Hormon wzrostu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Model przestrzenny hormonu wzrostu

Hormon wzrostu, GH (od ang. growth hormone), somatotropina[a], hormon somatotropowy[a], STH (od ang. somatotropic hormone) – hormon polipeptydowy produkowany przez komórki kwasochłonne przedniego płata przysadki mózgowej. Wydzielanie hormonu wzrostu odbywa się pulsacyjnie, a częstotliwość i intensywność impulsów zależy od wieku i płci.

Gen i białko[edytuj | edytuj kod]

Geny kodujące strukturę hormonu wzrostu znajdują się u człowieka na długim ramieniu chromosomu 17 w powiązaniu z genami laktogenu łożyskowego. Ludzki hormon wzrostu[1] (hGH lub HGH, od ang. human growth hormone) jest białkiem złożonym ze 191 reszt aminokwasowych, zawierającym dwa mostki dwusiarczkowe, i różni się budową chemiczną od tego hormonu u innych gatunków.

Regulacja wydzielania[edytuj | edytuj kod]

Wydzielanie hormonu wzrostu jest pobudzane przez somatoliberynę, a hamowane przez somatostatynę.

Działanie[edytuj | edytuj kod]

Hormon wzrostu stymuluje, między innymi, wytwarzanie peptydów pośredniczących – somatomedyn, zwanych również insulinopodobnymi czynnikami wzrostu (IGF-1 i IGF-2) – w wątrobie i, być może, także w innych tkankach. Głównym działaniem tego hormonu, w którym pośredniczą somatomedyny, jest pobudzanie przyrostu masy ciała i wzrastania, będące wynikiem stymulacji chondrogenezy i osteogenezy w chrząstkach wzrostowych kości. Hormon wzrostu (bez udziału somatomedyn) wpływa na gospodarkę węglowodanową, indukując glikogenolizę i zwiększając uwalnianie glukozy z wątroby. Przedłużone stosowanie hormonu wzrostu przyśpiesza wydzielanie insuliny przez wyspy trzustkowe. Hormon wzrostu, działając na tkankę tłuszczową, zwiększa lipolizę i zmniejsza lipogenezę, podwyższając przez to stężenie wolnych kwasów tłuszczowych w osoczu.

Rola w patologii[edytuj | edytuj kod]

U człowieka nieprawidłowo wysokie wydzielanie hormonu wzrostu prowadzi do wystąpienia:

Brak lub niedobór wydzielania hormonu wzrostu u dzieci prowadzi do karłowatości przysadkowej.

Hormon wzrostu jako lek[edytuj | edytuj kod]

Substytucyjne podawanie ludzkiego hormonu wzrostu stosuje się w leczeniu karłowatości pochodzenia przysadkowego, a także w zespołach genetycznie uwarunkowanej niskorosłości, na przykład w zespole Turnera lub zespole Pradera-Willego. Powikłaniem stosowania terapii hormonem wzrostu może być łagodne nadciśnienie śródczaszkowe[2][3].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Jest to nazwa nieprawidłowa, gdyż hormon wzrostu nie należy do hormonów tropowych.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. What Is HGH And What Does It Do - Normal HGH Level, HRTGuru [dostęp 2019-06-24] (ang.).
  2. Darendeliler F., Karagiannis G., Wilton P. Headache, idiopathic intracranial hypertension and slipped capital femoral epiphysis during growth hormone treatment: a safety update from the KIGS database. „Hormone research”, s. 41–47, 2007. DOI: 10.1159/000110474. PMID: 18174706. 
  3. Rangwala LM., Liu GT. Pediatric idiopathic intracranial hypertension. „Survey of ophthalmology”. 6 (52), s. 597–617, 2007. DOI: 10.1016/j.survophthal.2007.08.018. PMID: 18029269. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • W. Kostowski, Z. S. Herman: Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2004. ISBN 83-200-3350-0.