Friedrich Wilhelm Marpurg

Friedrich Wilhelm Marpurg
Data i miejsce urodzenia	21 listopada 1718 ; Seehof bei Seehausen
Pochodzenie	niemieckie
Data i miejsce śmierci	22 maja 1795 ; Berlin
Gatunki	muzyka poważna, muzyka klasycyzmu
Zawód	teoretyk, krytyk, kompozytor
	Multimedia w Wikimedia Commons

Friedrich Wilhelm Marpurg (ur. 21 listopada 1718 w Seehof bei Seehausen, zm. 22 maja 1795 w Berlinie^[1]^[2]^[3]^[4]) – niemiecki teoretyk muzyki, krytyk i kompozytor.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Niewiele wiadomo na temat jego wykształcenia muzycznego^[4]. W czasie studiów, przypuszczalnie w Berlinie, poznał Lessinga i Winckelmanna^[2]. Między 1746 a 1749 rokiem jako sekretarz generała Friedricha Rudolfa von Rothenburga przebywał w Paryżu^[1], gdzie nawiązał znajomość m.in. z Wolterem i Rameau^[2]. Po powrocie do Niemiec poświęcił się głównie pisarstwu muzycznemu^[2]. W latach 1749–1750 wydawał periodyk Der critische Musicus an der Spree^[2]. Od 1763 roku był pracownikiem pruskiej loterii państwowej, od 1766 roku pełnił natomiast funkcję jej dyrektora^[1]^[4].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Był zwolennikiem teorii afektów^[3]. Przeniósł na grunt niemiecki poglądy harmoniczne Jeana-Philippe’a Rameau^[2]^[3]. Przetłumaczył na język niemiecki Elémens de musique d’Alemberta^[2]. Był autorem traktatów i podręczników z dziedziny generałbasu, kompozycji, kontrapunktu, harmonii i gry na fortepianie^[3]. Polemizował z Georgiem Andreasem Sorgem i Johannem Philippem Kirnbergerem^[3].

Jako kompozytor był reprezentantem szkoły berlińskiej^[3]^[4]. Komponował sonaty, pieśni i utwory przeznaczone na instrumenty klawiszowe^[1]. Działał też jako wydawca muzyczny^[1]. Był jednym z pierwszych krytyków dorobku Johanna Sebastiana Bacha, napisał wstęp do drugiego wydania Kunst der Fuge (1752)^[2].

Prace[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych^[1])

periodyk Der critische Musicus an der Spree (1749–1750), wyd. zbiorcze Des critischen Musicus an der Spree erster Band (Berlin 1750)
Die Kunst das Clavier zu spielen, durch den Verfasser des critischen Musicus an der Spree (Berlin 1750)
Abhandlung von der Fuge nach dem Grundsätzen der besten deutschen und ausländischen Meister (2 tomy, Berlin 1753–1754)
Historisch-kritische Beyträge zur Aufnahme der Musik (5 tomów, Berlin 1754–1778)
Anleitung zum Clavierspielen der schönen Ausübung der heutigen Zeit gemass (Berlin 1755)
Principes de clavecin (Berlin 1756)
Anfangsgründe der theoretischen Musik (Lipsk 1757)
An Leitung zur Singcomposition (Berlin 1758)
Handbuch bey dem Generalbasse und der Composition mit zwey – drei – vier – fünf- sechs – sieben – acht und mehreren Stimmen (3 tomy, Berlin 1755–1758)
Kritische Enleitung in die Geschichte und Lehrsätze der alten und neuen Musik (Berlin 1759)
Herrn Georg Andreas Sorgens Anleitung zur Generalbass und zur Composition, mit Anmerkungen (Berlin 1760)
tygodnik Kritische Briefe über die Tonkunst, mit kleinen Clavierstücken und Singoden begleitet, von einer musikalischen Gesselschaft in Berlin (Berlin 1760–1764)
Anleitung zur Musik überhaupt, und zur Singkunst besonders mit Uebungsexampeln erläutert (Berlin 1763)
Versuch über die musikalische Temperatur, nebst einem Anhang über den Rameau- und Kirnbergerschen Grundbass (Wrocław 1776)
Legende einiger Musikheiligen: Ein nachtrag zur den musikalischen Almanachen und Taschenbüchern jetziger Zeit, von Simeon Metaphrastes, dem Jüngern (Kolonia 1786)
Neue Methode allerley Arten von Tempretaturen dem Claviere aufs Bequemste mitzutheilen (Berlin 1790)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2290–2291. ISBN 0-02-865529-X.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 553. ISBN 0-674-37299-9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Encyklopedia muzyki. red. Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 524. ISBN 978-83-01-13410-5.
↑ ^a ^b ^c ^d Bertil van Boer: Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 364–365. ISBN 978-0-8108-7183-0.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Friedrich Wilhelm Marpurg – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
Dzieła Friedricha Wilhelma Marpurga w bibliotece Polona

[baker-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2290–2291. ISBN 0-02-865529-X.

[harvard-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 553. ISBN 0-674-37299-9.

[chodkowski-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Encyklopedia muzyki. red. Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 524. ISBN 978-83-01-13410-5.

[boer-4] Bertil van Boer: Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 364–365. ISBN 978-0-8108-7183-0.

[1]

[2]

[3]

[4]