Henryk Jurczyński
 kapitan piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
31 maja 1900 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4-7 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1918–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca kompanii granicznej |
| Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa |
| Odznaczenia | |
      
| |
Henryk Jurczyński ps. „Kmicic”[1] (ur. 31 maja 1900 w Pedynkach na Ukrainie, zm. 4–7 kwietnia 1940 w Katyniu) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 31 maja 1900 roku w Pedynkach, w rodzinie Jana i Joanny z Męków[1][2]. Absolwent Państwowego Gimnazjum Cesarza Franciszka Józefa w Dębicy (1918)[3]. Członek POW. W 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. W czasie wojny z bolszewikami walczył pod Kijowem w szeregach 106 pułku piechoty[4].
W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. Ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Warszawie[5]. W 1923 roku, służył w stopniu porucznika (starszeństwo z dniem 1 czerwca 1921 i 6 lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty) w 6 pułku piechoty Legionów[6]. W 1924 roku skierowany na oficerski kurs w Centralnej Szkole Strzelniczej w Toruniu[5] pozostając oficerem nadetatowym 6 pp Leg.[7] W 1928 roku nadal służył w 6 pp Leg.[8] 29 kwietnia 1933 został awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem dniem z 1 stycznia 1933 i 65. lokatą w korpusie oficerów piechoty[9]. W czerwcu 1934 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[10]. Od 1934 roku dowódca 1 kompanii granicznej „Kurhany” batalionu KOP „Ostróg”[1]. Inicjator budowy szkoły i świetlicy strzeleckiej w Hłuboczku (gm. Hoszcza)[4].
W kampanii wrześniowej dowodził 1 kompanią graniczną „Kurhany” batalionu KOP „Ostróg”[11]. Wzięty do niewoli radzieckiej. Według stanu na kwiecień 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 3 a 5 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa bez numeru, poz. 7[12] z 3.04.1940. Został zamordowany między 4 a 7 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[5]. Nie został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 roku. Krewni do 1946 r. poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.
Henryk Jurczyński był żonaty z Jadwigą ze Steinhoffów[4].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Dąb Pamięci posadzony 9 kwietnia 2010 roku na Placu Mikołajkowów w Dębicy przez Miejskie Gimnazjum nr 1 i I Liceum Ogólnokształcącego w Dębicy[14].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Walecznych po raz pierwszy za służbę w POW w b. zaborze austriackim i b. okupacji austriackiej[15]
- Medal Niepodległości – 27 czerwca 1938 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[16][1]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi w służbie ochrony pogranicza”[17][2]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 „Polska Swemu Obrońcy”[18]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[18]
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertne 1 stycznia 1986
- Odznaka pamiątkowa 6 pułku piechoty Legionów[18] [a]
- Odznaka pamiątkowa Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie[18]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ według opisu zdjęcia na http://www.muzeumkatynskie.pl/pl/142/13443/mediateka.html, odznaka to 1 pułk piechoty Leg., zaszła prawdopodobnie pomyłka w opisie, gdyż Jurczyński nigdy w 1 pp Leg. nie służył, a i odznaka 1 od 4, czy 6 pułku różni się wyłącznie numerem. Nie trudno więc o pomyłkę
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-11-30]..
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-11-30]..
- ↑ WYDARZENIA [online], 31 sierpnia 2012 [dostęp 2018-01-06] (pol.).
- ↑ a b c Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2000, s. 240.
- ↑ a b c УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 857.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 141, 453.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 136, 395, 1375.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 22, 253.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 29 kwietnia 1933, s. 116.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 179.
- ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, Warszawa 1991, s. 127.
- ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, Warszawa 1991, s. 612.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Miejskie Gimnazjum nr 1 w Dębicy [online], www.mg1debica.pl [dostęp 2018-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-09].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 26 września 1922, s. 736.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 177, poz. 323.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 46.
- ↑ a b c d na podstawie zdjęcia w http://www.muzeumkatynskie.pl/pl/142/13443/mediateka.html
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (kampania wrześniowa)
- Ludzie związani z Dębicą
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Kapitanowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy wyprawy kijowskiej (1920)
- Oficerowie piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Kampanii Wrześniowej 1939 r.
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Urodzeni w 1900
- Zmarli w 1940
- Oficerowie 6 Pułku Piechoty Legionów
- Oficerowie batalionu KOP „Ostróg”