p Wykonawca Utwór Kompozytor(zy) Miejsce
1 Grenbaud „Mama” Simone Buratti
2 Clara „Boulevard” Clara Soccini, Daniele Magro 1[42]
3 Bnkr44 „Effetti speciali” Andrea Locci, Daniele Belli, Dario Lombardi, Duccio Caponi, Marco Vittiglio, Pietro Serafini
4 Lor3n „Fiore d'inverno” Lorenzo Iavagnilio
5 Nausica „Favole” Alessandro Canini, Carlo Avarello, Carlotta Foddanu, Emanuele Bertelli, Giordana Petralia
6 Dipinto „Criminali” Armando Di Pinto, Rosario Castagnola, Sarah Tartuffo
7 Santi Francesi „Occhi tristi” Alessandro De Santis, Antonio Filippelli, Cecilia Del Bono, Mario Lorenzo Francese
8 Tancredi „Perle” Alessandro Antonini, Giordano Colombo, Tancredi Cantù Rajnoldi
9 Vale LP „Stronza” Andrea Bonomo, Mario Cianchi, Simone Guzzino, Valentina Sanseverino
10 Fellow „Alieno” Federico Castello, Leonardo Zaccaria, Michele Canova Iorfida
11 Omini „Mare forza 9oi” Francesco Roccati, Giovanni Pastorino, Michele Bitossi
12 Jacopo Sol „Cose che non sai” Carloalberto Russo, Jacopo Pio Porporino, Nicola Lazzarin, Vincenzo De Nicola

Legenda:

     Artyści dopuszczeni do udziału w 74. Festiwalu Piosenki Włoskiej w San Remo

Klasyfikacja finalna[edytuj | edytuj kod]

Uczestnicy festiwalu oraz zajęte przez nich miejsce w klasyfikacji finalnej[43][48]
Miejsce Wykonawca Utwór Kompozytor(zy) Dyrygent orkiestry[49]
1 Angelina Mango La noia Angelina Mango, Francesca „Madame” Calearo, Dario „Dardust” Faini Giovanni Pallotti
2 Geolier I p’ me, tu p’ te Emanuele „Geolier” Palumbo, Davide Simonetta, Paolo Antonacci, Davide Totaro, Francesco D’Alessio, Gennaro Petito, Michele „Michelangelo” Zocca Francesco D'Alessio
3 Annalisa Sinceramente Annalisa Scarrone, Davide Simonetta, Paolo Antonacci, Zef Daniel Bestonzo
4 Ghali „Casa mia” Ghali Amdouni, Davide Petrella, Michele „Michelangelo” Zocca Enrico Melozzi
5 Irama „Tu no” Filippo „Irama” Fanti, Giulio Nenna, Giuseppe Colonnelli, Francesco Monti, Emanuele Mattozzi Giulio Nenna
6 Mahmood „Tuta gold” Alessandro Mahmoud, Jacopo Ettorre, Francesco Catitti Carmelo Patti
7 Loredana Bertè „Pazza” Loredana Bertè, Luca Chiaravalli, Andrea Bonomo, Andrea Pugliese Luca Chiaravalli
8 Il Volo „Capolavoro” Edwyn Roberts, Stefano Marletta, Michael Tenisci Carmelo Patti
9 Alessandra Amoroso „Fino a qui” Alessandra Amoroso, Federica Abbate, Jacopo Ettorre, Alessandro Merli, Fabio Clemente Francesco Mancarella
10 Alfa „Vai!” Alfa, Mark Jackson, Ian Brendon Scott Valeriano Chiaravalle
11 Gazzelle „Tutto qui” Flavio „Gazzelle” Pardini, Federico Nardelli Enrico Melozzi
12 Il Tre „Fragili” Guido „Il Tre” Senia, Giorgio Di Mario, Paolo Zou, Francesco Maria Aprili, Iacopo Sinigaglia Carmelo Patti
13 Diodato „Ti muovi” Antonio Diodato Rodrigo D'Erasmo
14 Emma „Apnea” Emma Marrone, Paolo Antonacci, Julien Boverod, Davide Petrella Alberto Cipolla
15 Fiorella Mannoia „Mariposa” Fiorella Mannoia, Carlo Di Francesco, Mattia Cerri, Cheope, Federica Abbate Clemente Ferrari
16 The Kolors „Un ragazzo una ragazza” Alessandro Fiordispino, Antonio Fiordispino, Davide Petrella, Francesco Catitti Valeriano Chiaravalle
17 Mr. Rain „Due altalene” Lorenzo Vizzini, Mattia „Mr. Rain” Balardi Enrico Melozzi
18 Santi Francesi „L’amore in bocca” Alessandro De Santis, Antonio Filippelli, Cecilia Del Bono, Daniel Gabriel Bestonzo, Mario Lorenzo Francese Daniel Bestonzo
19 Negramaro „Ricominciamo tutto” Giuliano Sangiorgi Davide Rossi
20 Dargen D’Amico „Onda alta” Dargen D’Amico, Edwyn Roberts, Gianluigi Fazio, Stefano Marletta, Cheope Enzo Campagnoli
21 Ricchi e Poveri „Ma non tutta la vita” Edwyn Roberts, Stefano Marletta, Cheope Lucio Fabbri
22 BigMama „La rabbia non ti basta” BigMama, Ludovica Maria Lazzerini, Enrico Botta, Enrico Brun Alberto Cipolla
23 Rose Villain „Click Boom!” Rosa „Rose Villain” Fuini, Andrea Ferrara, Davide Petrella Davide Rossi
24 Clara „Diamanti grezzi” Clara Soccini, Alessandro La Cava, Francesco Catitti Valeriano Chiaravalle
25 Renga i Nek „Pazzo di te” Francesco Renga, Nek, Diego Mancino, Dario „Dardust” Faini, Luca Chiaravalli Luca Chiaravalli
26 Maninni „Spettacolare” Alessio Mininni, Giovanni Pollex, Maria Francesca Xefteris, Roberto William Guglielmi Enrico Brun
27 La Sad „Autodistruttivo” Matteo Botticini, Francesco Emanuele Clemente, Enrico Fonte, Marco Paganelli, Riccardo Zanotti Simone Bertolotti
28 Bnkr44 „Governo punk” Andrea Locci, Dario Lombardi, Duccio Caponi, Jacopo Adamo, Jacopo Ettorre, Marco Vittiglio, Pietro Serafini Enrico Melozzi
29 Sangiovanni „Finiscimi” Giovanni „Sangiovanni” Damian, Pietro Miano, Federico Vaccari, Andrea Ferrara, Fabio Campedelli Davide Rossi
30 Fred De Palma „Il cielo non ci vuole” Fred De Palma, Jacopo Ettorre, Julien Boverod Valeriano Chiaravalle

Legenda:

     Zwycięzca 74. Festiwalu Piosenki Włoskiej w San Remo

Koncerty[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy wieczór[edytuj | edytuj kod]

Wszyscy konkurujący artyści zaprezentowali swoje utwory[50]. Uczestnicy zostali ocenieni przez człony komisji jury prasy, telewizji i internetu[51][52].

Uczestnicy i wyniki pierwszego wieczoru—6 lutego 2024[22][53]
L.p Wykonawca Utwór Głosowanie
Miejsce
1 Clara „Diamanti grezzi” 19
2 Sangiovanni „Finiscimi” 30
3 Fiorella Mannoia „Mariposa” 6
4 La Sad „Autodistruttivo” 29
5 Irama „Tu no” 17
6 Ghali „Casa mia” 9
7 Negramaro „Ricominciamo tutto” 11
8 Annalisa Sinceramente 3
9 Mahmood „Tuta gold” 5
10 Diodato „Ti muovi” 4
11 Loredana Bertè „Pazza” 1
12 Geolier I p’ me, tu p’ te 23
13 Alessandra Amoroso „Fino a qui” 15
14 The Kolors „Un ragazzo una ragazza” 7
15 Angelina Mango La noia 2
16 Il Volo „Capolavoro” 13
17 BigMama „La rabbia non ti basta” 16
18 Ricchi e Poveri „Ma non tutta la vita” 12
19 Emma „Apnea” 8
20 Renga i Nek „Pazzo di te” 25
21 Mr. Rain „Due altalene” 24
22 Bnkr44 „Governo punk” 28
23 Gazzelle „Tutto qui” 14
24 Dargen D’Amico „Onda alta” 10
25 Rose Villain „Click Boom!” 20
26 Santi Francesi „L’amore in bocca” 18
27 Fred De Palma „Il cielo non ci vuole” 27
28 Maninni „Spettacolare” 21
29 Alfa „Vai!” 22
30 Il Tre „Fragili” 26

Drugi wieczór[edytuj | edytuj kod]

Pierwszych piętnastu konkurujących artystów zaprezentowało swoje utwory, a pozostała połowa prezentowała uczestników po przyjściu na scenę[50]. Uczestnicy zostali ocenieni przez głosowanie telewidzów (50%) oraz jury radiowe (50%)[51][52].

Uczestnicy i wyniki drugiego wieczoru—7 lutego 2024[53][54]
L.p[55] Wykonawca Utwór Głosowanie
Jury radia Telewidzowie Miejsce
% głosów Pozycja
1 Fred De Palma „Il cielo non ci vuole” 15 0,5% 15 15
2 Renga i Nek „Pazzo di te” 14 1,4% 11 14
3 Alfa „Vai!” 7 2% 10 11
4 Dargen D’Amico „Onda alta” 11 2,2% 9 10
5 Il Volo „Capolavoro” 13 5% 4 7
6 Gazzelle „Tutto qui” 12 4,2% 5 8
7 Emma „Apnea” 4 3,4% 8 6
8 Mahmood „Tuta gold” 5 4% 6 5
9 BigMama „La rabbia non ti basta” 9 1,1% 14 13
10 The Kolors „Un ragazzo una ragazza” 2 1,2% 13 9
11 Geolier I p’ me, tu p’ te 8 56,5% 1 1
12 Loredana Bertè „Pazza” 3 3,6% 7 4
13 Annalisa Sinceramente 1 5,9% 3 3
14 Irama „Tu no” 6 7,7% 2 2
15 Clara „Diamanti grezzi” 10 1,3% 12 12

Trzeci wieczór[edytuj | edytuj kod]

Pozostałych piętnastu konkurujących artystów zaprezentuje swoje utwory, a połowa, która zaprezentowała się podczas drugiego wieczoru, prezentowała uczestników po przyjściu na scenę[50]. Uczestnicy zostali ocenieni przez głosowanie telewidzów (50%) oraz jury radiowego (50%)[51][52].

Uczestnicy i wyniki trzeciego wieczoru—8 lutego 2024[53][56]
L.p[57] Wykonawca Utwór Głosowanie
Jury radia Telewidzowie Miejsce
% głosów Pozycja
1 Il Tre „Fragili” 13 12,8% 3 4
2 Maninni „Spettacolare” 11 1,8% 15 15
3 Bnkr44 „Governo punk” 14 3,4% 11 13
4 Santi Francesi „L’amore in bocca” 10 2,7% 13 12
5 Mr. Rain „Due altalene” 8 8,7% 5 5
6 Rose Villain „Click Boom!” 9 4,7% 9 8
7 Alessandra Amoroso „Fino a qui” 6 12,6% 4 3
8 Ricchi e Poveri „Ma non tutta la vita” 7 2,7% 12 11
9 Angelina Mango La noia 1 15,5% 1 1
10 Diodato „Ti muovi” 2 5,2% 7 6
11 Ghali „Casa mia” 4 13,2% 2 2
12 Negramaro „Ricominciamo tutto” 3 3,6% 10 9
13 Fiorella Mannoia „Mariposa” 5 5% 8 7
14 Sangiovanni „Finiscimi” 12 2,2% 14 14
15 La Sad „Autodistruttivo” 15 5,6% 6 10

Czwarty wieczór[edytuj | edytuj kod]

Każdy z artystów wykonał cover włoskiej lub międzynarodowej piosenki z przeszłości, w duecie z jednym lub kilkoma wykonawcami gościnnymi[50]. Uczestnicy zostali ocenieni przez głosowanie telewidzów (34%); komisję jury prasy, telewizji i internetu (33%) oraz komisję jury radiowego (33%); wyniki ze wsystkich wieczorów zostaną połączone w celu stworzenia nowej klasyfikacji generalnej[51][52][58]. Nagrodę za najlepszy cover zgarnął Geolier, występujący wraz z Guè, Gigi D'Alessio oraz Luchè.

Uczestnicy i wyniki czwartego wieczoru—9 lutego 2024[53][59][60][61][62]
L.p[63] Artysta i gość Utwór, którego wykonywany jest
cover
Głosowanie
Jury
radia
Jury
prasy
Telewidzowie Miejsce
% głosów Miejsce
1 Sangiovanni i Aitana „Farfalle”, „Mariposas” 28 30 0,8% 19 30
2 Annalisa i La Rappresentante di Lista oraz chór „Artemia” Sweet Dreams (Are Made of This) 2 2 5,4% 4 3
3 Rose Villain i Gianna Nannini „Scandalo”, „Meravigliosa creatura”, „Sei nell'anima” 27 27 0,6% 25 27
4 Gazzelle i Fulminacci „Notte prima degli esami” 19 15 2% 11 11
5 The Kolors i Umberto Tozzi medley twórczości Umberto Tozziego 7 9 1,1% 17 12
6 Alfa i Roberto Vecchioni „Sogna ragazzo sogna” 3 4 4,7% 6 5
7 Bnkr44 i Pino D'Angiò „Ma quale idea” 24 24 0,9% 18 23
8 Irama i Riccardo Cocciante „Quando finisce un amore” 8 10 5% 5 6
9 Fiorella Mannoia i Francesco Gabbani „Che sia benedetta”, „Occidentali's Karma 16 8 1,4% 14 13
10 Santi Francesi i Skin Hallelujah 5 3 2,4% 8 8
11 Ricchi e Poveri i Paola & Chiara Sarà perché ti amo”, „Mamma Maria 11 11 0,8% 20 17
12 Ghali i Ratchopper medley pt. „Italiano vero” 12 7 5,6% 3 4
13 Clara i Spagna oraz chór dziecięcy Teatro Regio di Torino „Il cerchio della vita” 21 17 0,7% 22 22
14 Loredana Bertè i Venerus „Ragazzo mio” 22 13 1,2% 15 18
15 Geolier i Guè, Gigi D'Alessio oraz Luchè medley pt. „Strade” 26 28 43,3% 1 1
16 Angelina Mango i kwartet smyczkowy orkiestry Rzymu „La rondine” 1 1 8,4% 2 2
17 Alessandra Amoroso i Boomdabash „La radici ca tieni”, „Fallin'”, „Mambo Salentino”, „Karaoke” 18 18 2,3% 9 10
18 Dargen D'Amico i BabelNova Orchestra rearanżacja „Modigliani” do „The Crisis 29 25 0,4% 28 29
19 Mahmood i Tenores di Bitti „Come è profondo il mare” 4 6 3,4% 7 7
20 Mr. Rain i Gemelli Diversi „Mary” z nawiązaniem do „Supereroi” 13 20 1,4% 13 15
21 Negramaro i Malika Ayane „La canzone del sole” 10 16 0,5% 26 21
22 Emma i Bresh medley twórczości Tiziano Ferro 14 22 1,1% 16 19
23 Il Volo i Stef Burns Who Wants to Live Forever 9 12 1,7% 12 9
24 Diodato i Jack Savoretti oraz Filippo Timi „Amore che vieni, amore che vai” 6 5 0,7% 23 14
25 La Sad i Donatella Rettore „Lamette” 30 29 0,7% 21 28
26 Il Tre i Fabrizio Moro medley twórczości Fabrizio Moro 25 26 2,2% 10 16
27 BigMama i Gaia, La Niña oraz Sissi Lady Marmalade 15 14 0,6% 24 20
28 Maninni i Ermal Meta Non mi avete fatto niente 20 21 0,2% 29 25
29 Fred De Palma i Eiffel 65 medley twórczości Eiffel 65 23 23 0,2% 30 26
30 Renga i Nek medley twórczości Rengi i Neka 17 19 0,4% 27 24

Piąty wieczór – finał[edytuj | edytuj kod]

Na początku wieczoru zaprezentowana została klasyfikacja generalna (wł. classifica generale) wszystkich artystów, stworzona z połączenia wyników poprzednich wieczorów[64][65]. Następnie, wszyscy konkurujący artyści ponownie zaprezentowali swoje utwory[50]. Uczestnicy zostali ocenieni wyłącznie w drodze głosowania telewidzów, którego rezultat został zsumowany z wynikami uzyskanymi do tej pory, aby stworzyć klasyfikację finalną (wł. classifica finale); pięciu najlepszych uczestników zakwalifikowanych jest do kolejnej rundy głosowania.

Uczestnicy i wyniki piątego, finałowego wieczoru—10 lutego 2024[53][66][67]
L.p[68] Wykonawca Utwór Klasyfikacja
generalna
Głosowanie Klasyfikacja
finalna
% głosów Miejsce
1 Renga i Nek „Pazzo di te” 26 0,7% 18 25
2 BigMama „La rabbia non ti basta” 22 0,5% 20 22
3 Gazzelle „Tutto qui” 13 1,3% 11 11
4 Dargen D’Amico „Onda alta” 21 0,9% 13 20
5 Il Volo „Capolavoro” 11 2,6% 8 8
6 Loredana Bertè „Pazza” 8 3,2% 7 7
7 Negramaro „Ricominciamo tutto” 19 0,6% 19 19
8 Mahmood „Tuta gold” 6 4,9% 5 6
9 Santi Francesi „L’amore in bocca” 17 0,5% 21 18
10 Diodato „Ti muovi” 9 0,7% 17 13
11 Fiorella Mannoia „Mariposa” 14 0,7% 16 15
12 Alessandra Amoroso „Fino a qui” 7 1,3% 10 9
13 Alfa „Vai!” 10 1,1% 12 10
14 Irama „Tu no” 5 4,6% 6 5
15 Ghali „Casa mia” 4 5,8% 4 4
16 Annalisa Sinceramente 3 6% 3 3
17 Angelina Mango La noia 2 14,2% 2 2
18 Geolier I p’ me, tu p’ te 1 44,8% 1 1
19 Emma „Apnea” 12 0,8% 14 14
20 Il Tre „Fragili” 16 1,6% 9 12
21 Ricchi e Poveri „Ma non tutta la vita” 20 0,3% 24 21
22 The Kolors „Un ragazzo una ragazza” 15 0,4% 22 16
23 Maninni „Spettacolare” 25 0,1% 29 26
24 La Sad „Autodistruttivo” 28 0,4% 23 27
25 Mr. Rain „Due altalene” 18 0,7% 15 17
26 Fred De Palma „Il cielo non ci vuole” 29 0,1% 30 30
27 Sangiovanni „Finiscimi” 30 0,3% 26 29
28 Clara „Diamanti grezzi” 24 0,3% 25 24
29 Bnkr44 „Governo punk” 27 0,2% 28 28
30 Rose Villain „Click Boom!” 23 0,3% 26 23

Legenda:

     Wykonawcy zakwalifikowani do finałowego pojedynku

Finałowy pojedynek[edytuj | edytuj kod]

Po zaprezentowaniu klasyfikacji finalnej, uczestnicy finałowego pojedynku ponownie zaprezentowali swoje utwory, po czym kombinacja głosów każdego członu: głosowania telewidzów (34%); komisji jury prasy, telewizji i internetu (33%) oraz komisji jury radiowego (33%) wybrała zwycięzcę 74. Festiwalu Piosenki Włoskiej w San Remo[58][69][70].

Uczestnicy i wyniki finałowego pojedynku[53][66][71]
L.p Wykonawca Utwór Głosowanie
Jury
radia
Jury
prasy
Telewidzowie Średnia Miejsce
% głosów Miejsce
1 Irama „Tu no” 4 5 7,5% 5 6,9% 5
2 Ghali „Casa mia” 3 3 8,3% 3 10,5% 4
3 Angelina Mango La noia 1 1 16,1% 2 40,3% 1
4 Geolier I p’ me, tu p’ te 5 4 60% 1 25,2% 2
5 Annalisa Sinceramente 2 2 8% 4 17,1% 3

Legenda:

     Zdobywca pierwszego miejsca

     Zdobywca drugiego miejsca

     Zdobywca trzeciego miejsca

Goście specjalni[edytuj | edytuj kod]

Gośćmi specjalnymi podczas 74. Festiwalu Piosenki Włoskiej w San Remo byli:

Po śmierci Toto Cutugno w sierpniu 2023 roku, Amadeus ogłosił zamiar umieszczenia hołdu dla artysty i jego piętnastu udziałów w Festiwalu Piosenki Włoskiej podczas następnej edycji[91]. Ostatecznie odbył się on podczas pierwszego wieczoru, gdy pokazano jego występ utworu „Gli amori”, zaprezentowanego podczas festiwalu w 1990 roku, przy akompaniamencie orkiestry festiwalowej[92][93][94].

Podczas drugiego wieczoru zaprezentowano oficjalne maskotki Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2026, nazwane Tina i Milo[95][96][97].

Oglądalność[edytuj | edytuj kod]

We Włoszech festiwal nadawany był na kanałach Rai 1 oraz Rai Italia (kanał dla diaspory włoskiej); kanale Rai 4K nadającym w rozdzielczości 4K, stacji radiowej Rai Radio 2 oraz stronie internetowej RaiPlay, dostępnej również dla widzów międzynarodowych[98][99][100]. Poza tym, był on również nadawany w innych krajach: dzięki marce sieci telewizyjnej Eurowizji prawo do nadawania festiwalu zdobyły telewizje RTSH w Albanii, RTCG 2 w Czarnogórze, Moldova 1 w Mołdawii, TVR 1 w Rumunii, TVE w Hiszpanii oraz NSTU w Ukrainie[101][102][103][104][105], a osobno prawa nabyły również kanadyjskie ICI Télévision i Rogers Cable, jak i brytyjskie GlitterBeam Radio[101][106].

Wydarzenie Data Część pierwsza Część druga Ogólna ilość widzów Źr.
Widzowie Udział (%) Widzowie Udział (%) Widzowie Udział (%)
Pierwszy wieczór 6 lutego 15,075 mln 64,34 6,527 mln 66,84 10,801 mln 65,59 [107]
Drugi wieczór 7 lutego 13,434 mln 57,64 6,899 mln 66,2 10,361 mln 60,1 [108]
Trzeci wieczór 8 lutego 13,243 mln 58,12 6,501 mln 64,93 10,001 mln 60,1 [109]
Czwarty wieczór 9 lutego 15,531 mln 65,05 8,398 mln 73,23 11,893 mln 67,8 [110]
Piąty wieczór 10 lutego 17,281 mln 70,77 11,781 mln 78,68 14,301 mln 74,1 [111]
Średnia wszystkich wieczorów 14,913 mln 63,19 7,997 mln 70,02 11,423 mln 65,44

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Tak jak co roku przed ogłoszeniem wyników ostatniego wieczoru przyznane zostały nagrody. Najważniejszymi z nich są: Nagroda Złotego Lwa oraz Nagroda Krytyków Festiwalu Piosenki Włoskiej im. Mii Martini. Nagroda Złotego Lwa przyznawana jest zwycięzcom festiwalu; Nagroda Krytyków Festiwalu Piosenki Włoskiej przyznawana jest corocznie od 1982 roku, a reprezentowana jest przez srebrną tabliczkę lub talerz i czasami uważana jest za ważniejszą niż pierwsze miejsce. Nagroda krytyków oraz zwycięstwo festiwalu w wielu latach historii San Remo się zbiegały[112]. Oprócz tego, w tym roku scenograf Gaetano Castelli oraz Pippo Balistieri również otrzymali nagrodę za całokształt kariery Miasta San Remo[67][113][114].

Nagroda Artysta Utwór
Zwycięzca kategorii Big – nagroda Złotego Lwa Angelina Mango La noia
Nagroda Krytyków Festiwalu Piosenki Włoskiej im. Mii Martini Loredana Bertè[67] „Pazza”[67]
Nagroda im. Giancarlo Bigazziego za najlepszą kompozycję Angelina Mango „La noia”
Nagroda Prasy, Radia, Telewizji i Sieci im. Lucia Dalli Angelina Mango[67] „La noia”[67]
Nagroda im. Sergio Bardottiego za najlepszy tekst Fiorella Mannoia „Mariposa”
Nagroda im. Enzo Jannacciego za najlepszą interpretację Clara[115] „Diamanti grezzi”[115]
Nagroda Lunezia za muzyczno-literacką wartość utworu Negramaro[116][117] „Ricominciamo tutto”[116]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Anthony Granger, 🇮🇹 Italy: Amadeus Confirmed as Artistic Director for Sanremo 2023 & 2024 [online], Eurovoix, 4 marca 2022 [dostęp 2024-02-06] (ang.).
  2. Amadeus a FQMagazine, 'Sanremo 2024 sarà il mio ultimo festival' [online], Agenzia ANSA, 7 czerwca 2023 [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  3. Amadeus al timone del Festival di Sanremo anche nel 2023 e 2024 [online], Sky TG24, 4 marca 2022 [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  4. Amadeus confermato per Sanremo 2023 e 2024 [online], Rai – Radiotelevisione italiana [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  5. Arianna Ascione, Sanremo al via, tutto quello che c’è da sapere: i conduttori, i 30 cantanti, le serate, gli ospiti [online], Corriere della Sera, 2 czerwca 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  6. Sanremo 2024: i nomi di tutti i co-conduttori [online], Today [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  7. Sanremo 2024: i nomi di tutti i co-conduttori [online], Today [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  8. Sanremo 2024: festiwal startuje już jutro! Co wiemy?, [w:] eurowizja.org [online], OGAE Polska, 5 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (pol.).
  9. Beppe Dammacco, Sanremo 2024: fuori il regolamento. Il vincitore va all'Eurovision [online], Eurofestivalnews, 10 lipca 2023 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  10. I cantanti in gara al Festival di Sanremo 2024 [online], Il Post, 3 grudnia 2023 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  11. Perché a Sanremo 2024 non ci saranno fiori: la scenografa rivela le richieste di Amadeus per il palco [online], Fanpage.it, 30 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  12. Gaetano e Maria Chiara Castelli: ''Sanremo 2024, il fiore all'occhiello della musica'' [online], Rai – Radiotelevisione italiana [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  13. Sanremo 2024: la scenografia e il palco del Festival. Foto e video [online], TPI, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  14. Sanremo 2024: la scenografia dell'Ariston è un fiore che sboccia per riflettere la platea [online], ELLE Decor, 26 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  15. Massimiliano Beneggi, Inizia il Festival di Sanremo, chi si prenderà la scena? [online], CulturaIdentità, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  16. Sanremo 2024, esordio bomba per Angelina Mango che scatena l'Ariston [online], www.libero.it, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  17. Classifica di Sanremo 2024: come funziona? Ecco il regolamento ufficiale. La Gazzetta dello Sport, 2024-02-06. [dostęp 2024-02-06]. (wł.).
  18. Giorgia Iovane: La classifica di Sanremo 2024. TvBlog, 2024-02-06. [dostęp 2024-02-06]. (wł.).
  19. Sanremo 2024, televoto: come si vota per i cantanti, numeri e costi. TPI, 2024-02-06. [dostęp 2024-02-06]. (wł.).
  20. Sanremo 2024, Amadeus: «Classifica generale solo il sabato, nessuna richiesta dai discografici per tutelare qualcuno». Rolling Stone Italia, 2023-12-20. [dostęp 2024-02-06]. (wł.).
  21. Cambiano le modalità di annuncio della classifica di Sanremo 2024: Amadeus svela solo i primi 5. Fanpage.it, 2024-02-06. [dostęp 2024-02-06]. (wł.).
  22. a b Sanremo 2024, la classifica dopo la prima serata del Festival [online], TPI, 7 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  23. Wanted in Rome, Sanremo: Fake bomb alert at Italy's top song contest party [online], Wanted in Rome, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (ang.).
  24. Allarme bomba a Sanremo rientra nella notte. Presenti quasi tutti i big, evacuato l'edificio [online], La Gazzetta dello Sport, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  25. Allarme bomba a Sanremo, i testimoni: 'Eravamo a cena, la polizia ci ha chiesto di lasciare la sala' [online], Repubblica TV, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  26. Sanremo 2024, "c'è una bomba all'Ariston": 52enne "con interessi nell'ambiente musicale" deve rispondere di procurato allarme [online], Il Fatto Quotidiano, 7 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  27. John Travolta zatańczył w San Remo. "To jedna z najsmutniejszych rzeczy, jaką pokazano w telewizji" [online], TVN24, 9 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (pol.).
  28. Sanremo 2024: John Travolta zmuszony do tańca do... Kaczuszek. Żądał usunięcia nagrania [WIDEO] [online], naEKRANIE.pl, 10 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (pol.).
  29. Afera na festiwalu w San Remo. John Travolta zatańczył "Kaczuszki" i wywołał oburzenie [online], Plejada, 10 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (pol.).
  30. a b Kolosalna afera na festiwalu. Travolta kazał usunąć wszystkie nagrania z tym tańcem [online], Gazeta.pl, 9 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (pol.).
  31. Sanremo 2024: Crowe mocks Travolta, Ramazzotti calls for peace [online], Euronews, 9 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (ang.).
  32. Fabio Fiume, Festival di Sanremo 2024: le pagelle di All Music Italia ai brani in gara dopo l'ascolto in anteprima [online], All Music Italia, 15 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  33. Barbara Visentin, Sanremo, Amadeus: il 3 dicembre i cantanti in gara. Paola e Chiara conduttrici al Prima Festival [online], Corriere della Sera, 24 listopada 2023 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  34. Musica. Sanremo 2024, Amadeus: «Ho scelto tra 400 canzoni. I nomi il 3 dicembre» [online], Avvenire, 24 listopada 2023 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  35. Italy 2024: 'Sanremo' lineup revealed, [w:] eurovision.tv [online], Europejska Unia Nadawców, 3 grudnia 2023 [dostęp 2024-02-07] (ang.).
  36. Sanremo Giovani, 564 le richieste di partecipazione per l'edizione 2023 [online], Rai – Radiotelevisione italiana [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  37. Chi sono i primi otto finalisti di Sanremo Giovani? [online], Rai – Radiotelevisione italiana [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  38. Anthony Granger, 🇮🇹 Italy: Area Sanremo 2023 Launched [online], Eurovoix, 11 października 2023 [dostęp 2024-02-06] (ang.).
  39. Oscar Puntel, Aperte le iscrizioni di Area Sanremo. Si cercano nuovi talenti per il festival 2024 [online], Rai – Radiotelevisione italiana, 10 października 2023 [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  40. Al via nel weekend Area Sanremo 2023: 772 artisti in gara da tutta Italia sognando il palco dell’Ariston [online], Sanremonews.it, 4 listopada 2023 [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  41. Jose Gracia Aliaga, Sanremo Giovani 2023: Escucha las canciones de los 12 participantes [online], ESCplus España, 1 grudnia 2023 [dostęp 2024-02-06] (hiszp.).
  42. a b Alessandro Alicandri, Sanremo Giovani: vince Clara. Ecco i 3 che vanno al Festival tra i Big [online], TV Sorrisi e Canzoni, 20 grudnia 2023 [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  43. a b 'Sanremo' 2024: Lineup complete and song titles revealed, [w:] eurovision.tv [online], Europejska Unia Nadawców, 20 grudnia 2023 [dostęp 2024-02-06] (ang.).
  44. Davide Conte, 🇮🇹 Italy: Festival di Sanremo 2024 Participants Revealed [online], Eurovoix, 3 grudnia 2023 [dostęp 2024-02-07] (ang.).
  45. I vincitori di Sanremo Giovani 2023 [online], Rai – Radiotelevisione italiana [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  46. Sanremo Giovanni 2023: znamy wyniki. Kto dołączył do stawki festiwalu? [online], OGAE Polska, 20 grudnia 2023 [dostęp 2024-02-07] (pol.).
  47. Neil Farren, 🇮🇹 Italy: Sanremo Giovani 2023 Results [online], Eurovoix, 20 grudnia 2023 [dostęp 2024-02-07] (ang.).
  48. La classifica definitiva di Sanremo 2024. Vince Angelina Mango con ‘La noia’ [online], la Repubblica, 10 lutego 2024 [dostęp 2024-02-11] (wł.).
  49. Nico Donvito, Sanremo 2024, le pagelle delle canzoni dopo le prove all'Ariston [online], Imusicfun, 5 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  50. a b c d e Tutte le novità del nuovo regolamento del 74/mo Sanremo [online], Agenzia ANSA, 9 lipca 2023 [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  51. a b c d Sanremo 2024: A Final featuring 26 songs and 100% televote [online], ESCBubble, 10 lipca 2023 [dostęp 2024-02-06] (ang.).
  52. a b c d Televoto Sanremo 2024, come votare i cantanti in gara [online], Sky TG24, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  53. a b c d e f I risultati delle votazioni di Sanremo 2024 [online], Rai – Radiotelevisione italiana, 11 lutego 2024 [dostęp 2024-02-11] (wł.).
  54. Sanremo 2024, la classifica dopo la seconda serata del Festival [online], TPI, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (wł.).
  55. Stefano Gradi, La scaletta e le canzoni della seconda serata di Sanremo 2024 - mercoledì 7 febbraio [online], TV Sorrisi e Canzoni, 7 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  56. Sanremo 2024, la classifica dopo la terza serata del Festival [online], TPI, 9 lutego 2024 [dostęp 2024-02-09] (wł.).
  57. Arianna Ascione, La scaletta della terza serata di Sanremo 2024: cantanti e ospiti di oggi, in ordine di uscita, ora per ora [online], Corriere della Sera, 2 sierpnia 2024 [dostęp 2024-02-08] (wł.).
  58. a b Sanremo 2024, chi vota nella prima serata: regolamento e news [online], Adnkronos, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  59. Duetti e cover a Sanremo 2024. Amadeus annuncia gli ospiti della quarta serata: sul palco Vecchioni, Cocciante, Gianna Nannini [online], La Repubblica, 26 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-08] (wł.).
  60. Amadeus svela le cover, ecco titoli e ospiti [online], Rai – Radiotelevisione italiana [dostęp 2024-02-08] (wł.).
  61. Sanremo 2024: Geolier vince la serata cover fra i fischi del pubblico in sala [online], Eurofestival News, 10 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (wł.).
  62. Condé Nast, Sanremo 2024, la classifica della serata delle cover [online], Vanity Fair Italia, 10 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (wł.).
  63. Sanremo, l'ordine di uscita della serata cover - Gli Artisti - Ansa.it [online], Agenzia ANSA, 9 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (wł.).
  64. Sky TG24, Sanremo 2024, la classifica parziale dopo la prima serata: Bertè prima [online], TG24 Sky, 7 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (wł.).
  65. Luca Sebastiani, Festival di Sanremo, come si vota: il ruolo di radio, giudici e telespettatori nella classifica dei cantanti [online], Il Riformista, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (wł.).
  66. a b Vince la 74ª edizione del Festival di Sanremo Angelina Mango con il brano "La noia" [online], Rai – Radiotelevisione italiana, 10 lutego 2024 [dostęp 2024-02-11] (wł.).
  67. a b c d e f g Sanremo, diretta finale: Loredana Bertè vince il premio Mia Martini, ad Angelina Mango il premio della sala stampa [online], Il Messaggero, 10 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (wł.).
  68. La scaletta della finale di Sanremo 2024: cantanti e ospiti [online], Sky TG24, 10 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (wł.).
  69. Alice Penzavalli, Sanremo 2024 il programma delle 5 serate, dall'apertura alla finale [online], iO Donna, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-09] (wł.).
  70. Festival di Sanremo: come funziona il voto nel 2024? [online], Ability Channel, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  71. Angelina Mango vince Sanremo 2024, Geolier secondo e Annalisa terza: la classifica [online], Il Messaggero, 11 lutego 2024 [dostęp 2024-02-11] (wł.).
  72. Sanremo 2024, Marco Mengoni star del Festival: "La fragilità? Parlo con una terapeuta una volta a settimana, e sono felice di farlo". Amadeus: "I trattori? Li accolgo, non cambio idea" [online], Il Fatto Quotidiano, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  73. Scaletta e ospiti della prima serata di Sanremo 2024 [online], La Repubblica, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  74. Nuovo annuncio di Amadeus: gli artisti ospiti che si esibiranno in piazza Colombo a Sanremo 2024 [online], Fanpage.it, 11 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  75. La mamma di Giogiò Cutolo a Sanremo 2024: chi era il musicista ucciso a Napoli [online], La Gazzetta dello Sport, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  76. Adnkronos, Sanremo 2024, una 'spalla' a sorpresa per Fiorello: "Non lo sa nemmeno lei" [online], Adnkronos, 26 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-07].
  77. Sanremo 2024, il Maestro Giovanni Allevi ospite del Festival [online], Rai – Radiotelevisione italiana [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  78. Rockol, √ Allevi a Sanremo: “Suonerò un brano scritto durante la malattia” [online], Rockol [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  79. Redazione di Rainews, Sanremo, Giorgia co-conduttrice della seconda serata. John Travolta e Giovanni Allevi tra gli ospiti [online], Rai – Radiotelevisione italiana, 7 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  80. Sanremo arruola John Travolta, sul palco mercoledì - Gli Ospiti - Ansa.it [online], Agenzia ANSA, 1 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  81. Marco Salaris, Sanremo 2024, il cast di Mare Fuori ospite nella seconda serata [online], TvBlog, 5 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  82. Società Athesis S.p.A, «Va' pensiero», il Coro della Fondazione Arena dà il «la» alla terza serata del Festival, [w:] www.larena.it [online], 'A Spettacoli, 7 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (wł.).
  83. Sanremo 2024, Massimo Giletti in prima fila: vicino il grande rientro?, [w:] www.liberoquotidiano.it [online], Libero [dostęp 2024-02-08] (wł.).
  84. a b A Sanremo Giorgia, Ramazzotti e Cinquetti con tre brani storici [online], Agenzia ANSA, 15 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-08] (wł.).
  85. Anna Ida Cortese, Sanremo 2024 Paolo Jannacci e Stefano Massini ospiti con un brano dal tema importanti [online], All Music Italia, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (wł.).
  86. Gli ospiti della terza serata del Festival di Sanremo 2024: cosa faranno sul palco [online], Fanpage.it, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (wł.).
  87. Amadeus: 'Russell Crowe a Sanremo nella serata di giovedì' [online], Agenzia ANSA, 15 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-08] (wł.).
  88. Nuovo annuncio di Amadeus: gli artisti ospiti che si esibiranno in piazza Colombo a Sanremo 2024 [online], Fanpage.it, 11 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-10] (wł.).
  89. La serata duetti e cover del Festival di Sanremo 2024 e la classifica [online], Fanpage.it, 10 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (wł.).
  90. Amadeus, Roberto Bolle nella serata finale di Sanremo [online], Agenzia ANSA, 6 grudnia 2023 [dostęp 2024-02-11] (wł.).
  91. Antonio Adessi, Sanremo 2024: Amadeus annuncia un omaggio a Toto Cutugno [online], Eurofestivalnews, 25 sierpnia 2023 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  92. RTL 102 5 Hit Radio, Sanremo 2024, emozionante il ricordo di Toto Cutugno, la sua “Gli amori” sul palco dell’Ariston [online], RTL 102.5 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  93. Sanremo 2024, l'omaggio commosso a Toto Cutugno [online], Il Faro Online, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  94. Chiara Di Tommaso, Omaggio a Toto Cutugno al Festival di Sanremo 2024: canta Gli Amori [online], Super Guida TV, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  95. Scaletta seconda serata Sanremo 2024, l'ordine di uscita dei cantanti [online], Sky TG24, 7 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  96. Giorgio Billone, Milano-Cortina 2026, ecco le mascotte. Malagò a Sanremo: "Grazie Amadeus per la vostra attenzione" [online], SportFace, 7 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  97. Malagò sul palco presenta le mascotte di Milano-Cortina: ecco gli ermellini Tina e Milo [online], La Gazzetta dello Sport, 7 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  98. Sanremo 2024, la programmazione della Rai dedicata al Festival [online], Rai – Radiotelevisione italiana, 2 lutego 2024 [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  99. Quando comincia Sanremo e dove vederlo in tv, streaming e radio: date e programma delle 5 serate [online], Style [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  100. Il Festival di Sanremo per la prima volta in 4K. Ecco come vederlo alla massima qualità [online], DDay.it [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  101. a b Sanremo 2024, i giornalisti stranieri tornano in Sala Stampa [online], Rai – Radiotelevisione italiana [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  102. Nis sot edicioni 74-të i festivalit italian të këngës. Sanremo do të transmetohet në RTSH2 dhe finalja në RTSH1, [w:] lajme.rtsh.al [online], Radio Televizioni Shqiptar [dostęp 2024-02-06] (ang.).
  103. Pentru prima dată în direct la Moldova 1 va fi difuzat Festivalul de la Sanremo [online], TeleRadio-Moldova, 2 lutego 2024 [dostęp 2024-02-06] (rum.).
  104. Sanremo 2024, Presidente Soldi "Sanremo unisce e dell'unione c'è sempre più bisogno" [online], Rai – Radiotelevisione italiana [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  105. Petre Dobrescu, Festivalul Sanremo 2024, transmis și de TVR. Eros Ramazzotti, Il Volo, Ricchi e Poveri și Gianna Nannini vor urca pe scenă [online], Libertatea, 6 lutego 2024 [dostęp 2024-02-06] (rum.).
  106. Anthony Granger, 🇸🇲 San Marino: Glitterbeam Radio to Broadcast Una voce per San Marino 2024 Final [online], Eurovoix, 21 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-06], Cytat: Coverage of Una voce per San Marino comes on top of the stations English language coverage of the Festival di Sanremo, which will determine the Italian representative for the Eurovision Song Contest 2024. (ang.).
  107. Giorgia Iovane, Ascolti tv martedì 6 febbraio 2024: Prima Serata di Sanremo 2024 [online], TvBlog, 7 lutego 2024 [dostęp 2024-02-07] (wł.).
  108. Redazione Blogo, Ascolti tv mercoledì 7 febbraio 2024 [online], TvBlog, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (wł.).
  109. Marco Salaris, Il Fenomeno Sanremo: 60.1% di share e ascolti tv da capogiro per la terza serata! [online], TvBlog, 9 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (wł.).
  110. Giorgia Iovane, Ascolti tv venerdì 9 febbraio 2024 [online], TvBlog, 10 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (wł.).
  111. Ascolti TV | Sabato 10 febbraio 2024. Boom storico per la finale di Sanremo: 74.1% - 14,3 mln (Start 61.2% - 14,6 mln) [online], DavideMaggio.it [dostęp 2024-02-11].
  112. What does the first place winner get and what are the prizes to be awarded in Sanremo 2021 [online], classlifestyle.com [dostęp 2022-06-04].
  113. Sky TG24, Chi è Gaetano Castelli, l'architetto della scenografia di Sanremo [online], TG24 Sky, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (wł.).
  114. Sanremo 2024 Premio alla Carriera a Gaetano Castelli, [w:] www.ciociariaturismo.it [online], Benvenuti in Ciociaria in provincia di Frosinone, 9 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (wł.).
  115. a b Clara vince il Premio Jannacci Nuovo Imaie a Sanremo [online], Agenzia ANSA, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (wł.).
  116. a b Ai Negramaro il Premio Lunezia per Sanremo [online], Agenzia ANSA, 3 lutego 2024 [dostęp 2024-02-06] (wł.).
  117. Sanremo 2024, i Negramaro vincono il Premio Lunezia [online], Quotidiano Nazionale, 3 lutego 2024 [dostęp 2024-02-06] (wł.).