Filozofia Zachodu
Filozofia Zachodu lub filozofia europejska – myśl filozoficzna cywilizacji zachodniej. Termin stosowany dla odróżnienia od stanowiącej inną specjalność naukową[1] filozofii Wschodu (indyjskiej oraz chińskiej). Filozofia europejska zaczęła kształtować się około VI wieku p.n.e. w starożytnej Grecji i w XXI w. dalej się rozwija[2].
Początki filozofii europejskiej[edytuj | edytuj kod]
Starożytna filozofia grecka powstała nie w samej Grecji, lecz w założonych przez Greków jońskich miastach na zachodnim wybrzeżu Azji Mniejszej[3][4]. Tutaj wcześniej niż w Grecji rozwinęła się produkcja niewolnicza, handel i ukształtowana na ich podstawie kultura duchowa. Pierwsze filozoficzne teorie powstały na przełomie VII i VI wieku p.n.e. w Milecie — największym mieście greckim w Azji Mniejszej[3]. W końcu VII i w VI wieku żyli tu trzej myśliciele: Tales, Anaksymander i Anaksymenes. Pierwszym filozofem milezyjskim był Tales[3], który nieusatysfakcjonowany mitologicznym wyjaśnieniem powstania świata próbował wyjaśnić to zagadnienie w sposób naukowy. Tales uważał, że wszystko powstało z wody, podczas gdy jego poprzednicy mówili o bóstwach wody (Okeanosie i Tetydzie)[5].
Tak zwany pierwszy okres filozofii starożytnej (w którym działali m.in. jońscy filozofowie przyrody, eleaci czy Heraklit) był typowym okresem powstania i rozwoju filozofii i nie obejmował wielu zagadnień, skupiając się głównie na kosmologii. Inne zagadnienia (psychologia, epistemologia, estetyka, etyka) zostały potraktowane ubocznie. Filozofia nie korzystała wówczas z pomocy nauk szczegółowych (które nie istniały), a czasem je zastępowała[6]. W tzw. okresie klasycznym za sprawą takich filozofów jak Platon, Sokrates czy Arystoteles myśl filozoficzna rozwinęła się.
Dyscypliny filozofii europejskiej[edytuj | edytuj kod]
Filozofowie zachodni często dzielili filozofię na poddyscypliny. Tradycyjny podział filozofii na etykę, fizykę i logikę został dokonany przez stoików[7][8].
Współcześnie głównymi działami filozofii są metafizyka, epistemologia, etyka i estetyka (ostatnie dwie składają się na aksjologię). Logika jest czasami włączana jako dział filozofii, a czasami traktowana jako odrębna nauka.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tatarkiewicz 2009 ↓, s. 10.
- ↑ Tatarkiewicz 2009 ↓, s. 15.
- ↑ a b c Asmus 1969 ↓, s. 45.
- ↑ Tatarkiewicz 2009 ↓, s. 22.
- ↑ Tatarkiewicz 2009 ↓, s. 24.
- ↑ Tatarkiewicz: Historia filozofii. s. 22.
- ↑ Tatarkiewicz: Historia filozofii. s. 145, 148.
- ↑ Stoicism. plato.stanford.edu, 1996-04-15. [dostęp 2012-02-29]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- W.F. Asmus: Filozofia społeczeństwa niewolniczego. Grecja i Rzym. W: Krótki zarys historii filozofii. Pod redakcją M.T. Jowczuka, T.I. Ojzermana, I.J. Szczipanowa. Przeł. Marian Drużkowski i in. Wyd. II, poprawione i uzupełnione. Warszawa: Książka i Wiedza, listopad 1969, s. 43-86. (pol.).
- Władysław Tatarkiewicz: Historia filozofii. Wyd. 22. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-0114466-1.