Herb województwa kaliskiego
| |
| Typ herbu |
ziemski, wojewódzki |
|---|---|
Herb województwa kaliskiego – herb ziemski, pierwotny herb Wielkopolski właściwej (województwa kaliskiego i poznańskiego), element herbu Korony Królestwa Polskiego w latach 1386–1501, herb województwa kaliskiego (1314–1793), województwa kaliskiego w Królestwie Kongresowym (1816–1837), guberni kaliskiej (1837–1844), element herbu guberni warszawskiej (1844–1869), a także herb Kaliskiego i wschodniej Wielkopolski.
Blazonowanie[edytuj | edytuj kod]
Herb przedstawiał w polu szachowanym srebrno-czerwonym głowę bawołu (tura lub żubra) czarną, w koronie złotej pomiędzy rogami i ze złotym kolcem w nozdrzach[1].
Mobilia: bawół – symbol szlachetności, mocy, opieki nad słabszym; korona – symbol mocy, siły, udostojnienia, nagrody za wyjątkowe męstwo (nadawany przez monarchę).
Opisy w źródłach historycznych[edytuj | edytuj kod]
Ziemia kaliska czwarta, nosi ukoronowaną głowę żubra, z pierścieniem zwisającym z nosa, na szachownicy częściowo białej, a częściowo czerwonej.
Województwo kaliskie nosi głowę bawolą na szachownicy w koronie złotej, pola czerwone i białe, pierścień przez nozdrza.
Woiewodztwo Káliskie nośi Zubrza głowe, máiac Korone złota miedzy rogámi, przez nozdrze kołko, pole wszystko iáko száchownicá, białłe y cżerwone.
Herbem jego była Wieniawa, t. j. głowa żubra w koronie z pierścieniem, przechodzącym przez nozdrza, na polu w szachownicę z barwy białej i czerwonej ułożonem.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W Królestwie Kongresowym[edytuj | edytuj kod]
Historyczny herb ziemi kaliskiej został w XIX wieku włączony wraz ze zmodyfikowanymi herbami ziemi wieluńskiej oraz województwa sieradzkiego w herb nowego województwa kaliskiego.
II Rzeczpospolita[edytuj | edytuj kod]
Według przygotowanego w 1928 roku projektu rozporządzenia prezydenta II Rzeczypospolitej herb dawnego województwa kaliskiego miał stanowić część herbu województwa łódzkiego.
Współcześnie[edytuj | edytuj kod]
Dawny herb województwa kaliskiego na tarczy hiszpańskiej jest dziś herbem powiatu kaliskiego. Można go też odnaleźć w herbie powiatu krotoszyńskiego.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Herb ziemi kaliskiej w Statucie Łaskiego z 1506 roku -
Herb województwa kaliskiego w herbarzu Kaspra Niesieckiego (1743) -
Herb województwa kaliskiego w XIX-wiecznym wydaniu herbarza Bartosza Paprockiego (1858) -
Herb województwa kaliskiego w herbarzu Bolesława Starzyńskiego (1875–1900) -
Herb województwa kaliskiego w Podręczniku geografii ojczystej Wł. Dyniewicza (1894) -
Herb województwa kaliskiego w wykonaniu Stanisława Eljasz-Radzikowskiego na jednej z pocztówek z 1910 roku wydanych przez Towarzystwo Szkoły Ludowej -
Herb województwa kaliskiego w czasach Kongresówki
_(cropped).jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Długosz J., Insignia seu Clenodia Regis et Regni Poloniae..., opr. Celichowski S., Poznań 1885, gdzie wyrażenie „bawołu” odnosi się do osobnika płci męskiej tura lub żubra.
- ↑ Jan Długosz: Joannis Dlugossii Senioris Canonici Cracoviensis Opera omnia = Jana Długosza kanonika krakowskiego dzieła wszystkie. Vol. 1, Vita S. Stanislai : vita B. Kunegundis : vitae episcoporum poloniae : vita Sbignei de Oleśnica cardinalis : Clenodia. Banderia Prutenorum : Epistolae. Kraków: 1887, s. 560.
- ↑ Bartosz Paprocki: Herby rycerstwa polskiego przez Bartosza Paprockiego zebrane i wydane r. p. 1584; wydanie Kazimierza Józefa Turowskiego. Kraków: 1858, s. 903.
- ↑ Marcin Bielski: Kronika polska, Marcina Bielskiego. Nowo przez Ioach.[ima Bielskiego syna iego wydana.]. Kraków: 1597, s. 4.
- ↑ Zygmunt Gloger: Geografia historyczna ziem dawnej Polski. Kraków: 1900, s. 94.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kuczyński S., Polskie herby ziemskie: geneza, treści, funkcje, Warszawa 1993
- Osiemnaście wieków Kalisza, t. 1–3, pod red. A. Gieysztora, Kalisz 1960–1962
- Projekt Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie nadania herbów województwom, AAN, PRM 59-10
- Rocznik Wielkopolski Wschodniej, t. 3, Poznań 1975
- Znamierowski A., Insygnia, symbole i herby polskie, Warszawa 2003