Hieny cmentarne

Apel właściciela grobu o nieokradanie na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Apel służb cmentarnych o informowanie o przypadkach kradzieży na Powązkach Wojskowych w Warszawie

Hieny cmentarne – określenie pierwotnie odnoszące się do osób zajmujących się kradzieżą zwłok i rabowaniem miejsc ich pochówków, w celu zdobycia wartościowych przedmiotów, złożonych w grobach lub na grobach, np. kwiaty i znicze.

W szerszym znaczeniu, termin ten odnosi się do „poszukiwaczy starożytności”, którzy nie przejawiają szacunku wobec miejsc, z których pochodzą te przedmioty. Miejsca pochówku, zwłaszcza związane z dawnymi społecznościami i cywilizacjami, są nie tylko źródłem wiedzy (np. z racji ich wierzeń i rytuałów związanych ze śmiercią), ale również zawierają cenne, historyczne artefakty. Z tego powodu, od wieków rozgrabianie miejsc historycznych stanowi problem dla archeologów. Istnieje rozbudowany i trudno dostępny czarny rynek handlu zrabowanymi przedmiotami. Osoby trudniące się tym procederem, niszczą grobowce w Egipcie, Chinach, świątynie w Indiach, pozostałości po kulturze Majów i inne miejsca, ważne z punktu widzenia historii. Począwszy od średniowiecza, skupiano się na poszukiwaniu złota i innych cennych przedmiotów historycznych, ze względu na ich wartość muzealną.

Obecnie epitet hiena, hiena cmentarna odnosi się do osób, które wzbogacają się kosztem innych, działając niejawnie, korzystają z cudzego nieszczęścia. Może również dotyczyć osób chciwych oraz członków rodziny, którzy zbyt mocno walczą o dziedzictwo po zmarłym. Skandale związane z nieetycznymi działaniami zakładów pogrzebowych spowodowały, że przedstawiciele tej branży również są określani „hienami” lub „sępami”.