Franciszek Ksawery Kurkowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franciszek Ksawery Kurkowski
Ksawery Kurkowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 grudnia 1884
Hłomcza

Data i miejsce śmierci

11 grudnia 1945
Forest City

Proboszcz parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dupont
Okres sprawowania

9 marca 1916–1938

Proboszcz parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Forest City
Okres sprawowania

luty 1942–11 grudnia 1945

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

Odznaczenia
Miecze Hallerowskie

Franciszek Ksawery Kurkowski, ang. Francis Xavier Kurkowski (ur. 1 grudnia 1884 w Hłomczy, zm. 11 grudnia 1945 w Forest City) – polski duchowny rzymskokatolicki, szambelan papieski dla Polonii amerykańskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się jako Ksawery Kurkowski 1 grudnia 1884 w Hłomczy w rodzinie Stanisława (tamtejszy mechanik[1]) i Albiny z domu Wójcik[2]. Miał siostrę Joannę (1881-1972, żona Józefa Kędzierskiego)[2][3].

W 1905 ukończył C. K. Gimnazjum w Sanoku bez zdania egzaminu dojrzałości (w jego klasie byli Stanisław Beksiński, Józef Dwernicki, Janusz Ostrowski)[4][5][6]. Został absolwentem studiów w Hochschule für Bodenkultur w Wiedniu (Bodeninstitut) uzyskując tytuł inżyniera geodety[6].

Przeniósł się do Stanów Zjednoczonych i został duchownym rzymskokatolickim. Jako nowo wyświęcony kapłan został przydzielony do parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dupont w stanie Pensylwania w diecezji skrantońskiej[7] na stanowisko asystenta proboszcza[8]. 1 stycznia 1916 doszło do zamieszek wywołanych przez niezadowolonych z tego faktu wiernych (w wyniku zajść 71 osób zostało aresztowanych, dwie hospitalizowane, a jedna zmarła)[9][10][6]. 9 marca 1916 mianowany tam proboszczem parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dupont i pełnił ten urząd do 1938[7]. Parafianie-dysydenci przyłączyli się do Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego z siedzibą w Scranton[11][8]. Dzięki staraniom ks. Kurkowskiego w 1916 siostry bernardynki ze zgromadzenia św. Franciszka zastąpiły nauczycieli świeckich w miejscowej szkole[7]. Podczas trwającej I wojny światowej ksiądz Kurkowski udzielał się czynnie w akcji naboru ochotników do Armii Polskiej we Francji, za co później został odznaczony Mieczami Hallerowskimi[12]. Otrzymał tytuł szambelana papieskiego dla Polonii amerykańskiej[6]. Był przewodniczącym amerykańsko-polskiego komitetu odbudowy zamku i katedry na Wawelu[6]. Później pełnił funkcję proboszcza parafii w Pittsburghu[6]. Od lutego 1942 był proboszczem parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Forest City[13][14][15]. Za jego sprawą od sierpnia 1942 prowadzono renowację klasztoru, remont plebanii i inne prace w infrastrukturze parafii[13][15]. Po jego zaproszeniu powróciły do Forest City po 18 latach nieobecności siostry bernardynki celem nauczania w szkole[13][15]. Zmarł w wieku 61 lat w nocy 11 grudnia 1945 na plebanii w Forest City na atak serca[8]. Pogrzeb odbył się w sobotę 15 grudnia 1945[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1901/1902 (zespół 7, sygn. 29). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 501.
  2. a b Księga Zmarłych 1959–1975 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 153 (poz. 32).
  3. Akta urodzeń, małżeństw i zgonów dla miejscowości Mrzygłód, Tyrawa Solna, Hroszówka, Ulucz, Łodzina, Hłomcza, Kreców, Siemuszowa, Wola Krecowska, Lachawa (1890-1904), Archiwum Państwowe w Rzeszowie Oddział w Sanoku, s. 374.
  4. 24. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1904/1905. Sanok: 1905, s. 48-49, 61-62.
  5. Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2015-09-09].
  6. a b c d e f Urban Jawień: Franciszek Ksawery Kurkowski – biogram. W: Borys Łapiszczak: Sanok w Królestwie Galicji i Lodomerii na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. VIII. Sanok: Poligrafia, 2005, s. 21. ISBN 83-918650-2-9.
  7. a b c Sacred Heart of Jesus Church. Our Historical Past. sacredheartdupont.com. [dostęp 2016-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-12)]. (ang.).
  8. a b c d Former Dupont Pastor Dies Rev. Francis Kurkowski. „The Wilkes-Barre Record”, s. 24, 12 grudnia 1945. (ang.). 
  9. Church riots. Chaos brings injuries, 1 death, court case. archives.timesleader.com. [dostęp 2016-09-12]. (ang.).
  10. Margaret J. Rencewicz: The Polish National Catholic Church: The founding of an American schism. Pittsburgh: University of Pittsburgh, 2003, s. 33. (ang.).
  11. Deacon Jim: Local ecumenism works. konicki.com, 2009-11-15. [dostęp 2016-09-12]. (ang.).
  12. Danuta Piątkowska: Patriotyzm duchowieństwa polskiego. dziennik.com, 2014-11-15. [dostęp 2015-09-10].
  13. a b c A Short History of Sacred Heart of Jesus Parish. liturgicalcenter.org. s. 3. [dostęp 2016-09-12]. (ang.).
  14. A Short History of Sacred Heart of Jesus Parish. liturgicalcenter.org. s. 8. [dostęp 2016-09-12]. (ang.).
  15. a b c Sacred Heart. Bernardine Sisters Return. susqco-churches.org. [dostęp 2016-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-23)]. (ang.).